Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Ông đánh giá như thế nào về việc cải cách thủ tục hành chính, môi trường đầu tư kinh doanh tạo thuận lợi cho DN thời gian qua?

Năm 2014 là một năm nền kinh tế Việt Nam phải trải qua nhiều thách thức. Trong bối cảnh đó, cộng đồng DN Việt Nam ghi nhận những nỗ lực to lớn của Chính phủ trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, tái cơ cấu thể chế kinh tế, kiềm chế lạm phát.

Dù môi trường kinh doanh còn nhiều bất cập và năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp, nhưng kinh tế vĩ mô đã dần ổn định và tăng trưởng kinh tế cũng đã có tín hiệu phát triển tích cực. Lạm phát đã được kiểm soát ở mức thấp. Lãi suất ngân hàng đã giảm đáng kể so với năm 2013, tạo thuận lợi hơn cho các DN có nhu cầu phục hồi và mở rộng sản xuất. Nhiều công trình hạ tầng giao thông lớn đã đi vào khai thác, mở ra nhiều cơ hội mới cho các DN phát triển.

Đặc biệt quan trọng đối với cộng đồng DN trong năm 2014 là Chính phủ đã có nhiều hành động cụ thể trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo thuận lợi cho DN phát triển. Đó là sự ra đời của Nghị quyết 19 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam, Chỉ thị 11/2014/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về giải quyết khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của DN, đã trở thành làn gió mới thúc đẩy cải cách.

Cùng với đó là một loạt các chỉ đạo kịp thời của Thủ tướng Chính phủ với các bộ, ngành địa phương về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, gỡ bỏ các nút thắt trong thực hiện thủ tục hành chính mà điển hình là về Thuế, Hải quan… đã tạo niềm tin cho cộng đồng DN Việt Nam.

Tuy nhiên, cộng đồng DN vẫn trong giai đoạn khó khăn bởi một số rào cản trong kinh doanh vẫn chưa được tháo bỏ triệt để...

Theo tôi, hiện nay, mức độ minh bạch trong việc tiếp cận các tài liệu quy hoạch, tài liệu pháp lý từ các cơ quan chính quyền còn thấp. Nhiều DN trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh cần tham khảo các tài liệu quy hoạch, tài liệu pháp lý từ các cơ quan chính quyền nhưng nhiều DN phản ánh việc tiếp cận các văn bản này còn gặp nhiều khó khăn, do việc đăng tải các văn bản có liên quan của cơ quan Nhà nước còn chưa kịp thời hoặc chưa đầy đủ.

Việc thực thi pháp luật của Trung ương tại các địa phương cũng chưa dễ dàng cho các DN. Rõ ràng, cải thiện việc thực thi pháp luật tại các địa phương sẽ là rất cần thiết để cải thiện môi trường kinh doanh cho DN trong thời gian tới.

Theo tôi, mặc dù cải cách thủ tục hành chính đã có những bước tiến nhất định như bãi bỏ các thủ tục phiền hà, giảm chi phí tuân thủ nhưng mới chỉ ở một vài khâu hoặc lĩnh vực. Cộng đồng DN vẫn đang kỳ vọng sự đột phá lớn hơn của các cơ quan chính quyền trong thời gian tới.

Việc tập trung giải quyết những khó khăn kể trên vẫn sẽ là những định hướng quan trọng của công cuộc cải cách thể chế và thủ tục hành chính trong thời gian tới.

Theo ông những kiến nghị nào cần được tiếp tục được đề xuất để Chính phủ nghiên cứu, tìm hướng tháo gỡ cho cộng đồng DN?

Về tổng quan, việc cải cách hệ thống pháp luật, cải cách thủ tục hành chính và cải cách khu vực DNNN đang bắt đầu một lộ trình có tính chất đột phá, nhưng việc cải cách bộ máy Nhà nước theo hướng chuyển giao các dịch vụ công cho xã hội và thị trường xem ra còn chậm trễ và chưa có một lộ trình thật rõ ràng.

Tôi đề nghị, cần tiến hành tổng rà soát toàn bộ các lĩnh vực dịch vụ công mà cơ quan Nhà nước đang đảm nhiệm, đối chiếu với chuẩn mực tiên tiến của các nước ASEAN 6 để có kế hoạch chuyển giao cho các Hiệp hội DN, các tổ chức xã hội và thị trường đồng thời với một chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực các Hiệp hội DN trong thời gian tới để các cơ quan, Nhà nước có thể tập trung vào chức năng kiến tạo phát triển, thanh tra, kiểm tra hậu kiểm để đảm bảo sự phát triển lành mạnh của thị trường.

Cùng với lộ trình cải cách trong lĩnh vực dịch vụ công, cần đẩy mạnh cải cách trong lĩnh vực tư pháp, tăng cường các thiết chế pháp lý để bảo đảm đồng bộ với cải cách hành chính, bảo đảm cho DN có được một môi trường kinh doanh không chỉ thuận lợi mà còn an toàn là một yêu cầu ngày càng quan trọng.

Chúng tôi đề nghị Chính phủ trình Quốc hội xem xét sửa đổi hệ thống pháp luật hiện hành theo hướng tránh hình sự hóa các mối quan hệ kinh tế dân sự, nâng cao chất lượng và hiệu quả của các thiết chế pháp lý, khuyến khích và thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng các cơ chế hòa giải, trọng tài, tạo tâm lý yên tâm làm ăn cho các DN.

Tôi nghĩ cần có “năm mũi giáp công về thể chế”: Cải cách pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, cải cách DN Nhà nước, chuyển giao dịch vụ công cho xã hội và thị trường, cải cách tư pháp sẽ góp phần tạo nên những đột phá trong môi trường kinh doanh ở Việt Nam trong thời gian tới.

Xin cảm ơn ông!