Một biến động lớn như vậy được dự báo có thể xảy ra trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai của Donald Trump, người hứa sẽ thực hiện kế hoạch tăng thuế nhập khẩu, giảm thuế đối với cá nhân và doanh nghiệp mà ông đã từng làm trong nhiệm kỳ trước.

Theo giới đầu tư và chuyên gia kinh tế, việc tăng thuế nhập khẩu sẽ gây sức ép lên lạm phát, trong khi cắt giảm thuế đối với cá nhân và doanh nghiệp sẽ kích thích tăng trưởng, nới rộng thâm hụt ngân sách.

Hội tụ cả hai yếu tố này cùng lúc dẫn đến lãi suất điều hành của Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tăng ở mức cao hơn – nguyên nhân sẽ khiến việc giữ trái phiếu Kho bạc Mỹ trở nên hấp dẫn hơn, thúc đẩy đồng bạc xanh tăng giá.

Đồng USD tăng giá thường đi đôi với triển vọng xấu đi của nền kinh tế toàn cầu. Năm 2023, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) công bố một nghiên cứu cho thấy, sau một năm, đồng USD tăng giá 10% sẽ làm sản lượng ở các nền kinh tế mới nổi giảm 1,9 điểm phần trăm và sản lượng của các nước giàu vốn ít chịu ảnh hưởng hơn, giảm 0,6 điểm phần trăm.

Đồng USD tác động đến nền kinh tế toàn cầu thông qua hai lĩnh vực chính là thương mại và tài chính. Hơn 40% thương mại toàn cầu - phần lớn không liên quan đến Mỹ, được thanh toán bằng USD. Đồng USD mạnh hơn làm tăng chi phí cho các nhà nhập khẩu, làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa từ nước ngoài và làm giảm tổng khối lượng thương mại.

Do đó, trên khắp khu vực châu Á và Mỹ Latinh, sự biến động của đồng USD quan trọng hơn so với biến động của các đồng nội tệ. Theo nghiên cứu học thuật được công bố vào năm 2020, nếu đồng USD tăng 1% so với tất cả các loại tiền tệ là điềm báo rằng thương mại giữa các quốc gia trên thế giới sẽ giảm 6%.

Đồng USD tăng giá sẽ tự động làm tăng gánh nặng nợ của các quốc gia và công ty đi vay bằng USD nhưng thiếu nguồn doanh thu bằng tiền tệ này, cũng như làm tăng phí lãi suất. Mức lãi suất cao hơn ở Mỹ, cùng với đồng USD tăng giá, cũng khiến hoạt động đầu tư ở các nước còn lại trên thế giới trở nên kém hấp dẫn hơn.

Dòng vốn có xu hướng chảy ra khỏi các thị trường mới nổi, buộc các nước này phải tăng lãi suất, thắt chặt các điều kiện tiền tệ ngay khi nền kinh tế các nước này có thể bắt đầu chịu ảnh hưởng từ sự suy thoái thương mại nói chung.

Vẫn còn phải xem liệu đồng USD mạnh có kéo dài được hay không. Bản thân Trump từ lâu đã phàn nàn rằng đồng bạc xanh tăng giá gây tổn hại đến các nhà sản xuất trong nước và khiến người dân mất việc làm. Tuy nhiên, ông không thể dễ dàng buộc FED cắt giảm lãi suất.

Do vậy, chừng nào lãi suất vẫn ở mức cao, đồng USD sẽ vẫn là nơi “trú ẩn an toàn” cho giới đầu tư, là vấn đề nan giải mà ông Trump để lại cho các nước còn lại trên thế giới.