Mặt hàng ô tô nhập khẩu giảm kéo số thu của Hải quan TPHCM giảm. Ảnh: T.H

Nhiều mặt hàng giảm sâu

Theo Cục Hải quan TPHCM, trong 2 tháng đầu năm 2023, nhiều mặt hàng xuất nhập khẩu (XNK) giảm sâu kéo kim ngạch XNK hàng hóa giảm hơn 4,2 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước. Theo thống kê, tổng kim ngạch XNK hàng hóa từ đầu năm 2023 đến ngày 28/2/2023 đạt 16,74 tỷ USD, giảm 20,21% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 7,59 tỷ USD, giảm 19,5% so với cùng kỳ năm 2022 (giảm tương ứng 1,84 tỷ USD); kim ngạch nhập khẩu đạt 9,15 tỷ USD, giảm 20,8% so với cùng kỳ năm 2022 (giảm tương ứng 2,4 tỷ USD).

Theo phân tích của Cục Hải quan TPHCM, kim ngạch XNK có thuế trong 2 tháng đầu năm 2023 đạt 5,36 tỷ USD, giảm 18% so với cùng kỳ (giảm tương ứng 1,18 tỷ USD). Trong đó, kim ngạch xuất khẩu có thuế giảm sâu, với mức trên 71%, chỉ đạt 33,34 triệu USD (giảm tương ứng 81,62 triệu USD); kim ngạch nhập khẩu có thuế đạt 5,33 tỷ USD, giảm 17,11% so với cùng kỳ năm trước (giảm tương ứng 1,1 tỷ USD).

Số thu ngân sách 2 tháng đầu năm giảm so với cùng kỳ 2022 hơn 1.084 tỷ đồng, chủ yếu do kim ngạch hàng XNK giảm. Cụ thể, kim ngạch 2 tháng năm 2023 đạt 16,74 tỷ USD, trong đó kim ngạch có thuế đạt 5,36 tỷ USD, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước, số thuế giảm 5,27% (tương đương 1.084,8 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2022, trong đó nhiều mặt hàng chính giảm thu, như: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện nhập khẩu có thuế đạt 259,3 triệu USD, giảm 52,8% về trị giá; số thuế thu ngân sách giảm 51,23% (giảm tuyệt đối 666 tỷ đồng); sắt thép các loại nhập khẩu là 385.763 tấn, kim ngạch có thuế 229,7 triệu USD, giảm 22,9% về lượng, giảm 43,3% về trị giá, số thuế giảm 40,9% (tương đương giảm tuyệt đối 380 tỷ đồng)… so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, nhiều chi cục được giao chỉ tiêu thu ngân sách cao lại có kết quả thu giảm sâu. Có 8/12 chi cục có số thu giảm so với cùng kỳ năm 2022, trong đó một số chi cục có số thu giảm rất lớn, như: Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, giảm 14,75% (tương đương giảm tuyệt đối 1.300 tỷ đồng); Chi cục Hải quan quản lý hàng Đầu tư giảm 19,48% (tương đương giảm tuyệt đối 1.145,2 tỷ đồng); Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất giảm 37,73% (tương đương giảm tuyệt đối 604,8 tỷ đồng)...

Nhiều giải pháp khắc phục

Theo phân tích của Cục Hải quan TPHCM, với chỉ tiêu được giao 145.800 tỷ đồng, mỗi ngày TPHCM phải thực hiện thu 399,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, số thu ngân sách bình quân ngày (giai đoạn từ ngày 1/1/2023 đến ngày 14/3/2023) của Cục Hải quan TPHCM chỉ đạt 342,9 tỷ đồng/ngày, đạt 85,84% số thu bình quân ngày được giao theo chỉ tiêu. Trong số 12 chi cục, 11 chi cục có số thu bình quân ngày giảm so với chỉ tiêu pháp lệnh, như: Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 3 có số thu bình quân ngày đạt 64,6 tỷ đồng, đạt 92,89% so với số thu bình quân ngày theo chỉ tiêu pháp lệnh (tương đương 69,6 tỷ đồng); Chi cục Hải quan quản lý hàng Gia công có số thu bình quân ngày đạt 0,2 tỷ đồng, đạt 34,17% so với số thu bình quân ngày theo chỉ tiêu pháp lệnh (tương đương 0,7 tỷ đồng)…

Trước tình hình số thu ngân sách khó khăn, Cục Hải quan TPHCM đã triển khai nhiều giải pháp khắc phục. Trong đó, song song với công tác tạo thuận lợi thương mại, Cục Hải quan TPHCM tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp chống thất thu có trọng tâm, trọng điểm, như: Tập trung rà soát, kiểm tra đối với mã số, thuế suất, trị giá, số lượng, C/O, các trường hợp miễn - giảm - hoàn - không thu thuế, loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất, nhập tạo tài sản cố định theo dự án ưu đãi đầu tư - đảm bảo đúng đối tượng và đủ điều kiện; Tăng cường quản lý giá xe nhập khẩu phi mậu dịch theo quy định của Tổng cục Hải quan; kiểm tra, kiểm soát các trường hợp miễn, giảm hoàn, không thu thuế, đảm bảo đúng đối tượng, đúng mục đích và tuân thủ các quy định của pháp luật...

Để tăng cường công tác xử lý nợ thuế, phòng Thuế xuất nhập khẩu phấn đấu phối hợp với các chi cục tập trung rà soát, phân loại, thu hồi và xử lý nợ thuế phát sinh trước ngày 1/1/2023 theo 4 nhóm: Nhóm nợ khó thu; nhóm nợ được khoanh; nhóm nợ chờ xử lý; nhóm nợ có khả năng thu; đồng thời áp dụng các giải pháp phù hợp theo quy định của pháp luật đối với từng nhóm nợ. Cùng với đó, Cục Hải quan TPHCM đã ban hành Kế hoạch 464/KH-HQTPHCM ngày 27/2/2023 về việc tăng cường công tác khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước theo Nghị quyết 94/2019/QH14, chỉ đạo các đơn vị rà soát các khoản nợ khó thu và xem xét nhanh chóng thực hiện xử lý nợ theo đúng quy định.

Đối với công tác phân loại hàng hóa, Cục Hải quan TPHCM đã tổng hợp, triển khai các văn bản pháp luật, các văn bản hướng dẫn mã số HS của Tổng cục Hải quan để hướng dẫn thực hiện thống nhất trong toàn đơn vị với mục tiêu không để xảy ra một mặt hàng có nhiều mã số khác nhau hoặc một mã số HS có nhiều mặt hàng khác nhau, hạn chế đến mức thấp nhất thất thu ngân sách. Thường xuyên rà soát, kịp thời phát hiện các trường hợp một mặt hàng áp nhiều mã số khác nhau, thống kê các mặt hàng dễ nhầm lẫn về mã số để chấn chỉnh, đôn đốc các đơn vị khắc phục, rút kinh nghiệm, truy thu thuế theo quy định.../.