Công chức Hải quan cảng Sài Gòn KV 1 xử lý tờ khai của DN. Ảnh: T.H

Bắt đầu triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS từ ngày 9-6-2014 tại 3 chi cục hải quan cửa khẩu, sau 3 đợt triển khai mở rộng, ngày 30-6, Cục Hải quan TP.HCM đã hoàn tất công tác triển khai VNACCS/VCIS tại tất cả 12 chi cục. Ông Nguyễn Hữu Nghiệp, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM cho biết, hiện trung bình mỗi ngày 12 chi cục thực hiện thông quan cho khoảng 6.500-7.000 tờ khai hải quan XNK.

Hệ thống hoạt động ổn định, đảm bảo thông quan hàng hóa XNK một cách thông suốt, không làm xáo trộn hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN. Cả cơ quan Hải quan và DN đã quen dần với thao tác, nên các lỗi phát sinh đã được hạn chế. “Mặc dù, vẫn còn những vướng mắc phát sinh, nhưng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, sự nỗ lực của CBCC trong đơn vị, cùng với việc đồng hành của cộng đồng DN, có thể khẳng định Hải quan TP.HCM triển khai thành công Hệ thống VNACCS/VCIS” - ông Nghiệp nhấn mạnh.

Là một trong 3 đơn vị triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS đợt đầu tiên của Cục Hải quan TP.HCM, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 Nguyễn Thị Bông cho biết, trong thời gian đầu triển khai, cả cơ quan Hải quan và DN vẫn còn lúng túng, tuy nhiên các lỗi phát sinh đã được khắc phục ngay. Đến nay, các công chức Hải quan và DN đã thực hiện tương đối thuần thục, việc thông quan hàng hóa thuận lợi. Tuy nhiên, khi thực hiện VNACCS/VCIS, công chức Hải quan còn phải sử dụng rất nhiều hệ thống khác như kế toán thuế tập trung, hệ thống quản lý giá tính thuế tập trung, hệ thống thông quan điện tử E-customs-V5…

Nhưng các hệ thống này mới được nâng cấp thành hệ thống tập trung nên vận hành chậm hơn so với VNACCS, dẫn đến xử lý tờ khai đôi lúc còn chậm, ảnh hưởng đến thời gian thông quan hàng hóa. Bên cạnh đó, hàng hóa kiểm tra qua máy soi tương đối nhiều, lại kiểm tra 100% nên DN phải phụ thuộc nhiều vào việc vận chuyển container của đơn vị khai thác cảng, ảnh hưởng đến thời gian thông quan hàng hóa. Để khắc phục vướng mắc này, Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 đã chủ động làm việc với Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn để có giải pháp hỗ trợ, tạo thuận lợi cho DN.

Theo ông Nguyễn Hữu Nghiệp, trong quá trình triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS, đơn vị có gặp một số vướng mắc, nhưng nhìn chung các vướng mắc không lớn và đang từng bước được khắc phục. Các vướng mắc cơ bản như: Trong thời gian đầu, DN khai báo chưa chuẩn xác, DN chưa cập nhật đầy đủ các bảng mã cảng, mã kho hàng, mã loại hình… nên nhiều trường hợp khai báo bị sai phải sửa chữa tờ khai nhiều lần; đặc biệt có một số tiêu chí Hệ thống VNACCS/VCIS không cho sửa; vì vậy nếu DN khai phải hủy tờ khai, gây chậm trễ thông quan hàng hóa. Hiện nay, việc kết nối dữ liệu nộp thuế với Kho bạc và Ngân hàng chưa được tốt; dữ liệu nộp thuế không chuyển về hệ thống thanh toán thuế điện tử kịp thời, dẫn đến DN phải xuất trình giấy nộp tiền để hải quan kiểm tra, cập nhật chứng từ vào hệ thống kế toán. Vì vậy mà làm ảnh hưởng thời gian thông quan hàng hóa.

Những lưu ý DN

Trong thời gian đầu thực hiện, Hệ thống VNACCS/VCIS cưỡng chế không cho một số DN đăng ký tờ khai. Qua kiểm tra thì nguyên nhân là một số DN nộp tiền thuế bị thiếu; DN có nợ tiền phạt chậm nộp thuế nhưng DN không biết, dẫn đến bị cưỡng chế không cho đăng ký tờ khai. Đối với các trường hợp trên, cơ quan Hải quan đã thông báo cho DN biết số liệu nợ thuế quá hạn, yêu cầu DN nộp thuế và cho phép DN đăng ký tờ khai. DN cần lưu ý Hệ thống VNACCS/VCIS theo dõi tình trạng nợ thuế trực tuyến theo từng giờ, từng ngày nên DN cần chú ý các khoản nợ thuế sắp hết hạn để nộp đúng hạn. DN không nên nộp thuế cận ngày hết hạn sẽ dễ bị hệ thống cưỡng chế.

Khi thực hiện Hệ thống VNACCS/VCIS thì hàng hóa XNK sẽ do Hệ thống tự động thông quan, nhờ đó thời gian thông quan nhanh hơn, độ chính xác cao hơn, ổn định hơn, quy trình thủ tục hải quan được rút gọn, hồ sơ hải quan được đơn giản, giảm các hồ sơ giấy phải nộp cho cơ quan Hải quan nhờ việc thực hiện giấy phép điện tử, thanh toán thuế điện tử, manifest điện tử, hóa đơn điện tử…

Tuy nhiên, một số DN phản ánh khi thực hiện Hệ thống VNACCS/VCIS thời gian thông quan chậm hơn so với trước đây. Nguyên nhân, do trong thời gian đầu thực hiện, một số DN khai báo chưa chuẩn xác, chưa cập nhật đầy đủ các bảng mã cảng, mã kho hàng, mã loại hình… nên nhiều trường hợp khai báo bị sai phải sửa chữa tờ khai nhiều lần, đặc biệt có một số tiêu chí Hệ thống VNACCS/VCIS không cho sửa. Vì vậy, nếu DN khai phải hủy tờ khai, gây chậm trễ thông quan hàng hóa.

Cục Hải quan TP.HCM đề nghị DN cần nghiên cứu kỹ cách thức khai báo trên Hệ thống VNACCS/VCIS; cập nhật đầy đủ các bảng mã cảng, mã kho hàng, mã loại hình… để khai báo cho đúng. Cục Hải quan TP.HCM sẽ tiếp tục tổ chức các khóa tập huấn về khai báo Hệ thống VNACCS/VCIS cho DN. DN cần tăng cường trao đổi thông tin, phối hợp với cơ quan Hải quan trong việc theo dõi các khoản nợ thuế; tránh để phát sinh nợ quá hạn.

Cục Hải quan TP.HCM sẽ tiếp tục kiến nghị Tổng cục Hải quan sớm hoàn thiện các hệ thống nghiệp vụ hải quan, đường truyền dữ liệu để vận hành tốt hơn, đáp ứng thông quan nhanh hàng hóa cho DN. Đồng thời tăng cường hơn nữa hiệu quả của việc phối hợp với kho bạc, ngân hàng thực hiện thanh toán thuế điện tử nhằm hạn chế việc DN phải đến cơ quan Hải quan xuất trình giấy nộp tiền trước khi thông quan hàng hóa.