Công chức Hải quan Đồng Nai kiểm tra nguyên phụ liệu nhập khẩu. Ảnh: N.H.

Gian lận từ chuyển tiếp hợp đồng

Tính đến cuối tháng 6/2017, Cục Hải quan Đồng Nai đã xử lý vi phạm hành chính 192 vụ với tổng số tiền gần 5,7 tỷ đồng. Trong đó, đa phần là các vi phạm về quản lý nguyên liệu, vật tư, sản phẩm sản xuất xuất khẩu dẫn đến hàng hóa thực tế tồn kho thiếu so với chứng từ kế toán, hồ sơ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Điển hình như Công ty CP N.V bị phạt 208 triệu đồng, Công ty TNHH C.B bị phạt gần 452 triệu đồng, Công ty TNHH K.T bị phạt trên 440 triệu đồng, Công ty TNHH S. VN bị phạt 252 triệu đồng…

Bên cạnh đó, qua công tác đấu tranh chống gian lận thương mại hàng gia công, sản xuất xuất khẩu, đơn vị đã phát hiện 2 vụ việc DN chuyển tồn nguyên phụ liệu, vật tư dư thừa từ hợp đồng gia công này sang hợp đồng gia công khác, khai sai về số lượng dẫn đến số thuế chênh lệch của 2 vụ việc vi phạm lên đến hơn 1,2 tỷ đồng. Cụ thể, ngày 21/2, Công ty TNHH SW đăng ký tờ khai xuất khẩu, chuyển nguyên phụ liệu, vật tư dư thừa từ hợp đồng số 01 sang hợp đồng số 02 ngày 1/2/2017. Ngày 23/2, Đội Kiểm soát Hải quan phối hợp với Chi cục Hải quan Thống Nhất tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa là nguyên phụ liệu vật tư dư thừa chuyển từ hợp đồng gia công số 01 sang hợp đồng gia công số 02 theo khai báo tại tờ khai nói trên. Kết quả phát hiện Công ty TNHH SW đã khai sai số lượng hàng hóa xuất khẩu. Chi cục Hải quan Thống Nhất đã lập biên bản vi phạm và xử phạt Công ty SW 31 triệu đồng về hành vi trên, đồng thời thực hiện ấn định thuế 157 triệu đồng.

Trước đó, từ ngày 15/2 đến 18/2, Đội Kiểm soát Hải quan cũng phối hợp cùng Chi cục Hải quan Thống Nhất tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa là nguyên phụ liệu, vật tư dư thừa chuyển từ hợp đồng gia công số 16 ngày 16/12/2015 sang hợp đồng gia công số 17 ngày 16/12/2016 theo khai báo tại 3 tờ khai ngày 10/2/2017 của Công ty TNHH H.Đ. Kết quả kiểm tra phát hiện có sự chênh lệch về số lượng giữa khai báo và thực tế kiểm tra. Theo đó, công ty đã bị ấn định thuế trên 1,1 tỷ đồng đối với số lượng nguyên phụ liệu, vật tư dư thừa chuyển từ hợp đồng gia công số 16, bao gồm 554 triệu đồng thuế nhập khẩu và 555 triệu đồng thuế GTGT.

Hiệu quả từ cơ sở bí mật

Để ngăn chặn hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, Cục Hải quan Đồng Nai đã chú trọng công tác xây dựng cơ sở bí mật, mạng lưới cộng tác viên của đơn vị và đã thu được hiệu quả. Cụ thể, qua tin báo của cộng tác viên về lô hàng nhập khẩu của Công ty TNHH V.T.K ngày 17/4 có nhiều nghi vấn, Đội Kiểm soát Hải quan đã phối hợp với Chi cục Hải quan Long Bình Tân kiểm tra thực tế hàng hóa lô hàng này. Theo đó, Công ty khai báo hàng hóa nhập khẩu là 1 chiếc máy đào bánh xích Komatsu PC300-7, đồng bộ, tháo rời, đã qua sử dụng, tuy nhiên, khi kiểm tra thực tế đây lại là 2 động cơ ô tô đã qua sử dụng nhãn hiệu Maxxforce. Lực lượng hải quan đã lập biên bản và xử phạt 20 triệu đồng đối với Công ty TNHH V.T.K về hành vi không khai và hàng hóa thuộc danh mục cấm nhập khẩu đồng thời tiến hành tịch thu tang vật vi phạm để xử lý theo quy định.

Theo ông Nguyễn Dương Hoài, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Đồng Nai, đơn vị luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban ngành có liên quan nhằm phát hiện dấu hiệu nghi vấn để đấu tranh phòng chống, ngăn chặn, bắt giữ, xử lý trong việc vận chuyển trái phép ra vào khu công nghiệp đối với các mặt hàng trọng điểm, mặt hàng rủi ro cao, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, trốn thuế. Đơn vị cũng phối hợp với Cảng vụ, Bộ đội Biên phòng, DN khai thác cảng nhằm kiểm tra, giám sát chặt chẽ các phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua các cảng. Tuy nhiên, công tác phối hợp mới chỉ thực hiện theo từng vụ việc cụ thể và trên cơ sở các quy chế phối hợp. Việc kết nối, khai thác thông tin còn hạn chế, rời rạc, chưa xây dựng được các cơ sở dữ liệu chung thống nhất và cập nhật thường xuyên để có thể khai thác và xử lý kịp thời, chính xác phục vụ công tác xây dựng kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh, bắt giữ và xử lý vi phạm. Để khắc phục tình trạng này, theo ông Hoài, cần thống nhất các tiêu chí cơ sở dữ liệu về thu thập và xử lý thông tin giữa các đơn vị trong và ngoài ngành.

Bên cạnh đó, ông Phạm Công Minh, Đội trưởng Đội kiểm soát Hải quan cũng cho hay, hiện tại Đồng Nai, các DN chế xuất nằm rải rác và xen lẫn với các DN khu công nghiệp, các cảng chuyên dùng nằm trải dài không liền kề dẫn đến công tác kiểm soát hải quan gặp rất nhiều khó khăn. Hiện Cục Hải quan Đồng Nai đã yêu cầu tất cả DN chế xuất trên địa bàn lắp camera, cung cấp tài khoản truy cập và mật khẩu để cơ quan hải quan truy cập, thực hiện giám sát.

Ngoài ra, ông Minh cũng cho hay, theo quy định tại Thông tư 38/2015/TT-BTC, DN được tự quản lý định mức sản xuất, định mức tiêu hao, tỷ lệ hao hụt nguyên liệu sản xuất. Điều này cũng gây khó khăn cho công tác quản lý hải quan. Cụ thể, khi cơ quan hải quan phát hiện DN mang nguyên phụ liệu, vật tư ra tiêu thụ tại nội địa thì lại không có mẫu để đối chiếu. Do đó, hiện cơ quan hải quan phải theo dõi và bắt quả tang hành vi này tại nơi tiêu thụ của DN. Song trên thực tế DN thường đưa hàng đi tiêu thụ ở ngoài địa bàn kiểm soát của đơn vị, dẫn tới công tác quản lý gặp rất nhiều khó khăn.