Công chức hải quan cảng SG KV 1 kiểm tra hàng NK. Ảnh: T.H

Khởi tố và đề nghị khởi tố 34 vụ việc

Theo Cục Hải quan TPHCM, với việc triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, lực lượng chuyên trách chống buôn lậu cũng như các chi cục hải quan của đơn vị đã kiểm tra, kiểm soát ngăn chặn hiệu quả các vụ vi phạm.

Trong 8 tháng năm 2024, Cục Hải quan TP.HCM đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ trên 1.400 vụ việc vi phạm với trị giá hàng hóa vi phạm ước tính gần 3.000 tỷ đồng. Trong số các vụ vi phạm, Cục Hải quan TPHCM đã khởi tố hình sự 1 vụ; chuyển cơ quan khác đề nghị khởi tố 33 vụ việc.

Điển hình, tháng 2/2024, Hải quan TPHCM đã chuyển hồ sơ vụ gian lận thuế lớn cho cơ quan Công an đề nghị điều tra, khởi tố hình sự theo thẩm quyền vụ việc Công ty TNHH H.M (quận 10, TPHCM) đăng ký 2 tờ khai hải quan khai báo nhập khẩu quần, áo khoác, đầm, có xuất xứ Hàn Quốc, tổng trị giá hơn 9,6 tỷ đồng. Căn cứ kết quả kiểm tra thực tế, kết quả giám định, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 xác định doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa khai sai tên hàng, mã số hàng hóa, thuế suất, xuất xứ, chủng loại dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp gần 2,5 tỷ đồng.

Theo đánh giá của Cục Hải quan TPHCM, tại cửa khẩu cảng biển, các đối tượng thường dùng thủ đoạn khai sai mã số, thuế suất, số lượng, chủng loại, chất lượng, trọng lượng, trị giá hàng hoá XNK; giả mạo xuất xứ, vi phạm quy định về ghi nhãn hàng hoá, xâm phạm sở hữu trí tuệ, chuyển tải bất hợp pháp; nhập khẩu hàng hóa là máy móc, thiết bị đã qua sử dụng nhưng khai là hàng mới để né tránh việc kiểm tra các quy định về nhập khẩu máy móc, thiết bị đã qua sử dụng.

Tháng 3/2024, Cục Hải quan TPHCM đã chuyển hồ sơ vụ vi phạm trong nhập khẩu thực phẩm chức năng cho Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TPHCM điều tra, xử lý theo thẩm quyền. Vụ vi phạm này do Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TPHCM phát hiện. Theo đó, Công ty TNHH P.N (quận Tân Bình, TPHCM) mở 2 tờ khai nhập khẩu thực phẩm bổ sung các loại. Trong số 13 dòng hàng, cơ quan Hải quan đã phát hiện dòng hàng số 1 của tờ khai hải quan có thông tin trên nhãn hàng thực tế không đúng với thông tin nhãn hàng đã được doanh nghiệp công bố theo Bản tự công bố sản phẩm. Cùng với đó, kết quả giám định cho thấy, đối chiếu với Bản tự công bố sản phẩm của doanh nghiệp, tên hàng trên bao bì và các thành phần thay đổi.

Trên tuyến đường hàng không, phương thức phạm tội của các đối tượng chủ yếu cất giấu hàng hóa trong hành lý ký gửi, hành lý xách tay nhằm qua mắt các lực lượng chức năng. Khai sai về tên hàng, mã số HS, số lượng, chất lượng, trị giá; giả mạo hồ sơ, chứng từ... Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng trong và ngoài ngành bắt giữ nhiều vụ vận chuyển trái phép hàng hoá là thiết bị đã qua sử dụng, chủ yếu được nhập từ Singapore và Hàn Quốc về Việt Nam.

