Xe NK liệu có được "nới" quy định. (Ảnh minh họa)

Thông tư 20 của Bộ Công Thương ra đời năm 2011 được ví như hàng rào kỹ thuật được dựng lên để “cấm cửa” các loại xe chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống (xe mới) NK không chính hãng. Theo đó, thương nhân NK ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục NK, ngoài việc thực hiện các quy định hiện hành, phải nộp bổ sung những giấy tờ sau cho các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền như: Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là nhà NK, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó đã được cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định của pháp luật; Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải cấp. Mục tiêu của chiếc “barie” này là gắn trách nhiệm của hãng sản xuất ô tô với sản phẩm của họ đang được bán trên thị trường để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng Việt Nam đồng thời hạn chế luồng xe NK "trôi nổi" trên thị trường.

Cho đến nay, quan điểm này vẫn không thay đổi. Trả lời phỏng vấn Báo Hải quan, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục XNK (Bộ Công Thương) cho biết, việc yêu cầu thương nhân NK phải có Giấy chứng nhận hoặc Giấy ủy quyền là nhà NK, nhà phân phối của chính hãng sản xuất khi làm thủ tục NK, nhằm đảm bảo rằng thương nhân NK/phân phối sẽ là người chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm ô tô NK sau khi đã được các hãng sản xuất kiểm tra chất lượng kỹ trước người tiêu dùng cũng như các cơ quan quản lý trong nước, tránh các hiện tượng về lỗi kỹ thuật từng xuất hiện ở nhiều quốc gia. Vì vậy, các thương nhân NK/phân phối sản phẩm ô tô tại Việt Nam sẽ là đại diện của các hãng sản xuất và sẽ được lựa chọn theo tiêu chí của hãng sản xuất.

Bộ Công Thương nhìn nhận, việc thực hiện Thông tư 20 đã đi vào nề nếp, các vướng mắc liên quan đã được Bộ này phối hợp với các cơ quan liên quan kịp thời giải quyết hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong trường hợp vượt thẩm quyền và cơ bản không có phản ứng từ DN cũng như dư luận quốc tế liên quan đến việc triển khai. Song trên thực tế, hậu quả phải giải quyết của Thông tư 20 còn kéo dài cho đến tận bây giờ.

Theo quy định của Luật Đầu tư 2014, từ 1-7 tới đây, các quy định về điều kiện kinh doanh do các bộ, ngành UBND cấp tỉnh ban hành sẽ không còn hiệu lực thi hành, bị bãi bỏ hoặc nâng cấp lên thành Nghị định. Thông tư 20 cũng nằm trong danh sách này.

Không ít doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực ô tô đang kỳ vọng Thông tư 20 sẽ bị bãi bỏ và hàng rào "ngặn chặn" xe chính hãng sẽ không còn nữa. Nhưng như đã nói, quan điểm của cơ quan quản lý về vấn đề này không thay đổi. Việc thay đổi ở đây có lẽ chỉ là hình thức văn bản quy định mà thôi. Tuy nhiên cụ thể thế nào thì DN vẫn phải chờ.

Đáp ứng việc mong ngóng thông tin của DN, Báo Hải quan đã gửi câu hỏi đến Bộ Công Thương liên quan đến "số phận" của Thông tư 20. Nhưng cũng phải "chờ" sau gần 1 tháng phóng viên Báo Hải quan mới nhận được câu trả lời từ phía cơ quan này.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Báo Hải quan “Từ 1-7, theo quy định của Luật Đầu tư, Thông tư 20 sẽ phải bãi bỏ hoặc nâng cấp thành Nghị định. Bộ Công Thương đã tiếp nhận và xử lý vấn đề này ra sao?”, đại diện cho Bộ Công Thương, ông Trần Thanh Hải dẫn quy định tại Phụ lục 4 của Luật Đầu tư 2014, kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, do các quy định về Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện nêu tại Thông tư 20 thuộc thẩm quyền Bộ Giao thông vận tải nên Bộ Công Thương sẽ phối hợp cùng với Bộ Giao thông vận tải để xem xét xử lý nội dung này nhằm tạo thuận lợi nhất cho mọi thành phần kinh tế đang kinh doanh trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa ô tô được tiếp tục hoạt động và phát triển.

Mặt khác, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp, Bộ Giao thông vận tải để rà soát các quy định, đánh giá việc thực hiện và báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương hướng xử lý trong thời gian tới. “Mục tiêu là không gây quá nhiều xáo trộn cho hoạt động của các DN và phù hợp với quy định của Luật Đầu tư 2014”, ông Hải cho hay.