Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cảng Hải Phòng KV2. Ảnh: M.Hùng.

Theo Cục Hải quan Hải Phòng, từ khi áp dụng Hệ thống VNACCS/VCIS, công tác KTSTQ đã phải đối mặt những khó khăn, thách thức nhất định, đặc biệt là việc thu thập, phân tích, xử lí thông tin. Theo Chi cục KTSTQ Hải Phòng, hệ thống thông tin VCIS chưa có chức năng theo dõi, kiểm tra, kết xuất dữ liệu đối với tờ khai hải quan phải sửa chữa, xóa hay chưa phát hiện, kiểm tra tờ khai trùng dữ liệu…

Trong khi đây là những nội dung thông tin rất quan trọng đối với công tác KTSTQ. Điều đó đòi hỏi lực lượng “hậu kiểm” phải có sự tiếp cận mới trong xử lí, thu thập, phân tích thông tin so với trước đây.

Đối với lĩnh vực mã số, thuế suất, Đội KTSTQ về mã số, thuế suất được giao nhiệm vụ phân công 4 nhóm công tác theo từng địa bàn quản lí cụ thể với tiêu chí mỗi nhóm quản lí một chi cục Hải quan cửa khẩu và một hay nhiều chi cục Hải quan ngoài cửa khẩu.

Lãnh đạo Chi cục KTSTQ Hải Phòng cho biết, nhiệm vụ của các nhóm là hàng ngày thu thập, phân tích, xử lí thông tin theo địa bàn đã được phân công trong đó phải đưa ra được những dấu hiệu nghi vấn về gian lận đối với chủng loại, mã số để báo cáo cho lãnh đạo Đội và lãnh đạo Chi cục tổng hợp, đánh giá việc chấp hành pháp luật về hải quan đối với các DN.

Với lĩnh vực giá, Chi cục phân chia thành 10 nhóm công tác để tập trung kiểm tra, phân tích thông tin các nhóm hàng có nguy cơ gian lận cao về giá gồm: Lĩnh vực thủy, hải sản; hóa chất, gỗ, sản phẩm dệt may; thiết bị gia dụng; xe ô tô, xe máy…; sắt, thép, kim khí; khoáng sản; sản phẩm động vật. Khi được phân công, CBCC sẽ tập trung kiểm tra, so sánh, lựa chọn nghi vấn có rủi ro cao về giá thông qua kiểm tra tính hợp lệ, chính xác của hồ sơ, các nội dung khai báo…

Lĩnh vực gia công, sản xuất xuất khẩu, hiện nay được thu thập, phân tích thông tin căn cứ vào tra cứu trên Hệ thống VNACCS/VCIS, Hải quan Hải Phòng đang chờ Tổng cục hoàn thiện để có những quy trình nghiệp vụ cụ thể.

Liên quan đến quản lí chính sách, C/O, theo Chi cục KTSTQ, việc thu thập thông tin hướng mạnh vào các mục tiêu cơ bản: Tiến độ, kết quả thực hiện các dự án đầu tư; mục đích sử dụng hàng hóa NK; kết quả kiểm tra Nhà nước về chất lượng hàng hóa, xuất xứ hàng hóa… Căn cứ vào tình hình thực tế, lãnh đạo các đội nghiệp vụ sẽ hướng dẫn thu thập, phân tích thông tin các trường hợp có nghi vấn gian lận về chính sách thương mại.

Ngoài ra, Chi cục KTSTQ Hải Phòng cũng có quy trình hướng dẫn cụ thể về các bước để truy cập, tra cứu và phân tích thông tin trên Hệ thống VNACCS/VCIS để CBCC có điều kiện thuận lợi khi tác nghiệp.

Để thực hiện hiệu quả công tác “hậu kiểm” theo mô hình VNACCS/VCIS, Hải quan Hải Phòng kiến nghị Tổng cục Hải quan (Cục KTSTQ) sớm xây dựng phần mềm tự động phân tích thông tin lựa chọn đối tượng kiểm tra trên Hệ thống; tích hợp các tiện ích liên quan đến gia công, sản xuất xuất khẩu vào Hệ thống VNACCS/VCIS…