Công ty Denso Việt Nam được gia hạn doanh nghiệp ưu tiên về hải quan
	Công nhận doanh nghiệp ưu tiên với Công ty Hóa chất Á Châu
	Panasonic Việt Nam được công nhận doanh nghiệp ưu tiên

Doanh nghiệp ưu tiên làm thủ tục tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn KV1. Ảnh: T.Hòa

Theo Tổng cục Hải quan, các nội dung về chế độ ưu tiên đối với doanh nghiệp hiện đang được quy định từ Điều 9 đến Điều 12 của Nghị định 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 6, 7 Điều 1 Nghị định 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 của Chính phủ.

Tuy nhiên trong quá trình triển khai phát sinh một số vướng mắc. Tại Nghị định 08/2015/NĐ-CP, đã có quy định điều kiện về số lượng tờ khai đối với đại lý hải quan ưu tiên, nhưng trên thực tế đến nay chế độ ưu tiên đối với đại lý hải quan chưa thực hiện được cho bất cứ một trường hợp nào, vì chưa có chế độ ưu tiên riêng. Ngoài ra, chỉ với một điều kiện về số lượng tờ khai thì chưa đủ để cơ quan Hải quan đánh giá được tính tuân thủ của đại lý.

Bên cạnh đó, tại Luật Hải quan có một số điều kiện để công nhận doanh nghiệp ưu tiên đã được quy định nhưng Nghị định chưa hướng dẫn thực hiện như: điều kiện về thanh toán hàng hóa xuất nhập khẩu và điều kiện về kết nối, chia sẻ hệ thống của doanh nghiệp với cơ quan Hải quan.

Đồng thời hiện nay, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp thương mại điện tử… đang phát triển khá mạnh mẽ tại Việt Nam. Tuy nhiên, chưa có quy định mở để áp dụng chế độ ưu tiên đối với các loại doanh nghiệp này.

Thực tế hiện nay, có một số trường hợp doanh nghiệp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận là doanh nghiệp ưu tiên nhưng không thuộc các trường hợp đã quy định trong văn bản pháp luật.

Bên cạnh đó, thời gian áp dụng chế độ ưu tiên là 3 năm. Cứ 3 năm lại tiến hành kiểm tra sau thông quan để gia hạn, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp ưu tiên bị kiểm tra nhiều hơn doanh nghiệp thường. Ngoài ra, thủ tục thực hiện gia hạn chế độ ưu tiên, cần được quy định rõ hơn, minh bạch hơn về thủ tục hành chính.

Để tháo gỡ vướng mắc, Tổng cục Hải quan đang đề xuất bổ sung thêm khoản 5 Điều 9 về chế độ ưu tiên đối với đại lý làm thủ tục hải quan, cũng như bổ sung thêm Khoản 8 Điều 10 về điều kiện công nhận ưu tiên đối với đại lý.

Đồng thời bổ sung thêm khoản 5, 6 Điều 10 để hướng dẫn thực hiện điều kiện về về thanh toán hàng hóa xuất nhập khẩu và điều kiện về kết nối, chia sẻ hệ thống của doanh nghiệp với cơ quan Hải quan.

Bên cạnh đó bổ sung thêm một điều kiện mở (điểm đ, khoản 4, Điều 10) không áp dụng điều kiện về kim ngạch đối với những nhóm doanh nghiệp được Bộ Tài chính xem xét trong từng thời kỳ để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Tại dự thảo Nghị định, Tổng cục Hải quan cũng đề xuất quy định chi tiết về điều kiện kiểm soát nội bộ (Khoản 3, Điều 10), trong đó quy định chi tiết về hệ thống kiểm soát nội bộ và các biện pháp đảm bảo an ninh an toàn chuỗi cung ứng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Các nội dung một phần đã được quy định tại Thông tư 72/2015/TT-BTC và Quy trình do Tổng cục Hải quan ban hành, thực hiện không có vướng mắc nay đưa lên Nghị định để đảm bảo tính pháp lý. Ngoài ra, cũng bổ sung thêm một số quy định chi tiết để đảm bảo các quy định về điều kiện công nhận doanh nghiệp ưu tiên của Việt Nam cũng tương đồng với điều kiện công nhận doanh nghiệp ưu tiên của Tổ chức hải quan thế giới.

Khoản 6, Điều 10 cũng được sửa đổi để đảm bảo cơ sở pháp lý đối với các trường hợp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận công nhận doanh nghiệp ưu tiên.

Đặc biệt, Tổng cục Hải quan cũng đưa ra đề xuất kéo dài thời gian công nhận doanh nghiệp ưu tiên từ 3 năm lên 5 năm để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời cũng quy định thêm trách nhiệm của doanh nghiệp ưu tiên. Làm rõ thẩm quyền cũng như thủ tục công nhận, gia hạn, tạm đình chỉ, đình chỉ doanh nghiệp ưu tiên.