Hoạt động cẩu hàng hóa XNK tại cảng SP-PSA (Bà Rịa - Vũng Tàu). Ảnh: Nụ Bùi

Quan điểm từ cấp thực thi

Theo báo cáo của Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu, trong quá trình thực hiện thủ tục NK mặt hàng cần trục hiệu Liebherr của Công ty B. đăng ký tờ khai NK tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Phú Mỹ đã phát sinh vướng mắc liên quan đến xác định mã số hàng hóa.

Theo khai báo của Công ty B., mặt hàng là cần trục bờ tự hành trên đường ray, dùng xếp dỡ hàng nông sản- hàng rời – hiệu Liebherr- xuất xứ từ Đức, sản xuất năm 2024 mới 100%. Công ty khai báo mặt hàng vào mã số 8426.49.00 có thuế suất NK 0% và thuế suất thuế GTGT 8%. Hàng hóa được đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa NK theo số tiếp nhận số 077/24VT ngày 6/6/2024 của Chi cục Đăng kiểm số 09.

Qua kiểm tra thực tế hàng hóa, Hải quan Bà Rịa- Vũng Tàu ghi nhận, hàng là 1 cẩu hiệu Liebherr LPS 550 Litronic, gồm các kết cấu chính và 19 bộ phận tháo rời để vận chuyển; cẩu di chuyển cố định trên đường ray, động cơ diesel, vận hàng bằng tời nâng với hệ thống ròng rọc và xy lanh thủy lực, cầu có thể xoay 360 độ trên chân đế, xuất xứ Đức và chưa qua sử dụng.

Qua tham khảo tài liệu, website nhà sản xuất, TCVN 8242-1:2009 (ISO 4306-1:2007), Chú giải HS 2017 nhóm 8426 và giải trình của Công ty nhận thấy hàng hóa NK có thể phân loại vào 2 nhóm. Cụ thể: mã HS 8426 20.00 – Cần trục tháp. Tuy nhiên việc phân loại mã HS vào mã này không phụ thuộc vào cần trục chính được lắp hoặc không trên các chân đế khác nhau. Mã 8426.49.00 theo cấu tạo và TCVN 8242-1/2/3/4 (ISO 4306)- loại hàng Công ty Bà Rịa NK cùng dòng cẩu LHM 550 đã được thiết kế riêng biệt phù hợp với di động trên bến cảng, phù hợp với loại tự hành. Do đó, Công ty B. cho rằng mã 8426.49.00 là phù hợp với hàng hóa NK.

Ngoài ra, tham khảo các văn bản hướng dẫn, hình ảnh thực tế và đặc điểm hàng hóa NK, quan điểm cho rằng, phù hợp phân loại nhóm 8426, mã số 8426.20.00.

Tuy nhiên, căn cứ kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa, giải trình của Công ty, kèm tài liệu kỹ thuật và tham khảo TCVN 8242-1:2009, hàng hóa NK có đặc điểm là cần trục quay, di chuyển, được lắp đặt trên chân đế dạng cổng để các phương tiện vận tải đường sắt hoặc đường bộ có thể di chuyển qua chân đế.

Ngoài ra, tham khảo Chú giải HS 2017- Nhóm 8426 mặt hàng có đặc điểm cần trục cổng hoặc cần trục trên bệ đỡ, thường được sử dụng tại các cảng biển, theo Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu nó là đạng cần trục ray ngang đứng trên bốn chân đỡ, có thể chạy trên đường ray khoảng cách rộng như là sự mở rộng một hoặc nhiều các đường sắt thông thường. Hàng hóa NK phù hợp phân loại nhóm 8426, mã số 8426.30.00.

Trước 2 quan điểm, để đảm bảo thống nhất trong việc áp mã số, thuế suất đối với mặt hàng này, Hải quan Bà Rịa- Vũng Tàu báo cáo và xin ý kiến hướng dẫn từ Tổng cục Hải quan để thực hiện theo đúng quy định.

Cần xác định đặc điểm nào phù hợp

Trước vướng mắc của đơn vị địa phương, để đảm bảo phân loại mặt hàng đúng theo quy định, Tổng cục Hải quan đã có công văn trao đổi với Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) về vấn đề này.

