Các chuyên gia trao đổi tại hội thảo. Ảnh: N.H

Diễn ra từ ngày 8 đến 22/8 tới, chương trình ASEAN Online Sale Day 2023 là sự kiện có quy mô lớn nhất ASEAN trong lĩnh vực thương mại điện tử. Trong khuôn khổ thời gian diễn ra chương trình, người tiêu dùng Việt Nam và các nước trong khu vực ASEAN có thể mua sắm trên các nền tảng số của doanh nghiệp, các sàn thương mại điện tử lớn trong và ngoài nước với những ưu đãi dành riêng cho sự kiện.

Theo báo cáo năm 2022 của Google, Temasek và Bain & Company tập trung vào 6 nước Indonexia, Malaysia, Singapore, Philippines, Thái Lan và Việt Nam, có tới 20 triệu người dân đã sử dụng nền tảng trực truyến lần đầu tiên vào năm 2022, nâng tổng số người dùng internet trong khu vực từ 360 triệu người vào năm 2019 lên 460 triệu người vào năm 2022.

Nhờ vào sự tiện lợi và hiệu quả của thương mại điện tử, lĩnh vực được dự báo tiếp túc đà tăng trưởng ấn tượng mặc dù đại dịch Covid-19 đang dần kết thúc. Theo báo cáo của Statista, ASEAN được dự báo sẽ đạt tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm lên tới 11,43% trong 5 năm tới, tương đương với các nước đã phát triển trên thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Canada. Doanh thu cuối năm 2023 được dự báo đạt 113,90 tỷ USD và hoàn toàn có thể lên mốc 175 tỷ USD vào cuối năm 2027. Trong đó, ngành hàng điện tử và thực phẩm được người tiêu dùng trong ASEAN ưa chuộng nhất.

Cũng theo thống kê của Statista, mỗi người tiêu dùng trong khu vực được dự đoán sẽ chi tiêu lần lượt 180 USD và 145 USD trong năm nay cho hai ngành hàng điện tử và thực phẩm. Sự xuất hiện của các nền tảng thương mại điện tử cũng đóng góp một phần quan trọng vào sự phát triển chung của lĩnh vực thương mại điện tử trong khu vực ASEAN. Shopee được đánh giá là nền tảng nổi trội nhất, chiếm tới 44% tỷ lệ tổng doanh thu toàn khu vực. Với đà tăng trưởng này, ASEAN đang trên con đường trở thành nền kinh tế internet trị giá 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030.

Tại Việt Nam, thương mại điện tử xuyên biên giới cũng là lĩnh vực được đánh giá có nhiều tiềm năng và phù hợp chủ trương phát triển kinh tế số do Chính phủ đề ra. Đây cũng sẽ là kênh bổ sung hiệu quả cho thương mại quốc tế truyền thống phát huy được những lợi thế về công nghệ, giúp cho sản phẩm của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tiếp cận nhiều hơn với khách hàng trên toàn thế giới.

Báo cáo “Người bán hàng địa phương, Khách tiêu dùng toàn cầu năm 2022: Nắm bắt cơ hội xuất khẩu qua thương mại điện tử tại Việt Nam” của Access Partnership đưa ra dự báo, xuất khẩu bán lẻ từ doanh nghiệp tới người tiêu dùng (B2C) qua thương mại điện tử sẽ đóng góp đáng kể cho nền kinh tế Việt Nam với tiềm năng đạt giá trị 296,3 nghìn tỷ đồng vào năm 2027 nếu các doanh nghiệp doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs) đẩy nhanh tốc độ áp dụng thương mại điện tử để xuất khẩu sản phẩm và dịch vụ. Năm 2022, xuất khẩu thương mại điện tử B2C của Việt Nam đạt giá trị 80,7 nghìn tỷ đồng, đứng thứ 7 trong số các loại hình xuất khẩu của Việt Nam.

Bất chấp việc các cửa hàng truyền thống gần đây đã mở cửa trở lại do nới lỏng các hạn chế COVID-19, các MSMEs vẫn tin rằng nhu cầu mua sắm trực tuyến sẽ tiếp tục mang đến những cơ hội đáng kể trong hoạt động xuất khẩu của họ ra nước ngoài. Báo cáo cũng chỉ ra 86% MSMEs tin rằng họ sẽ không thể xuất khẩu nếu không có thương mại điện tử. Các MSMEs Việt Nam dự định tận dụng thương mại điện tử để tiếp cận thêm các thị trường quốc tế. Trong đó, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và Liên minh châu Âu là các thị trường xuất khẩu trọng điểm trong vòng 5 năm tới, kế hoạch đến năm 2027.

Theo bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, thương mại điện tử là động lực mạnh mẽ cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các MSMEs, trong việc tiếp cận các thị trường quốc tế. Tuy thị trường thương mại điện tử trong ASEAN được đánh giá vô cùng hứa hẹn, các quốc gia vẫn gặp một số khó khăn nhất định, đặc biệt là đối với các MSMEs trong việc phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới.

Trước thực trạng đó, ông Squall Wang, Giám đốc điều hành UPS Việt Nam cho rằng, cần củng cố chuỗi cung ứng, số hóa các quy trình để vận hành thương mại điện tử hiệu quả hơn. Về phía các doanh nghiệp, cần nắm rõ các quy định về thủ tục hải quan cũng như các vấn đề có thể gặp phải trong quá trình đưa sản phẩm ra thế giới. Đặc biệt, ông Squall Wang cho biết, những công ty logistics như UPS có cung cấp miễn phí cho doanh nghiệp nhiều công nghệ, do đó doanh nghiệp không cần phải đầu tư nhiều cho các công nghệ phức tạp.

Đại diện của Shopee cũng khẳng định, việc xây dựng các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới là công cụ mang tính định hướng lâu dài trong việc hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ đến siêu nhỏ mở rộng thị trường xuất khẩu với chi phí tối ưu nhất.