Người tiêu dùng quét mã QR khi mua hàng tại siêu thị.

Nhiều cơ hội cho doanh nghiệp

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong 11 tháng của năm 2023, ngành bán lẻ hàng hoá và tiêu dùng của Việt Nam đạt tổng doanh thu trên 4.500 nghìn tỷ đồng, tăng khoảng 7% so với cùng kỳ 2022, trong đó nhờ ứng dụng chuyển đổi số, AI và Big Data nên đã đạt kết quả tích cực này.

Chia sẻ về tiềm năng cho ngành tiêu dùng tại Hội nghị “Tầm quan trọng của chuyển đổi số và tiềm năng của AI và Big Data đối với các doanh nghiệp ngành hàng tiêu dùng” mới đây, ông Nguyễn Thế Quang, Phó Cục Trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho biết, xu hướng mua sắm online đang ngày một tăng, không chỉ người trẻ tham gia mà ngày càng có nhiều người lớn tuổi sử dụng hơn, bởi sự thuận tiện trong tiêu dùng mà các trang thương mại điện tử, chuyển đổi số đem lại. Do đó, đây chính là một trong những cơ hội cho các doanh nghiệp trong thời đại chuyển đổi số. Việc chuyển đổi số, ứng dụng AI và Big Data sẽ giúp các doanh nghiệp nhìn thấy được sự thay đổi về nhu cầu và thói quen của người tiêu dùng, từ đó điều chỉnh những chiến lược kinh doanh phù hợp hơn.

Đánh giá về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số nói chung và ứng dụng công nghệ AI cho doanh nghiệp tiêu dùng, bán lẻ, bà Nguyễn Thu Thủy, Giám đốc của Networld Solutions nhấn mạnh, AI có thể phân tích mọi thứ từ lịch sử duyệt web của người dùng, tương tác trên mạng xã hội, lịch sử mua hàng, cho đến cả vị trí địa lý người tiêu dùng; cung cấp thông tin chi tiết về hành vi, sở thích, thậm chí cảm xúc của người tiêu dùng cá nhân...

Theo bà Nguyễn Thu Thủy, bằng cách sử dụng AI, nhà quảng cáo có thể đảm bảo quảng cáo không chỉ được nhắm mục tiêu mà còn được cá nhân hóa. Hệ thống AI có thể tạo ra hàng trăm biến thể sáng tạo từ một quảng cáo, mỗi biến thể được thiết kế để thu hút một nhóm người dùng cụ thể, từ việc tùy chỉnh hình ảnh và thông điệp đến việc chọn thời gian và nền tảng hiệu quả nhất để phân phối, AI giúp tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa và hấp dẫn hơn cho mỗi người dùng.

Ứng dụng công nghệ để mở rộng thị phần

Trong bối cảnh đó, cùng với những kênh bán hàng truyền thống, nhiều doanh nghiệp đã khẩn trương chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, thương mại điện tử, khai thác sâu các kênh bán hàng trực tuyến, tích hợp đa kênh phương tiện trong thương mại điện tử.

Ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR), Tổng giám đốc Saigon Co.op cho biết, những đầu tư cho công nghệ và thay đổi mô hình đầu tư kịp thời đã giúp Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM (Saigon Co.op) duy trì được đà tăng trưởng trong bối cảnh kinh tế khó khăn của những tháng đầu năm.

Saigon Co.op đầu tư vào công nghệ AI, chuyển đổi số là những đầu tư “không hối tiếc” song song với thay đổi mô hình đầu tư không chỉ giúp các doanh nghiệp nói chung và Saigon Co.op nói riêng vượt qua khủng hoảng mà tạo đà cho tăng trưởng giai đoạn lâu dài về sau. Mỗi doanh nghiệp tham gia vào thương mại điện tử, số hóa cần phải có sự lựa chọn lối đi riêng phù hợp dựa trên thế mạnh của mình, áp dụng nhanh chóng để theo kịp sự thay đổi và cập nhật liên tục của công nghệ hiện đại, ông Nguyễn Anh Đức nhấn mạnh.

Tương tự, Masan – một trong những nhà bán lẻ hàng đầu Việt Nam đã điều chỉnh cách thức bán hàng để phù hợp với hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh chóng ở khu vực thành thị, sự tăng trưởng của kênh thương mại hiện đại và thương mại điện tử. Công ty dự kiến sẽ tăng tỷ trọng doanh thu từ kênh thương mại hiện đại và thương mại điện tử từ 40% lên 60% vào cuối năm 2025. Đồng thời, Masan sẽ ra mắt các kênh phân phối mới để tiếp cận người tiêu dùng mua sắm trên đa kênh.

Nhìn chung, sự phục hồi của nền kinh tế đã thúc đẩy ngành bán lẻ tăng trưởng trở lại, các doanh nghiệp hiểu thế mạnh cốt lõi của mình đã có những chiến lược, sáng kiến đổi mới thu về kết quả ban đầu khả quan. Masan cũng đã ghi nhận những kết quả hoạt động kinh doanh tích cực trong quý 2/2023, hứa hẹn nhiều điểm sáng tích cực trong nửa cuối năm nay.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để bắt đầu hiện thực hóa và thành công trên hành trình chuyển đổi số, các doanh nghiệp ngành tiêu dùng, bán lẻ đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa cần có sự chuẩn bị để đối mặt với các rào cản không nhỏ. Đó là khó khăn về chi phí đầu tư. Trong đó, doanh nghiệp nhận định chi phí đầu tư vào các giải pháp công nghệ số, chi phí triển khai, chi phí duy trì công nghệ tương đối cao, trong khi hiệu quả ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh không thể hiện rõ trong ngắn hạn. Ngoài ra, rào cản lớn về nhận thức cũng cần được tháo gỡ. Muốn phát triển doanh nghiệp cần thay đổi nhận thức theo doanh nghiệp số, quy trình số, thu thập dữ liệu số và phân tích dữ liệu cung cấp sản phẩm hàng hóa dựa trên dữ liệu số.