Tham gia chạy thử VNACCS/VCIS không ảnh hưởng đến việc thông quan hàng hóa của DN. Ảnh: T.Bình

Ông Phí Văn Cương - Trưởng phòng XNK, Công ty Samsung Electronics Việt Nam (SEV) cho biết, DN đang chuẩn bị các điều kiện và dự kiến cho nhân viên thực hiện khai báo thử trên Hệ thống VNACCS/VCIS trong tuần này. Về lí do vì sao ngành Hải quan tổ chức chạy thử nghiệm VNACCS/VCIS gần 1 tháng nay nhưng DN lớn như SEV chưa tham gia, ông Cương giải thích: DN có lượng tờ khai nhiều (trung bình 1 ngày SEV thực hiện hàng trăm bộ tờ khai hải quan đối với hàng hóa XNK) nên Công ty lo ngại lượng tờ khai lớn nếu có trục trặc của Hệ thống VNACCS/VCIS sẽ ảnh hưởng đến hoạt động XNK. Hơn nữa do dịp cuối năm DN rất bận, nên chưa thu xếp được thời gian để tham gia. Tâm lí của SEV cũng là suy nghĩ của không ít DN.

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Vũ Ngọc Anh, lượng DN XNK quan tâm đến VNACCS/VCIS là rất lớn. Bằng chứng là nhiều DN đã liên hệ với cơ quan Hải quan tìm hiểu thông tin về việc chuyển đổi từ hệ thống thông quan điện tử hiện nay sang VNACCS/VCIS như thế nào. Phần mềm đầu cuối được miễn phí hay phải mua, nếu mua phải mua của DN cung cấp dịch vụ nào?... Tuy nhiên, việc chưa nhiều DN tham gia quá trình chạy thử vì có tâm lí chưa phải chạy chính thức, khi nào chạy chính thức sẽ tham gia.

Theo các chuyên gia, VNACCS/VCIS là Hệ thống thông quan tự động mới, rất hiện đại, đòi hỏi DN phải có quá trình tham gia thử để làm quen trước khi chạy chính thức. Quá trình chạy thử cũng giúp cơ quan Hải quan phát hiện lỗi và kịp thời khắc phục, hoàn thiện để khi vận hành chính thức sẽ mang lại hiệu quả cao nhất.

Phó Tổng cục trưởng Vũ Ngọc Anh khẳng định, qua một thời gian chạy thử cho thấy Hệ thống CNTT của Hệ thống vận hành tương đối trôi chảy.

Theo đại diện Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan (Cục Hải quan Hải Phòng) quá trình chuẩn bị chạy thử VNACCS/VCIS của đơn vị được chuẩn bị chu đáo, đúng tiến độ. Điều này đã được đoàn kiểm tra của Tổng cục Hải quan do Phó Tổng cục trưởng Vũ Ngọc Anh dẫn đầu, đánh giá cao trong buổi làm việc ngày 5-12. Hiện nay, Hải quan Hải Phòng có 63 DN tham gia chạy thử, là một trong những Cục có lượng DN tham gia đông nhất toàn Ngành. Theo Hải quan Hải Phòng, quá trình chạy thử ở đơn vị cho thấy VNACCS/VCIS có tốc độ xử lí rất nhanh. Các vướng mắc không có vấn đề nổi cộm. Tuy nhiên, điều mà DN quan tâm là cơ sở pháp lí để tham gia thực hiện VNACCS/VCIS kể cả trong quá trình chạy thử. Do đó, DN đang rất chờ đợi việc Bộ Tài chính sớm ban hành thông tư liên quan đến VNACCS/VCIS.

Liên quan đến lo ngại của không ít DN cho rằng khi chạy thử nghiệm nếu có sự cố sẽ ảnh hưởng đến hoạt động XNK, theo Ban triển khai Dự án VNACCS/VCIS (Tổng cục Hải quan) quá trình chạy thử nghiệm không ảnh hưởng đến hoạt động XNK của DN, bởi việc thông quan vẫn được thực hiện trên hệ thống thông quan điện tử hiện nay. Việc nhiều DN tham gia chạy thử nghiệm có vai trò quan trọng để ngành Hải quan phát hiện lỗi của VNACCS/VCIS và kịp thời khắc phục trước khi chạy chính thức.

Đánh giá tổng quát về nguyên nhân khiến số lượng DN tham gia chạy thử VNACCS/VCIS còn ít, đại diện Ban triển khai Dự án VNACCS/VCIS cho rằng, bản thân DN chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa, sức ép của quá trình chạy thử nghiệm nên tham gia còn hạn chế. Ngoài ra, nhiều DN làm thủ tục hải quan qua dịch vụ môi giới, không phải là các đại lí hải quan chuyên nghiệp nên chưa truyền tải trực tiếp thông tin về VNACCS/VCIS và quá trình chạy thử một cách đầy đủ đến người có trách nhiệm của DN.

Bên cạnh tâm lí đủng đỉnh của DN, vẫn còn một số đơn vị Hải quan địa phương chưa có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của quá trình chạy thử VNACCS/VCIS nên việc đốc thúc CBCC trong đơn vị và việc tuyên truyền, vận động DN còn hạn chế, chưa hiệu quả.

Nhiều giải pháp thúc đẩy DN

Trong buổi làm việc mới đây của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Ngọc Túc với Ban triển khai Dự án và các chuyên gia đến từ Nhật Bản, đại diện Ban triển khai đã kiến nghị nhiều giải pháp để thúc đẩy, thu hút thêm nhiều DN tham gia chạy thử nghiệm thời gian tới.

Đó là: Tổng cục Hải quan khẩn trương cử các đoàn đi kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ và tháo gỡ khó khăn cho các Cục Hải quan địa phương; có công văn hướng dẫn các đơn vị giao chỉ tiêu cho các chi cục phải hoàn thành trong quá trình chạy thử (số lượng, chất lượng, thời gian hoàn thành, đối tượng tham gia…); giao các Cục Hải quan địa phương kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nhiệm vụ này tại các chi cục trực thuộc.

Đối với các Cục Hải quan địa phương có đội ngũ chuyên gia về VNACCS/VCIS còn hạn chế, Tổng cục Hải quan sẽ cử chuyên gia đến đào tạo thêm trực tiếp trên Hệ thống, để đội ngũ chuyên gia các đơn vị đủ năng lực đào tạo cho CBCC.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan tiếp tục đẩy mạnh công tác hỗ trợ, đào tạo cho DN trực tiếp trên VNACCS/VCIS; đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng để thu hút thêm DN…

N.Quốc