Địa danh xa ngái một thời
Ảnh minh họa: ST |
Thậm chí ngay sau giải phóng, “anh lính trẻ” cũng vẫn: “Về thăm Thành phố/ Náo nức mùa xuân/ Balô trên vai/ Đung đưa nhánh lan rừng” cơ mà!
Ấy là bởi vì thời đó, mức độ đô thị hoá trong vùng còn thấp, chứ giờ đây thì cả vùng đã có tới mấy chục thành phố rồi. Và nhiều vùng rất, rất xa xôi ngày cũ bây giờ cũng không còn là “cùng trời cuối đất” khiến người ta hoang mang nữa. Tôi đặc biệt ấn tượng với một địa danh như thế: Chắc Cà Đao. Theo học giả Vương Hồng Sển, Chắc Cà Đao là tên một con rạch, cũng là tên một ngôi chợ nhỏ (nay là thị trấn An Châu) gần Long Xuyên (An Giang). Địa danh Chắc Cà Đao có thể do chữ Khmer “chắp kdam” (bắt cua) mà ra, vì vùng này xưa kia có nhiều cua. Còn theo nhà văn, học giả Sơn Nam (1926-2008), một người được mệnh danh là “Nhà Nam bộ học” thì Chắc Cà Đao là do chữ Prek Pedao; Prek: rạch; Pedao: loại dây mây. Chắc Cà Đao có nghĩa là rạch có nhiều dây mây.
Một địa danh xa vắng khác: Miệt Thứ. Vùng đất này vào thời trước rất xa xôi, hiểm trở, nhiều thú dữ, muỗi mòng… là nơi dừng chân cuối cùng của những người dân Việt trên hành trình mở cõi. Đến nỗi, ngay cả những con người Nam tiến can đảm cũng có lúc “lạnh lưng”. Dân gian còn có câu: “Tới đây xứ, sở lạ lùng/ Chim kêu cũng sợ, cá vùng cũng ghê/ Cà Mau khỉ khọt trên bưng/ Dưới sông sấu lội, trên rừng cọp um”. Đổi lại, xứ sở hoang sơ này ê hề đặc sản đồng như kỳ đà, rắn, lươn, cua, cá lóc, tôm, đuông chà là…
Có lẽ cũng vì thế mà cô gái miệt vườn theo chồng về miệt Thứ có tâm sự:
“Đêm đêm ra đứng hàng ba,
Trông về quê mẹ lệ sa buồn buồn.
Sương khuya ướt đẫm giàn bầu,
Em về Miệt Thứ bỏ sầu cho ai”?
“Miệt” tuy là một từ địa phương, nhưng cũng được dùng khá phổ biến, để chỉ một vùng đất (miệt vườn, miệt ruộng), nên tương đối dễ hiểu. Nhưng còn “Thứ”? là Nhà văn Sơn Nam cho biết, theo sách Đại Nam Nhứt Thống Chí, Miệt Thứ là tên gọi dân gian của vùng Thập Câu - mười con rạch mang tên là rạch Thứ Nhứt, Thứ Hai… rạch thứ Mười chảy song song từ vùng U Minh Thượng ra biển (gọi là “thập” nhưng trong thực tế có hơn mười con rạch). Người địa phương phần khám phá, phần khai thác thêm, thế là nhiều cái tên ngộ nghĩnh khác ra đời: rạch Thứ Chín Rưỡi (giữa rạch thứ Chín và thứ Mười), rạch Xẻo Vẹt, Xẻo Ngát, Chà Và giả, Chà Và thiệt, rạch Ổ Heo, rạch Nằm Bếp, rạch Kim Quy…
Tin liên quan
Dồn lực thực hiện sắp xếp huyện, xã
16:38 | 02/03/2024 Người quan sát
Nhân rộng mô hình điểm tại trạm y tế xã
08:40 | 15/12/2019 Sự kiện - Vấn đề
BV tuyến huyện hỗ trợ trạm y tế cấp cứu sản phụ nguy kịch
09:11 | 05/12/2019 Sự kiện - Vấn đề
'Phông bạt'
07:41 | 17/09/2024 Người quan sát
Cảnh giác trước các thông tin lừa đảo, thất thiệt trong bão lũ
15:51 | 13/09/2024 Người quan sát
Chung tay giúp dân vùng lũ
16:10 | 10/09/2024 Người quan sát
Trái cây Việt thêm ngọt
07:59 | 02/09/2024 Người quan sát
Sách giáo khoa giả
07:40 | 27/08/2024 Người quan sát
Chấn chỉnh công tác đấu giá đất
20:15 | 24/08/2024 Người quan sát
CPTPP tròn 5 tuổi
07:25 | 23/08/2024 Người quan sát
Thiếu giáo viên trước thềm năm học mới
08:50 | 21/08/2024 Người quan sát
Thu phí cao tốc do Nhà nước đầu tư
05:11 | 18/08/2024 Người quan sát
Tôn vinh phở, mỳ Quảng...
10:24 | 14/08/2024 Người quan sát
Luật chờ Nghị định...
08:21 | 10/08/2024 Người quan sát
Quản lý chặt chẽ hóa chất cực độc
15:00 | 06/08/2024 Người quan sát
Xe buýt điện
07:26 | 04/08/2024 Người quan sát
Tin mới
Vẫn còn nhiều trường học chưa thể dạy học sau bão lũ
Chính phủ: 6 nhóm giải pháp khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão số 3
Một số doanh nghiệp được bỏ thuế chống bán phá giá cá tra vào Hoa Kỳ
Hải quan Thái Nguyên quyên góp, hỗ trợ 10 hộ gia đình bị ảnh hưởng do bão số 3
Hải quan Thái Bình hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục hậu quả bão số 3
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 3 tháng 9/2024 (từ ngày 9/9 đến 15/9/2024)
08:54 | 16/09/2024 Multimedia
(INFOGRAPHICS): Hơn 130 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc
09:19 | 14/09/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Nguyễn Thị Phúc Hạnh
10:11 | 11/09/2024 Infographics
(LONGFORM) Tân Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ: Tập trung nguồn lực, ưu tiên chuyển đổi số toàn diện công tác hải quan
07:44 | 04/09/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Hải quan ASEAN: Hợp tác thúc đẩy thương mại theo hướng hiện đại
14:57 | 29/08/2024 Megastory/Longform