Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, trong quá trình thực hiện công tác giám sát đối với hàng hóa CPN nhập khẩu (NK) theo loại hình tờ khai vận chuyển độc lập (sau đây gọi tắt là hàng CPN VCĐL), đơn vị đã phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc.

Cụ thể, Đội Chuyển phát nhanh - Bưu chính thuộc quản lý của Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đang vận hành 1 máy soi hàng hóa do Công ty CP Hữu Nghị Xuân Cương đầu tư phục vụ công tác soi chiếu đối với các lô hàng MIC. Nếu sử dụng máy soi này trong việc soi chiếu đối với các lô hàng CPN VCĐL thì hiệu quả của công tác giám sát sẽ được nâng cao.

Tuy nhiên, theo Hải quan Hữu Nghị, máy soi trên không phải là tài sản công, chưa có quy trình hướng dẫn việc soi chiếu các lô hàng CPN VCĐL bằng máy soi do DN đầu tư. Mặt khác, việc sử dụng máy soi container theo Quy trình kèm theo Quyết định 3272/QĐ-TCHQ của Tổng cục Hải quan để soi chiếu đối với hàng hóa loại hình này là không khả thi do tính chất mặt hàng và phương thức soi chiếu.

Hoạt động kiểm soát hàng chuyển phát nhanh tại Công ty CP Hữu Nghị Xuân Cương. Ảnh: H.Nụ

Ngoài ra, trong cùng một thời điểm, khi phát sinh cả các lô hàng MIC và các lô hàng CPN VCĐL thì phải ưu tiên soi chiếu các lô hàng MIC (vì việc soi chiếu các lô hàng MIC là quy định bắt buộc phải thực hiện), việc soi chiếu với mỗi lô hàng MIC cần thực hiện trong ít nhất 2 giờ đồng hồ.

Theo thực tế tại Chi cục thì công suất hoạt động của máy soi này chỉ đủ để phục vụ việc soi chiều các lô hàng MIC. Vì vậy, khó có thể thực hiện việc soi chiếu đối với các lô hàng CPN VCĐL hoặc phải thực hiện sau, chờ đợi lâu, ảnh hưởng đến thời gian hoàn tất thủ tục đối với các lô hàng. Việc này sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của các DN thực hiện dịch vụ vận chuyển hàng CPN VCĐL do đặc thù của loại hình này cần thời gian thực hiện vận chuyển rất nhanh, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị cho biết thêm.

Cũng tính đến nay, tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn chỉ có cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị có máy soi hàng hóa do DN đầu tư. Vì vậy, nếu chỉ thực hiện soi chiếu tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, thì sẽ tạo ra sự không thống nhất về cách thức quản lý giữa các đơn vị hải quan cửa khẩu trực thuộc Cục Hải quan Lạng Sơn, dễ tạo ra phản ứng không tích cực từ cộng đồng DN.

Đặc biệt, theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, hiện đơn vị đang thực hiện công tác quản lý đối với hàng hóa CPN VCĐL, tổ chức giám sát sang tải trực tiếp quá trình sang tải. Tuy nhiên, việc giám sát trực bằng mắt thường sẽ rất khó phát hiện nội dung vi phạm vì hàng hóa CPN VCĐL có đặc thù là hầu hết được đóng trong các bao tải dứa, hộp cát tông mà trong các bao/hộp này lại bao gồm nhiều gói hàng nhỏ được đóng trong các túi nilông hoặc hộp cát tông loại nhỏ. Cơ quan Hải quan không thể mở các lớp bao bì nêu trên để kiểm tra hàng hóa do vi phạm nguyên tắc giám sát hàng hóa.

Do đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đề xuất cấp có thẩm quyền trang bị máy soi hàng hóa kèm quy trình thực hiện soi chiếu đối với hàng hóa CPN VCĐL để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hải quan.

Về công tác xác định nghi vấn thông qua công tác tiếp nhận kiểm tra hồ sơ, cho phép tiếp tục thực hiện việc kiểm tra, phân tích nội dung khai báo qua các file HYS kèm tờ khai CPN VCĐL để chuyển thông tin cho các đơn vị hải quan nơi hàng hóa được vận chuyển đến tham khảo, làm rõ.

Chi cục tiếp tục tăng cường việc giám sát trực tiếp quá trình sang tải cừ phương tiện vận tải Trung Quốc sang phương tiện Việt Nam. Trường hợp có nghi vấn thì chuyển thông tin cho các đơn vị hải quan nơi hàng hóa được vận chuyển đến tham khảo, làm rõ.