Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh). Ảnh: Q.H

Hệ thống VNACCS/VCIS sau khi vận hành chính thức tại Hải quan Quảng Ninh đã vượt xa mong đợi của lãnh đạo, công chức Hải quan lẫn cộng đồng DN. Với thời gian thông quan nhanh, độ chính xác cao và sự hỗ trợ chuẩn hóa các tiêu chí dữ liệu khai báo, trợ giúp tìm thuế suất, tính thuế tự động…, Hệ thống đã tạo ra nhiều thuận lợi cho DN thúc đẩy hoạt động XNK qua địa bàn. Mọi thông tin mà DN khai báo đều được xử lý trên cơ sở tự động hóa, vì vậy không còn phụ thuộc vào ý chí chủ quan của công chức Hải quan. DN có thể nộp thuế, phí qua hệ thống ngân hàng thương mại (Hệ thống VNACCS được kết nối mạng với các ngân hàng thương mại)… Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí cho DN mà còn hạn chế tiêu cực từ việc tiếp xúc trực tiếp với tiền, hàng của cán bộ thực thi công vụ.

Nằm trong số những chi cục cuối cùng triển khai VNACCS tại Hải quan Quảng Ninh là Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái và Chi cục Hải quan cửa khẩu Bắc Phong Sinh (lần lượt vào 2 ngày 23-4 và 24-4-2014). Đến nay, sau hơn 1 tháng đưa Hệ thống vào vận hành chính thức, từ lãnh đạo các Chi cục đến từng cán bộ phụ trách các Đội Thủ tục không còn bỡ ngỡ như những ngày đầu. Ngược lại, với đội ngũ cán bộ công chức được đào tạo bài bản, họ đã sớm làm chủ được công nghệ, đáp ứng được yêu cầu công việc đơn vị giao. Hạn chế lớn nhất mà các chi cục gặp phải là DN có hoạt động XNK trên địa bàn phần lớn là những DN nhỏ lẻ, manh mún; trình độ hiểu biết cũng như hạn chế về khả năng ứng dụng CNTT…

Lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái và Chi cục Hải quan cửa khẩu Bắc Phong Sinh đều cho biết, để giải quyết những khó khăn còn gặp phải, một mặt các đơn vị tăng cường công tác đào tạo và tự đào tạo, mặt khác luôn lắng nghe, tìm cách tháo gỡ vướng mắc cho DN. Thời gian đầu triển khai, các chi cục đã cử cán bộ đi đến từng DN cài đặt, hướng dẫn DN khai báo và xử lý các lỗi phát sinh trong quá trình khai báo; chủ động phối hợp với các đơn vị viễn thông (VNPT, VTN…) hỗ trợ nâng cấp, đảm bảo đường truyền.

Điển hình như Chi cục Hải quan cửa khẩu Bắc Phong Sinh, Chi cục đã chủ động hướng dẫn các DN làm thủ tục qua đơn vị thực hiện áp dụng chữ ký số. Đến nay Chi cục này đã có 49/51 DN, chiếm 96% DN làm thủ tục qua đơn vị áp dụng áp dụng chữ ký số. Trong ngày đầu triển khai VNACCS (ngày 23-4-2014), đơn vị đã tiếp nhận, xử lý 11 tờ khai XNK kinh doanh, với tổng kim ngạch là 988,3 nghìn USD. Lượng tờ khai, kim ngạch XNK liên tục gia tăng theo từng ngày. Tính đến hết 20-5, Hệ thống VNACCS đã tiếp nhận, xử lý thông quan cho 374 bộ tờ khai (trong đó có 183 tờ khai thuộc luồng Xanh, 179 tờ khai luồng Vàng, 12 tờ khai thuộc luồng Đỏ), với tổng kim ngạch đạt 34,7 triệu USD. Tổng số DN khai báo hải quan qua Hệ thống VNACCS là 30 DN, đạt 100% tổng số DN tham gia.

Ông Nguyễn Khắc Hùng, cán bộ phụ trách XNK của Công ty TNHH MTV Sao Nguyễn (có địa chỉ tại TP. Uông Bí-Quảng Ninh), là một trong số hàng trăm DN kinh doanh XNK trên địa bàn cửa khẩu Móng Cái chuyên kinh doanh NK hàng thiết bị vệ sinh cho biết, được sự giúp đỡ của Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái trong quá trình khai báo, hoạt động kinh doanh của DN không bị xáo trộn ngay từ những ngày đầu khi triển khai VNACCS. Tổ Giải đáp vướng mắc về Hệ thống VNACCS của Chi cục đặt tại các Đội Thủ tục đã hỗ trợ đắc lực, giải đáp kịp thời những thắc mắc của DN. Nhờ đó, DN thực sự được hưởng lợi nhờ việc rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa, tiết kiệm chí phí… tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

Tương tự như ông Hùng, bà Dương Thị Thúy Hằng, Giám đốc Công ty TNHH thương mại quốc tế Anh Quân kinh doanh hàng hóa tạm nhập, tái xuất. Trung bình mỗi ngày DN tham gia làm thủ tục từ 2-3 bộ tờ khai/ngày. Sau khi tham gia các lớp tập huấn do cơ quan Hải quan tổ chức, hiện tại DN đã thực hiện khai báo thuần thục trên Hệ thống VNACCS. Đối với DN kinh doanh tạm nhập, tái xuất thì Hệ thống VNACCS xử lý thông quan nhanh giúp DN giảm chi phí kho, bãi.