Ảnh minh họa

Dự thảo đưa ra mức phí với hai loại cao tốc. Cao tốc đáp ứng đầy đủ các điều kiện khai thác (mức 1) có mức phí từ 1.300 đồng/km đến 5.200 đồng/km, cao tốc chưa đáp ứng đầu đủ các yêu cầu quy định của Luật (mức 2) có mức phí từ 900 đồng đến 3.600 đồng/km. Theo quy định, tính đến tháng 7/2024, cả nước có 12 đoạn, tuyến sẽ thực hiện thu phí. Mặc dù có ý kiến cho rằng việc thu phí trên các cao tốc do nhà nước đầu tư sẽ bị phí chồng phí, tuy nhiên, các ý kiến phân tích về cho thấy sự cần thiết của việc thu phí này để phát triển hạ tầng giao thông đất nước. Đó là, việc thu phí này để đáp ứng phần kinh phí quản lý, khai thác và bảo trì của các tuyến. Theo tính toán, tổng nhu cầu kinh phí quản lý, bảo trì cao tốc do nhà nước đầu tư giai đoan 2021-2025 của cả nước là 9.000 tỷ đồng (bình quân 1.813 tỷ đồng/năm) . Đường cao tốc chỉ có một bộ phận người dân sử dụng, trong khi vốn đầu tư là của toàn dân đóng góp, thì việc thu phí sẽ công bằng hơn, đồng thời sẽ có nguồn tài chính để đầu tư cho những tuyến mới.

Nhìn thẳng thực tế, việc thu phí với các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư là cần thiết, phù hợp với yêu cầu phát triển hạ tầng hiện đại của đất nước hiện nay. Tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế cũng lưu ý, việc thu phí các tuyến cao tốc cần đảm bảo nguyên tắc người dân được lựa chọn, nếu người dân muốn đi đường cao tốc thì trả phí, nếu không muốn thì có thể sử dụng những con đường không thu phí. Đồng thời, việc xây dựng mức phí, thời hạn thu phí và tổ chức thu phí cần được tính toán khoa học, áp dụng công nghệ hiện đại để tối ưu cho nền kinh tế, chi phí của người dân. Bên cạnh đó, lĩnh vực đầu tư cao tốc là lĩnh vực đang khuyến khích sự tham gia của tư nhân, nếu lạm dụng việc phát triển loại hạ tầng này bằng vốn Nhà nước sẽ làm mất đi cơ hội của các nhà đầu tư tư nhân. Do đó, nguồn vốn Nhà nước chỉ nên đầu tư cho những dự án mà không thể thu hút nguồn vốn tư nhân, như những dự án ở vùng địa bàn khó khăn.