Tăng giá điện và câu hỏi về tác động tới chỉ số giá tiêu dùng
	Nguyên nhân nào giúp CPI tháng 4 hạ nhiệt?
	CPI đã phản ánh được xu hướng biến động giá trên thị trường
	6 tháng đầu năm, CPI tăng 2,44%
	Kinh tế 5 tháng đầu năm có nhiều khởi sắc

Theo thông tin từ Tổng cục Thống kê, giá lương thực, thực phẩm tăng, giá điện, nước sinh hoạt tăng do thời tiết nắng nóng kéo dài là những nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5/2023 tăng 0,01% so với tháng trước. So với tháng 12/2022 CPI tháng 5 tăng 0,4% và so với cùng kỳ năm trước tăng 2,43%. So với tháng trước, CPI tháng 5/2023 tăng nhẹ 0,01% (khu vực thành thị tăng 0,02%; khu vực nông thôn không biến động). Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 8 nhóm hàng tăng giá so với tháng trước và 3 nhóm hàng giảm giá.

8 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng gồm: nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng mạnh nhất với 1,01% chủ yếu do thời tiết nắng nóng kéo dài, dẫn đến nhu cầu sử dụng điện của người dân tăng lên; giá gas trong tháng tăng 0,31% so với tháng trước. Ở chiều ngược lại, giá dầu hỏa giảm 5,93% so với tháng trước do ảnh hưởng của đợt điều chỉnh giá ngày 4/5/2023, 11/5/2023 và 22/5/2023; giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở giảm 0,15% do giá thép giảm khi giá quặng sắt trên thị trường thế giới giảm. Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,24% so với tháng trước, trong đó giá dịch vụ du lịch trọn gói tăng 0,67%; nhà khách, khách sạn tăng 0,38%.

Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,24% (làm CPI chung tăng 0,08%), trong đó: Lương thực tăng 0,29% (làm CPI chung tăng 0,01%); thực phẩm tăng 0,22% (làm CPI chung tăng 0,05%); ăn uống ngoài gia đình tăng 0,26% (tác động làm CPI tăng 0,02%).

Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,23%, tập trung chủ yếu ở mặt hàng đồ dùng cá nhân tăng 0,46%; Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,16% do thời tiết nắng nóng nên nhu cầu tiêu dùng tăng. Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,13% do thời tiết nắng nóng, oi bức nên nhu cầu tiêu dùng đồ uống giải khát tăng.

Nhóm may mặc, mũ nón và giày dép tăng 0,1% do nhu cầu tiêu dùng tăng vào mùa hè đối với các mặt hàng mũ nón, giày dép và dịch vụ may mặc. Trong đó, giá quần áo may sẵn tăng 0,08%; mũ nón tăng 0,31%; giày dép tăng 0,11%; dịch vụ may mặc tăng 0,26% và dịch vụ giày dép tăng 0,27%. Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,04%, chủ yếu tăng giá một số loại thuốc cảm cúm và vitamin do nhu cầu tăng vào thời tiết giao mùa.

3 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm gồm: nhóm giáo dục; nhóm bưu chính viễn thông; nhóm giao thông. Cụ thể, nhóm giáo dục giảm 0,1% do ngày 20/12/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 165/NQ-CP, trong đó yêu cầu các địa phương giữ ổn định mức thu học phí năm học 2022-2023. Nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,17% do giá phụ kiện điện thoại thông minh giảm. Nhóm giao thông giảm 2,98% chủ yếu do: giá xăng trong nước giảm 7,83%; giá nhóm phương tiện đi lại giảm 0,07%.

Tính chung bình quân 5 tháng đầu năm 2023, CPI tăng 3,55% so với cùng kỳ năm 2022. Ảnh: Thu Dịu.

Do mức tăng thấp của CPI tháng 5, giảm 0,34% trong tháng trước, nên tính bình quân CPI 5 tháng chỉ còn tăng 3,55% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, lạm phát đang tiếp tục được kiểm soát tốt, kéo xa ngưỡng tăng 4%.

Theo đánh giá của Tổng cục Thống kê, CPI các tháng từ đầu năm đến nay so với cùng kỳ năm trước có xu hướng giảm dần. Trong đó, CPI tháng 1 tăng cao nhất với 4,89%, tháng 2 tăng 4,31%, tháng 3 tăng 3,35%, tháng 4 tăng 2,81% và đến tháng 5 mức tăng còn 2,43%. Nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu trong nước giảm theo giá thế giới làm cho chỉ số giá nhóm giao thông so với cùng kỳ năm trước liên tục giảm, từ mức giảm 0,18% trong tháng 2/2023 đã giảm mạnh 8,94% trong tháng 5/2023. Tính chung bình quân 5 tháng đầu năm 2023, CPI tăng 3,55% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong đó, các yếu tố làm tăng CPI trong 5 tháng đầu năm có thể kể đến như chỉ số giá nhóm giáo dục bình quân 5 tháng đầu năm 2023 tăng 8,39% so với cùng kỳ năm trước do một số địa phương đã tăng học phí trở lại từ tháng 9/2022 sau khi đã miễn, giảm học phí trong năm học 2021-2022 để chia sẻ khó khăn với người dân trong đại dịch, tác động làm CPI tăng 0,52%.

Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,62% so với cùng kỳ năm trước, cũng tác động làm CPI tăng 1,25%, do giá xi măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào và giá thuê nhà ở tăng cao. Chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 4,03% do dịch Covid-19 được kiểm soát, nhu cầu giải trí và du lịch của người dân tăng, tác động làm CPI tăng 0,18%...

Về lạm phát, lạm phát cơ bản tháng 5/2023 tăng 0,27% so với tháng trước, tăng 4,54% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 5 tháng đầu năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,83% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,55%). Nguyên nhân chủ yếu là do bình quân giá xăng dầu trong nước 5 tháng đầu năm 2023 giảm 15,27% so với cùng kỳ năm trước, giá gas giảm 8,51% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.