Theo Tổng cục Hải quan, đối chiếu kết quả kiểm tra thực tế từ địa phương và giải trình từ phía DN, đặc điểm hàng hóa NK là “cần trục được thiết kế bằng một trụ tháp thẳng đứng có tay cần được neo về đỉnh trụ tháp bằng xy lanh thủy lực, có khả năng quay điều chỉnh phương hướng (Slewing). Phù hợp với việc khai thác hàng hóa cường độ cao...”.

Công ty B. khẳng định: “Công ty đặt hàng có chân đế di động dạng cổng (portal) nhằm mục đích sử dụng không gian hẹp trên bến cảng, các loại xe tải có thể chạy bên dưới cổng cầu. Chân đế được thiết kế tự hành trên đường ray. Loại hàng công ty NK cùng hệ sinh thái cẩu LHM 550 (Mobile Harbour Crane) đã được thiết kế riêng biệt phù hợp với di động trên bến cảng...”.

Cũng theo giải trình của Công ty, loại hàng NK của Công ty là cần trục được thiết kế, cấu tạo gồm các phần chính: “Tower: Một trụ tháp thẳng đứng chính, quan trọng, dùng để kết nối liên kết các phần của cầu với nhau. Slewing Platform: Bệ xoay, có thể vận hành thanh cần đến vị trí xếp dỡ hàng hóa. Portal: Chân đế dạng cổng, nhằm mục đích sử dụng không gian hẹp trên bến cảng, mà các loại xe tải có thể chạy bên dưới cổng cẩu. Boom: Thanh cần được neo về đỉnh trụ tháp bằng cần nâng xy lanh thủy lực, có khả năng quay điều chỉnh phương hướng (Slewing). Đồng thời, thanh cần có thể nâng, hạ, thay đổi tầm với bằng xy lanh thuỷ lực. Grab (gầu ngoạm): Dùng để ngoạm hàng hóa, dùng để xếp dỡ hàng hóa, từ tàu lên bờ. Ngoài ra còn các bộ phận khác: Bộ đối trọng; cáp thép kéo hàng; máy biến áp dùng biến đổi điện áp từ điện lưới cho cần cẩu; áp điện; gàu ngoạm xếp dỡ hàng, cabin điều khiển”.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ, Tổng cục Hải quan nhận thấy, tại Danh mục hàng hóa XNK Việt Nam quy định: Mã 8426.20.00 có mô tả: “Cần trục tháp (Tower cranes)”; Mã 8426.30.00 có mô tả: “Cần trục cổng hoặc cần trục cánh xoay (Portal or pedestal jib cranes)”; Mã 8426.4X có mô tả: “Máy khác, loại tự hành (Other machinery, self- propelled)”.

Tổng cục Hải quan cũng đã tham khảo thêm và thấy rằng tại TCVN 8242-1:2009 (ISO 4306-1:2007) có quy định các thông tin liên quan về cần trục. Theo đó, cần trục được định nghĩa: “Cần trục: Máy làm việc theo chu kỳ, dùng để nâng và dịch chuyển trong không gian tải trọng được treo bởi móc treo hoặc bằng thiết bị mang tải khác”. Trong đó, TCVN 8242- 1:2009 mô tả một số loại cần trục kiểu cần. Ví dụ: Cần trục tự hành (mobile crane); Cần trục tháp (tower crane); Cần trục chân đế (cần trục cảng) (portal slewing crane).

Qua tham khảo nội dung TCVN 8242-1:2009, Tổng cục Hải quan cho rằng hàng hóa có vướng mắc nêu trên mang một số đặc điểm của cả cần trục tháp, cần trục chân đế (cần trục cảng), cần trục tự hành. Do vậy, để có cơ sở xác định chính xác mã số mặt hàng trên theo đúng quy định của pháp luật hiện hành, Tổng cục Hải quan đề nghị Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho ý kiến về việc: “theo TCVN 8242-1:2009 thì hàng hóa NK trên phù hợp được xác định là cần trục tháp hay cần trục chân đế (cần trục cảng) hay cần trục loại khác”.

Tạp chí Hải quan sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc khi có phản hồi từ Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng về vấn đề này.