Cụ thể, trong tháng 5/2024, Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã phát hiện hành vi vi phạm của 1 nhân viên thuộc một công ty phục vụ mặt đất đi qua khu vực kiểm soát cổng nội bộ số 2 vận chuyển 25 chiếc điện thoại di động hiệu iPhone, Samsung đã qua sử dụng và 100 tờ có hình giống tiền mệnh giá 100 USD. Đối tượng vi phạm khai nhận, nhận số hàng trên từ một tiếp viên hàng không của một hãng hàng không Việt Nam. Sau khi kiểm tra, phát hiện vụ việc vi phạm, cơ quan Hải quan đã bàn giao người và toàn bộ tang vật vi phạm cho cơ quan Công an để điều tra, xử lý theo quy định.

Trước đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã phát hiện và lập biên bản vi phạm hành chính đối với công ty logistics (có địa chỉ tại quận Phú Nhuận -TPHCM) về hành vi “khai báo sai so với thực tế về tên hàng và số lượng hàng hóa quá cảnh”. Mặt hàng vi phạm gồm 78 cái điện thoại di động đã qua sử dụng.

Chống gian lận từ những loại hình đặc thù

Theo lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM, để tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, cơ quan Hải quan đã áp dụng quản lý hải quan hiện đại, áp dụng quản lý rủi ro, tuy nhiên, một số đối tượng đã triệt để lợi dụng sự thông thoáng trong thủ tục hải quan để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép chất ma túy.

Tính từ đầu năm 2024 đến ngày 15/8/2024, Cục Hải quan TPHCM bắt giữ 16 vụ vận chuyển trái phép ma tuý và tiền chất ma tuý các loại qua tuyến đường hàng không, thu hơn 27 kg ma túy các loại. Phần lớn các vụ vận chuyển ma túy với thủ đoạn ngụy trang, cất giấu trong các valy hành lý xuất nhập cảnh hoặc trong các bưu kiện, bưu phẩm nhập khẩu phi mậu dịch cá nhân từ nước ngoài về Việt Nam.

Cục Hải quan TPHCM nhận định,các đối tượng hoạt động vì mục đích lợi nhuận, luôn tìm mọi cách trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan Hải quan, lợi dụng cơ chế, chính sách, hệ thống quản lý chưa đồng bộ do đó công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và bảo vệ sở hữu trí tuệ là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, liên tục, lâu dài. .

Trong thời gian tới, nhất là thời điểm những tháng cuối năm, lượng hàng hóa XNK thường có xu hướng tăng cao, Cục Hải quan TPHCM tiếp tục triển khai, thực hiện nghiêm chỉ đạo và văn bản hướng dẫn của các cấp về công tác đấu tranh, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, và vận chuyển trái phép các chất ma túy qua cửa khẩu. Đồng thời, thường xuyên tổ chức quán triệt đến toàn thể công chức trong Cục nêu cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm trung thực trong công việc; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động doanh nghiệp và người dân trên địa bàn quản lý về tác hại của việc buôn bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Đặc biệt, đơn vị chú trọng công tác chống thất thu thuế. Theo đó, chủ động nắm bắt rõ và thường xuyên rà soát các đối tượng phải áp dụng thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá, thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt để áp dụng đúng đối tượng. Tăng cường công tác kiểm soát với hàng hóa miễn thuế, hàng hóa ra vào khu vực phi thuế quan , như: cửa hàng miễn thuế, kho bảo thuế, kho ngoại quan, khu chế xuất..., hàng quá cảnh, hàng tạm nhập tái xuất.

Đồng thời, chú trọng công tác quản lý, kiểm tra, giám sát đối với các doanh nghiệp đăng ký thủ tục hải quan theo loại hình gia công, sản xuất, chế xuất để kịp thời phát hiện các doanh nghiệp có nguy cơ gian lận qua loại hình, hoặc tiềm ẩn nguy cơ giải thể, phá sản, bỏ trốn; triển khai các kế hoạch kiểm tra sâu các hoạt động về gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất, kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất, hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan, mang hàng về bảo quản, hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, dịch vụ để kịp phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm từ các loại hình đặc thù này.