Dịch vụ giao hàng tận nhà đã giúp các siêu thị của Saigon Co.op cải thiện được doanh số trong thời gian giãn cách xã hội. Ảnh: ST

	Vướng mắc về cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp thủy sản được Bộ Tài chính giải đáp kịp thời
	'Cánh tay nối dài' của các doanh nghiệp Thủ đô
	Hải quan Móng Cái tăng thu 17,5 tỷ đồng nhờ thu hút doanh nghiệp
	Những lưu ý khi chuyển nhượng nhà xưởng cho doanh nghiệp chế xuất

Doanh thu sụt giảm mạnh

Theo báo cáo của Cục Thống kê TPHCM, trong tháng 4, Thành phố thực hiện Chỉ thị 16/CT-TTg của Chính phủ về cách ly toàn xã hội nhằm phòng, chống dịch bệnh Covid 19, doanh thu hoạt động thương mại dịch vụ trên địa bàn sụt giảm mạnh do chịu ảnh hưởng từ 22 ngày cách ly, các hoạt động xã hội gần như bị gián đoạn, mọi người dân hạn chế đi lại, chỉ di chuyển ra ngoài trong những trường hợp thật sự cần thiết. Cơ cấu tiêu dùng của người dân thay đổi, tập trung vào các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm. Điều này khiến hầu hết các nhà bán lẻ, kinh doanh những mặt hàng không thiết yếu trong tháng vừa qua gần như không có doanh thu như nhóm mặt hàng thời trang, đồ lưu niệm,..

Đáng chú ý, theo ghi nhận của Cục Thống kê, mặc dù trong tháng có các ngày nghỉ lễ như Giỗ tổ Hùng Vương, 30/4 và 1/5, nhưng doanh thu từ thương mại và dịch vụ của thành phố vẫn không có sự thay đổi đáng kể như các năm trước. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tháng 4 chỉ đạt 68.457 tỷ đồng, giảm 22,8% so với tháng trước và giảm 34,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thiệt hại nặng nề nhất là ngành du lịch lữ hành không phát sinh doanh thu trong tháng do ảnh hưởng từ dịch bệnh Covid 19. Các ngành khác cũng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ dịch bệnh. Doanh thu từ hoạt động bán lẻ tháng 4 chỉ đạt 56.039 tỷ đồng, giảm 7,3% so với tháng trước và giảm 4,8% so với cùng kỳ. Hầu như các trung tâm thương mại lượng khách đến mua sắm rất ít. Theo quan sát của các công ty quản lý bất động sản bán lẻ, lưu lượng khách đến mua sắm bắt đầu giảm từ tháng 2 và đến cuối tháng 3 đã giảm xấp xỉ 80% tại các điểm bán. Đáng chú ý, qua tháng 4 gần như bị đóng băng do phần lớn của thời gian trong tháng này phải thực hiện giãn cách xã hội để phòng ngừa sự lây lan của dịch bệnh.

Theo nhận định của các chuyên gia doanh thu các ngành hàng giảm khác nhau trong thời kỳ ảnh hưởng của Covid-19: Các ngành hàng buộc phải đóng cửa như giáo dục gần như không có doanh thu, trong khi đó các ngành hàng thời trang, phụ kiện giảm 80-90%...

Không chỉ các ngành hàng không thiết yếu bị ảnh hưởng, theo số liệu của Cục Thống kê TPHCM, dịch vụ lưu trú và ăn uống của thành phố trong tháng 4 đã giảm 47,7% so với tháng trước và giảm 85,8% so với cùng kỳ năm 2019, chỉ đạt đạt 1.306 tỷ đồng. Trong đó, ngành ăn uống giảm 46,7% so với tháng trước và giảm 85,5% so với cùng kỳ. Nguyên nhân là do mặc dù các đơn vị có đưa ra các phương thức như giao hàng tại nhà hay chỉ bán mang đi nhằm hạn chế tổn thất doanh thu, nhưng tâm lý e ngại, sợ nhiễm bệnh, người dân tăng cường ăn uống tại nhà, tránh tiếp xúc bên ngoài. Ngoài ra, doanh thu lưu trú trong tháng 4 giảm 57% so với tháng trước và giảm 88,2% so với cùng kỳ năm trước. Hiện nay lượng khách chủ yếu là khách thuê theo giờ, hoặc những trường hợp lưu trú nhằm chữa bệnh, khách quốc tế đến và chưa thể về nước. Dịch vụ tiêu dùng khác ước đạt 11.112 tỷ đồng, giảm lần lượt là 56,4% so với tháng trước và giảm 66,7% so với cùng kỳ. Tính chung 4 tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ của TPHCM đạt khoảng 387.568 tỷ đồng, giảm 11,2% so với cùng kỳ năm trước.

