CBCC thực hiện trực ban, giám sát trực tuyến tại Tổng cục Hải quan. Ảnh: Q.Hùng.

Hoạt động trực ban, giám sát trực tuyến được thực hiện tại Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến đặt tại trụ sở Tổng cục Hải quan (thành lập theo Quyết định1658/QĐ-BTC ngày 17/8/2015 của Bộ Tài chính). Hàng ngày, có đại diện các đơn vị nghiệp vụ thuộc Tổng cục Hải quan luân phiên trực ban, giám sát trực tuyến gồm: Cục Điều tra chống buôn lậu, Cục thuế Xuất nhập khẩu, Cục Kiểm tra sau thông quan, Cục Quản lý rủi ro, Cục Kiểm định Hải quan, Cục Giám sát quản lý về hải quan, Văn phòng Tổng cục Hải quan.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Hải quan trong chiều ngày 27/6, việc trực ban, giám sát trực tuyến gồm các cán bộ, công chức thuộc Cục Kiểm định Hải quan và Cục Điều tra chống buôn lậu được thực hiện nghiêm túc. Từ hệ thống camera giám sát lắp đặt tại các khu vực cảng biển, hàng không, xe chỉ huy giám sát cơ động, hình ảnh chi tiết về hàng hóa, hành khách xuất cảnh, nhập cảnh… được truyền về Tổng cục Hải quan một cách tức thời, thông suốt. Tất cả quá trình tác nghiệp của cán bộ, công chức Hải quan được thực hiện trên hệ thống công nghệ thông tin thông qua phần mềm giám sát tích hợp các hệ thống dữ liệu tập trung của ngành Hải quan.

Sau hơn 3 tháng triển khai, mọi thông tin do cán bộ trực ban, giám sát trực tuyến đã tham mưu, đề xuất được cụ thể hóa bằng nhiều văn bản chỉ đạo, chấn chỉnh công tác kiểm tra, giám sát toàn ngành Hải quan. Ví dụ như sau khi tiếp nhận đề xuất từ bộ phận trực ban, giám sát về những dấu hiệu bất thường trong hoạt động NK kính trắng có nghi vấn trốn thuế hay áp dụng quản lý rủi ro đối với hành lý của người điều khiển tàu bay và nhân viên phục vụ chuyến bay quốc tế..., lãnh đạo Tổng cục Hải quan kịp thời ban hành nhiều văn bản chỉ đạo lực lượng Hải quan toàn ngành siết chặt kiểm soát.

Trao đổi với phóng viên, một số cán bộ hải quan phụ trách công tác trực ban, giám sát trực tuyến cho biết, trong tháng 3/2017, bộ phận trực ban thông qua hệ thống dữ liệu, camera giám sát sân bay đã hỗ trợ lực lượng Kiểm soát hải quan xử lý hàng chục vụ vi phạm.

Điển hình là trong tháng 3/2017, sau khi có thông tin từ một bức ảnh về đối tượng nghi vấn vận chuyển hàng lậu tại một sân bay nước ngoài, lực lượng Hải quan đã tiến hành rà soát, xác định được manh mối đầu tiên là địa điểm một sân bay ở Cuba. Ngay lập tức, lực lượng Hải quan sàng lọc, đưa vào tầm ngắm các chuyến bay, đối tượng trọng điểm khi đã nắm rõ lịch trình từng chuyển bay từ Cuba về Việt Nam qua sân bay quốc tế Nội Bài. Cụ thể, ngày 19/3/2017, lực lượng trực ban, giám sát trực tuyến phối hợp với lực lượng Hải quan tại địa bàn đã tiến hành kiểm tra 4 hành khách tình nghi đi trên chuyến bay VN18 từ Cuba quá cảnh Paris (Pháp) về sân bay quốc tế Nội Bài. Kết quả kiểm tra, cả 4 hành khách vận chuyển tổng số 16.996 điếu xì gà trong hành lý ký gửi không khai báo.

Trên tuyến cảng biển, lực lượng trực ban, giám sát trực tuyến đã rà soát, lập hồ sơ theo dõi container WHSU5018375 vận chuyển đến cảng Cát Lái và được công ty TNHH Thương mại Dịch vụ XNK Du lịch Việt Trấn đăng ký tờ khai vận chuyển độc lập ngày 16/6/2017 tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 để vận chuyển đi Campuchia. Xuất phát từ thông tin trên, ngày 21/6/2017, tại cảng Cát Lái, TP. Hồ Chí Minh, Đội Kiểm soát bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (Đội 4-Cục Điều tra chống buôn lậu) đã chủ trì, phối hợp cùng các bên liên quan thực hiện khám xét toàn bộ lô hàng, kết quả phát hiện 35 mặt hàng nghi vấn giả mạo, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ như: Phụ kiện điện thoại của hãng Apple, Samsung; quần áo thể thao Puma, Nike, Adidas; giày Adidas, Converse; túi xách Louis Vuiton, MontBlanc; vòng đeo Chanel, Hermes, Cartier…

Để nâng cao hiệu quả công tác trực ban, giám sát trực tuyến, Cục Điều tra chống buôn lậu đề xuất tổ chức tập huấn, quán triệt yêu cầu, nội dung thực hiện trực ban; yêu cầu các đơn vị cử lãnh đạo, đầu mối theo dõi công tác trực ban tại đơn vị để tổng hợp, chuẩn bị các nội dung, vấn đề cần theo dõi, giám sát, đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra, đồng thời phối hợp khi có yêu cầu về công tác nghiệp vụ liên quan lĩnh vực do đơn vị phụ trách. Qua công tác trực ban, việc giám sát trực tuyến dữ liệu điện tử thường xuyên cần chuyên gia về lĩnh vực mã, giá, phân loại, quy trình thủ tục, quản lý rủi ro để phân tích, xử lý thông tin, kịp thời hỗ trợ lãnh đạo ca trực ra quyết định.