Long An: Gian nan xử lý buôn lậu thuốc lá
	Hải quan Lạng Sơn tập trung chống gian lận xuất xứ, sở hữu trí tuệ
	Chống gian lận xuất xứ - chưa đến hồi kết

Việc lắp ráp xe đạp với công đoạn đơn giản được thực hiện tại Công ty TNHH Excel. Ảnh T.D

Lật tẩy nhiều chiêu trò gian lận xuất xứ

Triển khai thực hiện kế hoạch chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp của ngành Hải quan, sau thời gian tích cực đấu tranh quyết liệt với các DN có dấu hiệu nghi vấn, Cục Hải quan Bình Dương đã phát hiện, xử phạt nhiều vụ vi phạm về xuất xứ hàng hóa.

Điển hình như hành vi gian lận của Công ty TNHH Xe đạp Excel có 100% vốn đầu tư từ Trung Quốc, thành lập năm 2018, hoạt động sản xuất, lắp ráp xe đạp, xe đạp điện các loại. Tuy nhiên, trong lô hàng xuất đi Mỹ tháng 10/2019, lực lượng Hải quan Bình Dương phát hiện, công ty nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản ở giai đoạn cuối cùng thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện thành sản phẩm hoàn chỉnh và xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ lấy nguồn gốc xuất xứ Việt Nam để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi do chính phủ Mỹ dành cho Việt Nam.

Tương tự, qua soi chiếu hàng hóa xuất khẩu qua máy soi container cũng như quá trình kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan Bình Dương đã phát hiện nhiều mặt hàng như bồn rửa sứ, đệm giường làm từ mút, bàn chải đánh răng… vi phạm về xuất xứ, nhãn mác hàng hóa.

Đặc biệt, từ đầu năm 2020 đến nay, Cục Hải quan Bình Dương đã phát hiện và xử lý nghiêm nhiều vụ vi phạm về xuất xứ Việt Nam liên quan đến mặt hàng gỗ, đồ gỗ nội thất. Đó là trường Công ty đồ gỗ D., hàng hóa nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc, New Zealand và Brazil… Khi về nhà máy tại Việt Nam có trải qua các công đoạn như khoan lỗ, chà nhám, sơn, lắp ráp, tuy nhiên đây là những công đoạn gia công chế biến đơn giản được quy định tại Điều 9 Nghị định 31/2018/NĐ-CP nên không được xét đến khi xác định xuất xứ. Theo đó, việc công ty khai báo xuất xứ đối với các mặt hàng trên có xuất xứ Việt Nam trên tờ khai xuất khẩu là không đúng với quy định. Với hành vi vi phạm trên, Cục Hải quan Bình Dương đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, truy thu thuế, phạt nộp bổ sung tiền thu lợi bất chính với tổng số tiền trên 293 triệu đồng.

Nhiều khó khăn, vướng mắc

Mặc dù đã được phát hiện, ngăn chặn nhiều vụ việc vi phạm nhưng Cục Hải quan Bình Dương cho biết, qua quá trình thực thi chính sách quản lý liên quan đến lĩnh vực xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, đơn vị đã phát hiện không ít vướng mắc, bất cập. Chẳng hạn, sau khi kiểm tra cơ quan hải quan xác định được hàng hóa chỉ trải qua công đoạn gia công, chế biến đơn giản như quy định tại Điều 9 Nghị định số 31/2018/NĐ-CP hàng hóa không được xem xét xuất xứ Việt Nam. Tuy nhiên, việc ghi nhãn xuất xứ trên bao bì, trên sản phẩm xuất khẩu và khai báo tại tiêu chí xuất xứ trên tờ khai hải quan xuất khẩu như thế nào hiện chưa có quy định.

Mặt khác, trong quá trình hoạt động sản xuất của DN công đoạn sản xuất tùy thuộc vào từng sản phẩm cụ thể, việc cơ quan Hải quan xác định công đoạn sản xuất đó có được xem là công đoạn đơn giản hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Chẳng hạn, công đoạn canh chỉnh vành xe đạp, may ráp các sản phẩm vải có được xem là kỹ năng đặc biệt không? Hiện nay DN thực hiện các công đoạn gia công, sản xuất giản đơn theo Điều 9 Nghị định 31/2018/NĐ-CP, tuy nhiên lại sử dụng máy móc, thiết bị chuyên dụng hoặc có dây chuyền sản xuất đặc thù thì có được xem xét xuất xứ hàng hóa hay không…

Trước những khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các quy định về xuất xứ, nhãn mác, cách thức khai báo trên tờ khai xuất khẩu, Cục Hải quan Bình Dương đã báo cáo Tổng cục Hải quan để được hướng dẫn thực hiện. Đồng thời, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của DN trên địa bàn, Cục Hải quan Bình Dương đã có văn bản hướng dẫn tạm thời một số nội dung về xuất xứ hàng hóa đối với hàng xuất khẩu để các Chi cục trực thuộc và các DN có hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn thực hiện.