Chủ động thích ứng

Tuy nhiên, một điểm sáng của thị trường bán lẻ trong thời gian gần đây là sự phát triển của các hoạt động giao dịch thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt. Các trung tâm thương mại, siêu thị, dịch vụ ăn uống triển khai hàng loạt các chương trình khuyến mãi, kích cầu mua bán qua các kênh như điện thoại, đặt hàng qua website, apps; đồng thời hỗ trợ các chính sách giao hàng. Sự thay đổi kịp thời về phương thức bán hàng góp phần giúp các đơn vị kinh doanh cải thiện được doanh thu trong tình hình thị trường ảm đạm do bị ảnh hưởng dịch bệnh. Theo CBRE Việt Nam, trong số những tên tuổi lớn ở lĩnh vực thương mại điện tử, Tiki phát triển với tốc độ nhanh và đạt kỷ lục 4.000 đơn hàng/ phút, SpeedL và Saigon Co.op có sự gia tăng theo cấp số nhân trong kênh bán hàng trực tuyến.

Theo thống kê gần đây nhất của Saigon Co.op, dịch vụ đặt hàng qua điện thoại, online đã góp phần giúp cho doanh số bán hàng của hệ thống siêu thị dịp nghỉ lễ 30/4 tăng hơn 30% so với thời điểm trước khi thực hiện cách ly toàn xã hội. Tương tự, chuỗi bán lẻ Big C cũng tăng cường bán hàng qua điện thoại, đi chợ giúp khách hàng... cũng mang lại sự tăng trưởng cao.

Theo Tiến sĩ Đinh Bá Tiến, giảng viên trường Đại học tự nhiên – Đại học Quốc gia TPHCM, dịch bệnh diễn biến đột ngột các chính sách thay đổi nhanh dẫn đến các hoạt động kinh doanh bán lẻ dịch vụ ảnh hưởng nghiêm trọng do phải tạm đóng cửa các dịch vụ không thiết yếu. Tuy nhiên, nhiều DN bán lẻ đã khá nhanh nhạy để chuyển dịch từ bán hàng offline sang online. Có được điều này là nhờ nền tảng thương mại điện tử trong thời gian qua đã phát triển tương đối do sự đầu tư của các DN khởi nghiệp. Hoạt động giao nhận hàng hoá vài năm qua cũng đã được đầu tư lớn nên các hệ thống giao hàng nhanh phát huy tác dụng lớn trong thời gian qua, đặc biệt trong thời gian giãn cách xã hội. Theo ghi nhận giao dịch ở thị trường bán lẻ thời gian qua đã giảm 50-80% tuỳ từng ngành nghề. Trong khi đó giao dịch trực tuyến đã tăng từ 25-30%.

Đây là những động thái rất nhanh thích ứng với thị trường từ phía các đơn vị bán lẻ. Theo nhận định của các chuyên gia, thị trường bán lẻ trực tuyến, mặc dù tăng trưởng nhanh trong vòng vài năm vừa qua (tăng trung bình 39% trong 5 năm), cao hơn mức tăng của thị trường bán lẻ truyền thống (tăng trung bình 10% trong 5 năm), vẫn chỉ chiếm chưa đến 4% tổng doanh thu bán lẻ tại Việt Nam. Do vậy, qua khó khăn của dịch bệnh này, các nhà bán lẻ cần phải thay đổi và linh hoạt hơn để ứng phó trong tình hình thói quen người tiêu dùng ngày càng thay đổi nhanh.