Ứng dụng CNTT được "phủ sóng" trong hầu hết các hoạt động nghiệp vụ của cơ quan Hải quan. Trong ảnh: Hoạt động nghiệp vụ tại Hải quan Lạng Sơn. Ảnh: Quang Tấn​​.

Thông quan nhanh

Làm việc cho một trong những đại lý hải quan có số lượng tờ khai lớn ở khu vực cảng Hải Phòng từ nhiều năm qua, chị Mai Thanh Phương - nhân viên XNK, chi nhánh Công ty TNHH Kiến Vương tại Hải Phòng cho biết: Những chương trình ứng dụng về CNTT được ngành Hải quan triển khai, Công ty đều bắt tay thực hiện từ sớm như thực hiện Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS; ứng dụng mã vạch trên tờ khai hải quan phục vụ giám sát; nộp thuế qua ngân hàng thương mại bằng phương thức điện tử…

“Sau thời gian ngắn ban đầu còn đôi chút vướng mắc do sự bỡ ngỡ của doanh nghiệp, hạ tầng công nghệ thông tin, nhất là đường truyền đôi lúc chưa ổn định, nay các phần mềm ứng dụng của Hải quan đã hoạt động thông suốt, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong thông quan hàng hóa nhanh”- chị Mai Thanh Phương nhận xét.

Chị Mai Thanh Phương lấy ví dụ cụ thể về áp dụng mã vạch trong phục vụ giám sát hàng hóa XNK. Trước đây khi Hải quan chưa áp dụng ứng dụng CNTT này, mỗi container hàng hóa qua khu vực giám sát, doanh nghiệp phải mất vài chục phút để làm các bước kiểm tra, nhưng hiện nay với tờ khai có mã vạch, công chức Hải quan chỉ cần sử dụng thiết bị đọc mã vạch để kiểm tra nên thời gian thực hiện nhanh chỉ một vài phút là hàng hóa được đưa qua khu vực giám sát. Với lượng tờ khai trung bình khoảng 15 đến 20 bộ/ngày với hàng chục container (toàn bộ là hàng NK) nên thời gian rút ngắn được của doanh nghiệp là rất đáng kể.

Đối với những doanh nghiệp thường phát sinh việc nộp thuế GTGT cho hàng hóa NK, anh Đặng Ngọc Cường- Phó trưởng Phòng Kế hoạch, kinh doanh phụ trách hoạt động XNK (Công ty CP Gang thép Thái Nguyên- TISCO) nhận xét phương thức nộp thuế qua ngân hàng thương mại bằng phương thức điện tử hiện nay rất thuận tiện cho doanh nghiệp. Việc chuyển tiền trực tuyến (online) giúp doanh nghiệp không cần đến trực tiếp ngân hàng vẫn hoàn thành nghĩa vụ thuế. Mặt khác trước khi thực hiện thao tác nộp thuế phía doanh nghiệp và cơ quan Hải quan đã trao đổi trước chi tiết các thông tin nộp thuế nên gần như không phát sinh sai sót.

Điện tử hóa đồng bộ

Theo Tổng cục Hải quan, một số kết quả nổi bật thời gian gần đây có thể kể đến như: Đến cuối tháng 7, đã có 31 thủ tục hành chính (chưa kể thủ tục trong lĩnh vực hải quan) của nhiều bộ, ngành thực hiện qua Cơ chế một cửa quốc gia, với tổng số hồ sơ hành chính đã được xử lý là 143.318 bộ hồ sơ của 7.000 doanh nghiệp hoạt động thường xuyên trong các lĩnh vực này. Các bộ, ngành có nhiều thủ tục thực hiện có thể kể đến như: Bộ Giao thông vận tải (11 thủ tục); Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (9 thủ tục); Bộ Công Thương (4 thủ tục)…

Ở lĩnh vực thuế, hết tháng 7, ngành Hải quan đã ký thỏa thuận hợp tác thu thuế XNK bằng phương thức điện tử với 28 ngân hàng, với số thu là 126.295 tỷ đồng, chiếm 90,35% tổng số thu ngân sách của Ngành.

Việc phối hợp với doanh nghiệp kinh doanh cảng trong phối hợp giám sát hàng hóa theo quy định của Điều 41 Luật Hải quan đã được thực hiện với 5 doanh nghiệp kinh doanh cảng thuộc Cục Hải quan Hải Phòng, góp phần giảm thời gian thông quan và làm thủ tục hải quan, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Phương thức này cũng đang được nghiên cứu mở rộng tại Cục Hải quan TP.HCM và Đà Nẵng.

Một lãnh đạo Cục CNTT và Thống kê Hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết thêm: Với những chương trình CNTT được triển khai ổn định trước đó, Tổng cục Hải quan tiếp tục phối hợp chặt chẽ với nhà cung cấp dịch vụ duy trì, vận hành, đảm bảo hạ tầng mạng, trang thiết bị, hệ thống bảo mật luôn ổn định, thông suốt 24/7, sẵn sàng phục vụ họat động của Hệ thống VNACCS/VCIS và các hệ thống CNTT vệ tinh; phục vụ triển khai mở rộng Cơ chế một cửa quốc gia và Một cửa ASEAN.

Nhìn vào nội dung và kết quả ứng dụng CNTT của Hải quan thời gian qua có thể thấy ngoài việc điện tử hóa trong nội Ngành, Tổng cục Hải quan cũng tích cực để phối hợp với các bộ, ngành liên quan (thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia; ngân hàng, kho bạc) để kết nối hệ thống CNTT một cách đồng bộ, tạo thuận lợi cho cộng đồng DN trong quá trình làm thủ tục hàng hóa XNK.