Nhiều trường hợp "được biếu, tặng" ô tô bị Hải quan TPHCM từ chối cấp phép
	Tăng thu hàng trăm tỷ đồng thuế từ xe ô tô biếu, tặng

Xe ô tô sang nhập khẩu qua cảng VICT. Ảnh: T.H

Nghi vấn hồ sơ nhập khẩu

Theo Cục Hải quan TPHCM, trong thời gian gần đây, nhiều hồ sơ do người được biếu tặng xe nộp, xuất trình đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư số 143/2015/TT-BTC ngày 11/9/2015 của Bộ Tài chính.

Tuy nhiên, bằng biện pháp nghiệp vụ, cơ quan Hải quan phát hiện có nhiều nghi vấn trong việc biếu, tặng xe ô tô giữa người tặng và người nhận.

Cụ thể, nhiều trường hợp bên tặng xe ở nước ngoài cá nhân là người gốc Việt Nam hoặc đối tác là doanh nghiệp nước ngoài có chủ là người gốc Việt Nam. Có những trường hợp cùng một tổ chức, cá nhân nước ngoài biếu tặng xe cho nhiều tổ chức, cá nhân tại Việt Nam.

Người nhận xe biếu tặng xuất trình chứng từ chứng minh mối quan hệ: Biên bản ghi nhớ, Hợp đồng thỏa thuận tư vấn dịch vụ giữa 2 bên đối tác. Tuy nhiên, nhiều tổ chức được tặng xe là doanh nghiệp tại Việt Nam mới được thành lập năm 2020 và 2021, ngày ký thỏa thuận hợp tác đến thời điểm tặng xe ngắn (có doanh nghiệp chỉ mới hoạt động kinh doanh chưa đến 30 ngày, có doanh nghiệp hoạt động kinh doanh vài tháng đã được tặng xe).

Một số trường hợp nhập khẩu xe ô tô xuất trình biên bản ghi nhớ hoặc hợp đồng dịch vụ tư vấn ký kết giữa hai bên đối tác với nội dung tư vấn không liên quan đến ngành nghề đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp tại Việt Nam hoặc doanh nghiệp không có đăng ký kinh doanh chức năng tư vấn, giới thiệu, hỗ trợ đối tác nước ngoài tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường Việt Nam...

Bên cạnh đó, lý do tặng xe được ghi chung chung, như: Để cám ơn sự hợp tác, giúp đỡ trong thời gian qua; mong muốn bắt đầu mối quan hệ hợp tác lâu dài hoặc mong muốn xây dựng tình đoàn kết hướng đến việc hợp tác lâu dài...

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam được tặng xe đăng ký kinh doanh nhiều ngành hàng, trong đó có cả bán buôn, bán lẻ ô tô và xe có động cơ khác.

Đối với cá nhân được tặng xe, Cục Hải quan TPHCM cũng phát hiện một số nghi vấn. Chẳng hạn, một số cá nhân Việt Nam được doanh nghiệp nước ngoài có chủ là người gốc Việt Nam tặng xe nhưng lại không xuất trình được chứng từ chứng minh mối quan hệ, mà chỉ giải trình chung chung đây là mối quan hệ bạn bè giữa bên tặng là chủ doanh nghiệp nước ngoài với cá nhân Việt Nam, tri ân sự giúp đỡ khi gia đình chủ doanh nghiệp nước ngoài về Việt Nam du lịch, thăm gia đình...

Kiến nghị gỡ vướng

Theo nhận định của Cục Hải quan TPHCM, các trường hợp nghi ngờ nêu trên có thể là việc nhập khẩu nhằm mục đích buôn bán xe ô tô nhưng lợi dụng chính sách nhập khẩu quà biếu tặng không nhằm mục đích thương mại.

Trong thời gian vừa qua, Cục Hải quan TPHCM đã từ chối cấp giấy phép 3 trường hợp tổ chức được tặng xe tại Việt Nam là doanh nghiệp mới thành lập trong năm 2021, chứng từ chứng minh mối quan hệ hợp tác giữa người tặng với người nhận và thư tặng quà được ký trong vòng 30 - 60 ngày kể từ khi doanh nghiệp Việt Nam mới được thành lập.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cấp phép, từ chối cấp phép ô tô nhập khẩu theo diện biếu tặng, Cục Hải quan TPHCM đã phát sinh vướng mắc, kiến nghị được hướng dẫn cụ thể.

Trong đó, thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu xe ô tô không nhằm mục đích thương mại theo Thông tư 143/2015/TT-BTC ngày 11/9/2015 của Bộ Tài chính là thủ tục hành chính quy định cụ thể điều kiện và hồ sơ cấp giấy phép nhập khẩu, Thông tư không quy định rõ các trường hợp nghi vấn nêu tại điểm 1 trên không được cấp giấy phép.

Thư tặng quà có chứng nhận hợp pháp hóa của cơ quan lãnh sự Việt Nam tại nước ngoài, bản dịch tiếng Việt có chứng thực của cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam (Phòng Tư pháp quận, huyện).

Theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan, nếu có nghi ngờ về mối quan hệ giữa người cho biếu tặng và người nhận thì yêu cầu người nhận cung cấp chứng từ chứng minh mối quan hệ.

Tuy nhiên, Cục Hải quan TPHCM đang gặp vướng trong việc xác minh thông tin nghi ngờ, xác định nội dung chứng từ chứng minh mối quan hệ hợp tác, cũng như xác định giấy tờ cho biếu tặng hoặc chứng từ chứng minh mối quan hệ giữa người cho tặng và người nhận có dấu hiệu giả mạo...