Hải quan Lạng Sơn cùng doanh nghiệp nối lại hoạt động kinh doanh từ cửa khẩu
	Hải quan Lạng Sơn tăng cường kiểm tra, giám sát hàng ra vào, lưu kho, bãi

Vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt sẽ hạn chế rủi ro trong giao thương và đáp ứng được yêu cầu của phía Trung Quốc về phòng chống dịch Covid-19. Ảnh: H.Nụ

Hoạt động thông quan vẫn hạn chế

Đến thời điểm hiện tại, trên địa bản tỉnh Lạng Sơn chỉ có 4 cửa khẩu được hoạt động bình thường gồm: cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng, cửa khẩu Chi Ma và cửa khẩu phụ Tân Thanh. Riêng đối với các cửa khẩu phụ, lối mở còn lại, phía Trung Quốc vẫn chưa thông quan trở lại.

Tại cửa khẩu Chi Ma, từ ngày 14/3 đến 19/4, phía Trung Quốc tạm dừng thông quan do yêu cầu phòng, chống dịch, đến ngày 20/4 tiếp tục thông quan trở lại, tuy nhiên chỉ thông quan đối với hàng xuất khẩu từ phía Trung Quốc và tới ngày 6/6 đã thông quan trở lại đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam với số lượng vẫn rất hạn chế.

Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc, đặc biệt là mặt hàng nông sản, trái cây tươi, dẫn đến nguy cơ xảy ra ùn tắc trong thời điểm hoa quả của Việt Nam vào chính vụ. Thống kê cho thấy, hiện có khoảng 700 phương tiện vận chuyển hàng hóa còn chờ xuất khẩu tại các khu vực cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, trong đó số phương tiện vận chuyển mặt hàng hoa quả tươi chiếm hơn 80%.

Tính đến hết ngày 6/7, Hải quan Lạng Sơn đã làm thủ tục cho hàng nông sản, trái cây tươi xuất khẩu đạt trên 578.000 tấn với trị giá 184,4 triệu USD chủ yếu là các mặt hàng như thanh long, dưa hấu, chuối, xoài, mít, vải, tinh bột sắn... Chỉ tính riêng mặt hàng quả vải tươi xuất khẩu đạt 65.000 tấn với trị giá gần 15 triệu USD. Lượng xe thông quan trong ngày 6/7 tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn khoảng 700 xe, trong đó, số lượng xe vận chuyển hàng nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc chỉ đạt 340 xe.

Ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết, hiện hàng nông sản, trái cây tươi của Việt Nam đăng ký làm thủ tục xuất khẩu sang Trung Quốc không đồng đều giữa các cửa khẩu. Các thương nhân, doanh nghiệp chủ yếu đăng ký thủ tục xuất khẩu qua cửa khẩu Tân Thanh với số lượng chiếm đến 70%, cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị chiếm 25%, còn lại các cửa khẩu khác chiếm số lượng ít.

Thực trạng doanh nghiệp, thương nhân đăng ký thủ tục xuất khẩu hàng nông sản, trái cây tươi qua cửa khẩu Tân Thanh quá lớn đang làm ảnh hưởng đến năng lực thông quan, dẫn đến nguy cơ xảy ra ùn tắc tại cửa khẩu này là rất lớn. Trong khi đó, phía Trung Quốc vẫn tăng cường truy suất nguồn gốc, kiểm tra 100% lô hàng trái cây tươi, nông sản nhập khẩu từ Việt Nam chưa ký hiệp định song phương về kiểm dịch thực vật dẫn đến kéo dài thời gian, chi phí giao nhận hàng hóa xuất khẩu cho các doanh nghiệp Việt Nam. Số liệu từ cửa khẩu Tân Thanh cho thấy, trong ngày 5/7, lực lượng chức năng tại đây chỉ làm thủ tục xuất khẩu cho khoảng 360 xe và hiện số lượng xe còn tồn chờ xuất khẩu lên tới trên 600 xe, ông Nguyễn Hữu Vượng nhấn mạnh.

