Trong sáng nay, tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa XNK tại cửa khẩu Hữu Nghị vẫn lưu thông bình thường. Ảnh: H.Nụ

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Trần Bằng Toàn, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết, từ đầu tháng 4/2018 đến nay, lượng xe chở hàng hóa XK qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị tăng đột biến, trung bình có 270 phương tiện/ngày, cao điểm có 1.000 phương tiện/ngày chở hàng hóa XK, trong khi khả năng thông quan tối đa chỉ được 200 xe dẫn đến tình trạng ùn ứ phương tiện tại khu vực cửa khẩu.

Thống kê từ Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng, Lạng Sơn cho thấy, từ ngày 27/6 tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị xảy ra hiện tượng ách tắc phương tiện chở hàng hóa XNK. Nguyên nhân do từ đầu tháng 6/2018 đến nay, phía chính quyền Trung Quốc yêu cầu một số mặt hàng có nguồn gốc từ nước thứ ba như măng cụt, sầu riêng phải thực hiện XK qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã làm gia tăng lượng phương tiện XNK trong ngày rất lớn.

Mặc dù lực lượng chức năng hai bên đã hỗ trợ, xây dựng phương án để giải tỏa lượng phương tiện không tải trở về Trung Quốc sau khi trả hàng nhưng do lượng xe phát sinh quá lớn nên phương tiện không tải của Trung Quốc sau khi trả hàng không kịp trở về tồn lại trong khu vực cửa khẩu Hữu Nghị đến nay còn khoảng 400 xe.

Cũng từ chiều ngày 28/6, hệ thống trạm cân, máy soi, chụp của phía Trung Quốc tại cổng số 2 bị hỏng không vận hành được. Phía Trung Quốc chỉ giải quyết thủ tục cho xe không tải đi, các phương tiện chở hàng hóa XNK qua cổng Trung Quốc phải dừng lại, gây hiện tượng ách tắc cục bộ. Mặt khác thời gian làm việc vào các ngày nghỉ cuối tuần (thứ bảy, chủ nhật) phía Trung Quốc chưa thực hiện theo giờ hành chính. Khi xảy ra hiện tượng ách tắc hàng hóa chính quyền Trung Quốc cũng chưa thực hiện việc kéo dài thời gian làm việc như đã thống nhất.

Trước thực trạng này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Công Trưởng yêu cầu các ngành chức năng liên lạc, tổ chức gặp với ngành hữu quan của Trung Quốc để trao đổi thông tin, tìm giải pháp tháo gỡ tình thế.

Đặc biệt, Cục Hải quan Lạng Sơn cần tổ chức gặp mặt các DN, thông báo những chính sách mới của Trung Quốc đồng thời chung tay, giúp sức để hàng hóa XK của Việt Nam thuận lợi hơn.

Đồng thời UBND tỉnh Lạng Sơn giao cho Sở Ngoại vụ gửi ngay công hàm cho chính quyền thành phố Sùng Tả (Quảng Tây, Trung Quốc) đề nghị phối hợp, tạo điều kiện làm thủ tục thông quan cho các phương tiện chở hàng hóa XNK thực hiện các nội dung đã thỏa thuận như tăng bố trí lực lượng làm việc giờ hành chính vào ngày thứ bảy và chủ nhạt hàng tuần, kéo dài thời gian làm việc trong ngày khi xẩy ra tình trạng ách tắc hàng hóa, xem xét di chuyển trạm cân sang vị trí rộng rãi, thuận tiện kiểm tra, sửa chữa thiết bị soi chiếu phù hộp kỹ thuật biển số xe ô tô của Việt Nam, tổ chức phân luồng phương tiện từ khu vực bãi U Liễu cách cửa khẩu khoảng 2 km để tạo thuận lợi cho phương tiện lưu thông.

Nhằm giảm tối thiểu hàng hóa hư hỏng gây thiệt hại cho DN, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đã chủ động đưa ra các giải pháp, hướng dẫn, khuyến cáo DN để hoạt động XNK diễn ra thuận lợi nhất. Trong đó, đơn vị đã khuyến cáo các DN tính toán các loại hàng hóa có thể XK được trong ngày mới đưa lên cửa khẩu để tránh ùn tắc. Những mặt hàng chưa thể XK ngay, có thể lưu kho, lưu bãi ở các khu vực rộng rãi, thuận lợi hơn ngoài cửa khẩu, qua đó đã giảm bớt được tình trạng ùn ứ, ông Trần Bằng Toàn nhấn mạnh.

Cũng theo ông Trần Bằng Toàn, đơn vị đã phối hợp với các cơ quan trong tỉnh chủ động trao đổi, phối hợp trực tiếp với lực lượng chức năng của Bằng Tường (Trung Quốc) tạo điều kiện làm thủ tục thông quan nhanh chóng cho các DN.

Ông Trần Bằng Toàn nhấn mạnh, đến thời điểm này (ngày 9/7), hiện tượng ùn ứ hàng hóa đã cơ bản được khắc phục, tại cửa khẩu chỉ còn khoảng 200 xe hàng chờ XK trong sáng ngày mai (ngày 10/7).