Quang cảnh hội thảo.

Cơ quan kiểm toán có thể đóng vai trò chủ chốt như một cơ quan phòng, chống tham nhũng

Tham luận tại Hội thảo, ông Hendra Susanto, Phó Chủ tịch Ủy ban Kiểm toán Indonesia cho biết, Ủy ban Kiểm toán Indonesia (BPK) có vai trò then chốt trong việc chống tham nhũng và thúc đẩy tính minh bạch, liêm chính công và quản trị tốt.

Theo ông Hendra Susanto, năm 2016, BPK thành lập bộ phận kiểm toán điều tra. Từ năm 2017 đến quý 2/2023, BPK đã xử lý 28 trường hợp gây tổn thất cho nhà nước với tổng trị giá tương đương 2,04 tỷ USD.

BPK đã phát hành 409 báo cáo kiểm toán, với tổng thất thoát của nhà nước được phát hiện lên tới 3,82 tỷ USD. BPK cũng đã cung cấp lời khai của các chuyên gia trong 368 phiên tòa xét xử tham nhũng. Điều này cho thấy, BPK đóng góp đáng kể trong việc phát hiện các trường hợp sai phạm và nâng cao trách nhiệm giải trình trong các hoạt động của Chính phủ.

Ông Benedikt Hofmann, Phó trưởng Đại diện của cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC) Khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương cho biết, một cơ quan kiểm toán có thể đóng vai trò chủ chốt như một cơ quan phòng, chống tham nhũng. Nhưng tùy thuộc nhiệm vụ cụ thể, cơ quan kiểm toán cũng là một cơ quan chuyên trách trên cơ sở hợp tác trong nước và quốc tế để thực hiện các chức năng của mình một cách hiệu quả.

Việc thực hiện Công ước Liên hợp quốc về chống Tham nhũng (UNCAC) của các quốc gia thành viên được đánh giá thông qua Cơ chế Đánh giá thực thi UNCAC. Việt Nam đã hoàn thành quá trình đánh giá UNCAC và cũng đã tham gia đánh giá các quốc gia khác.

Theo ông Benedikt Hofmann, những nỗ lực của Việt Nam rất xứng đáng được biểu dương. Tuy nhiên vẫn còn những thách thức để UNCAC trở thành cơ sở vững chắc cho việc xây dựng các bước tiếp theo để ngăn chặn và xử lý tham nhũng tại bất kỳ quốc gia nào.

Kế hoạch kiểm toán tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu dễ xảy ra thất thoát, tham nhũng, tiêu cực

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, sau 30 năm thành lập, KTNN Việt Nam đã chứng tỏ vai trò và vị trí quan trọng trong hệ thống chính trị của Nhà nước Việt Nam, trở thành công cụ hữu hiệu trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Đồng thời, có những đóng góp nhất định cho cộng đồng các cơ quan kiểm toán tối cao của các quốc gia trên thế giới và hoạt động của Tổ chức quốc tế các cơ quan kiểm toán tối cao (INTOSAI).

Chia sẻ tại Hội thảo, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ cho biết, KTNN Việt Nam đã và đang đóng vai trò quan trọng trong phòng, chống tham nhũng, góp phần minh bạch và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước.

KTNN đã chủ động xây dựng kế hoạch kiểm toán tập trung vào những vấn đề được Quốc hội, Chính phủ và dư luận xã hội quan tâm; các lĩnh vực trọng yếu dễ xảy ra thất thoát, tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, tăng cường kiểm tra việc thực hiện các kiến nghị kiểm toán, đôn đốc thu hồi nhanh chóng, dứt điểm tiền, tài sản của Nhà nước bị thất thoát.

“Thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính và xử lý khác hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm. Số kiến nghị về xử lý tài chính của KTNN được thực hiện hàng năm theo báo cáo đều đạt trên 75% tổng số kiến nghị”, ông Doãn Anh Thơ cho biết.

Bên cạnh đó, KTNN đã chuyển các vụ việc có dấu hiệu tội phạm được phát hiện thông qua hoạt động kiểm toán sang cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật; cung cấp nhiều hồ sơ, Báo cáo kiểm toán và các tài liệu liên quan cho cơ quan của Quốc hội, cơ quan điều tra và các cơ quan nhà nước khác có thẩm quyền để phục vụ công tác điều tra, kiểm tra, giám sát.

Trong thời gian tới, để thực hiện tốt chức năng phòng, chống tham nhũng, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ nhấn mạnh, KTNN Việt Nam cần xác định rõ và đầy đủ cơ sở pháp lý về vai trò của KTNN trong phòng, chống tham nhũng; tập trung kiểm toán vào những lĩnh vực nhạy cảm, có hiện tượng tiêu cực được xã hội quan tâm, dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí như: Quản lý đất đai, tài nguyên, khoáng sản, môi trường, hệ thống định mức, đơn giá xây dựng cơ bản, các dự án giao thông, thủy lợi…

Đồng thời, hoàn thiện cơ sở pháp lý về cơ chế phối hợp giữa Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát và KTNN trong việc trao đổi thông tin; xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, kiểm toán viên có năng lực toàn diện…