Cần triển khai giải pháp dài hơi

Trước thực trạng hoạt động thông quan hàng hóa hạn chế, Hải quan Lạng Sơn đã triển khai nhiều phương án, giải pháp nâng cao năng lực thông quan hàng hoá xuất khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu nông sản, trái cây tươi qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh.

Trong đó, Hải quan Lạng Sơn khuyến cáo người dân, doanh nghiệp tiến hành đăng ký tờ khai trước, khi hàng hóa đến cửa khẩu có thể làm thủ tục xuất khẩu ngay mà không phải chờ đợi; ưu tiên làm thủ tục hải quan sớm đối với hàng hoa quả tươi; bố trí, sắp xếp cán bộ công chức có năng lực chuyên môn trực tiếp nhận thủ tục tới 23 giờ đêm nhằm kịp thời tư vấn, giải đáp khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp. Đặc biệt, Hải quan Lạng Sơn thường xuyên trao đổi hội đàm với phía Trung Quốc để nắm bắt tình hình, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tại cửa khẩu tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu trái cây tươi, nông sản qua địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hữu Vượng, thời điểm này đang là chính vụ thu hoạch các loại trái cây, nông sản tại các địa phương trên cả nước nên mỗi ngày có cả trăm xe vận chuyển các mặt hàng này di chuyển tới cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn để đăng ký làm thủ tục xuất khẩu sang Trung Quốc.

Dù Hải quan Lạng Sơn đã lên kịch bản, đưa ra nhiều phương án, giải pháp để đẩy nhanh tiến độ thông quan, đặc biệt là mặt hàng hoa quả tươi, tránh tình trạng ùn tắc cục bộ xảy ra, nhưng ông Nguyễn Hữu Vượng cho rằng, đó vẫn chỉ là những giải pháp ngắn hạn, về lâu dài cần phải có những giải pháp mang tính chiến lược, bền vững.

Trong đó, Hải quan Lạng Sơn kiến nghị 4 giải pháp nhằm nâng cao năng lực nông quan hàng nông sản, trái cây tươi xuất khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Cụ thể, Hải quan Lạng Sơn đề nghị Tổng cục Hải quan tiếp tục có ý kiến với Tổng cục Hải quan Trung Quốc sớm mở cửa thông quan trở lại các cửa khẩu, cửa khẩu phụ, lối mở đang tạm dừng thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu. Đặc biệt là tăng cường năng lực thông quan hàng hoá xuất khẩu tại cửa khẩu Chi Ma để giảm tải cho các cửa khẩu khác và tăng lưu lượng hàng hóa xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Đề nghị Tổng cục Hải quan tiếp tục có ý kiến với Bộ Giao thông vận tải, Tổng công ty đường sắt Việt Nam sớm có biện pháp nâng cấp, mở rộng năng lực giao nhận hàng hoá tại Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng. Thực hiện hội đàm với ngành đường sắt Trung Quốc để kịp thời giải quyết các hạn chế về việc bố trí, cung cấp toa xe, sắp xếp kế hoạch chạy tàu phù hợp nhằm nâng cao năng lực giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu tại đây để giảm tải cho các cửa khẩu đường bộ và đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch của Trung Quốc.

Cần tuyên truyền, khuyến cáo người dân, doanh nghiệp tăng cường thực hiện xuất khẩu hàng hóa chính ngạch qua đường sắt để hạn chế rủi ro trong giao thương và đáp ứng được yêu cầu của phía Trung Quốc về phòng chống dịch Covid-19. Bởi thời gian gần đây, lượng hàng hóa được các doanh nghiệp làm thủ tục xuất nhập khẩu qua tuyến đường sắt Đồng Đăng tăng đáng kể. Thậm chí có những ngày, lực lượng chức năng tại Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng đã làm thủ tục cho gần 100 toa tàu hàng được thông quan.

Ngoài ra, Hải quan Lạng Sơn đề nghị Tổng cục Hải quan tiếp tục kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đẩy nhanh tiến độ đàm phán ký kết Hiệp định về kiểm dịch đối với hàng hoá nông sản xuất khẩu, để giảm tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hoá đối với các mặt hàng này, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc.