Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư - Cục Hải quan TP.HCM. Ảnh: T.HÒA.

Triển khai chính thức Hệ thống VNACCS/VCIS từ 16-6, đến nay, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư- Cục Hải quan TP.HCM đã thực hiện thông quan thành công hàng trăm tờ khai XNK trên hệ thống. Trung bình mỗi ngày, đơn vị làm thủ tục cho khoảng 2.500-3.000 tờ khai XNK của các DN FDI. Theo bà Đoàn Phi Vân, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, đơn vị có số lượng tờ khai phát sinh hàng ngày lớn nhất trong toàn Cục Hải quan TP.HCM. DN làm thủ tục là DN FDI, với hàng chục loại hình XNK hàng hóa đặc thù.

Chị Nguyễn Thị Thu Hiền, Công ty CP vận tải và Dịch vụ Hàng Hải cho biết, công ty làm đại lý hải quan cho hơn chục DN FDI tại TP.HCM. Hầu hết các DN FDI đều có lượng hàng hóa XNK rất lớn, trong đó có nhiều lô hàng nhập khẩu qua đường hàng không, hàng đông lạnh, cần thời gian thông quan, giải phóng hàng nhanh, DN đã được Đội thủ tục hàng kinh doanh hướng dẫn, bố trí công chức làm ngoài giờ để hỗ trợ DN. Nhất là trong thời gian đầu triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS, do có nhiều loại hình XNK hàng hóa, thông tin phải khai báo trên tờ khai, DN thực hiện chưa quen nên phát sinh sai sót, nhưng đã được cơ quan Hải quan tháo gỡ, giải quyết ngay, giúp hàng hóa được thông quan kịp thời.

Đội trưởng Đội thủ tục hàng kinh doanh Đinh Thị Thanh Thúy cho biết, riêng đối với hàng NK theo loại hình kinh doanh của các DN FDI trung bình mỗi ngày có khoảng 600-700 tờ khai. Đây là loại hình DN phải nộp thuế ngay, hàng hóa đa dạng… nên trong thời gian triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS, đơn vị đã dành nhiều thời gian hỗ trợ các DN, đảm bảo không ảnh hưởng đến hoạt động XNK hàng hóa của DN, vừa đảm bảo số thu cho ngân sách Nhà nước.

Chống thất thu hiệu quả

Trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK của các DN có vốn đầu tư nước ngoài, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư đã điều chỉnh giá tính thuế, tăng thu cho ngân sách Nhà nước hàng chục tỷ đồng.

Trong thời gian qua, Đội thủ tục hàng kinh doanh đã chủ động phát hiện và điều chỉnh giá đối với một số mặt hàng mặt khẩu DN khai báo giá thấp, đảm bảo số thu cho ngân sách. Từ đầu năm đến nay, số thuế tăng từ công tác giá phát sinh tại chi cục trên 60 tỷ đồng. Đáng chú ý từ khi triển khai Thông tư 29, chi cục đã chuyển sang kiểm tra sau thông quan giá tại chi cục 228 tờ khai. Trong đó, 173 tờ khai đã thụ lý và đang mời DN; 92 tờ khai bác bỏ trị giá giao dịch, xác định lại giá, số thuế tăng thu sau khi bác bỏ trị giá giao dịch trên 12,6 tỷ đồng; 7 tờ khai chuyển hồ sơ cho Chi cục KTSTQ thực hiện.

Đáng chú ý, có nhiều mặt hàng được phát hiện điều chỉnh giá tính thuế, với số thuế tăng hàng tỷ đồng, như: mặt hàng thép hình, DN khai giá 500 USD/tấn, qua kiểm tra tăng lên 737 USD/tấn, chỉ 2 tờ khai hải quan, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư tăng thu trên 2,4 tỷ đồng; mặt hàng kẹo Chewing gum, kẹo the, DN khai báo 51,53 USD/thùng, cơ quan Hải quan kiểm tra, bác bỏ trị giá khai báo, tăng lên 110,03 USD/thùng. Qua kiểm tra 37 tờ khai, tăng thu trên 6 tỷ đồng thuế...

Theo Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, trong quá trình thực hiện Thông tư 29 về công tác trị giá đã phát sinh một số vướng mắc. Chẳng hạn, việc xử lý thuế sau khi cơ quan Hải quan bác bỏ trị giá khai báo, ra Thông báo về kết quả KTSTQ tại trụ sở cơ quan Hải quan: Thực hiện theo mục 4 khoản b Điều 144 Thông tư số 128/TT-BTC khó thực hiện vì theo DN, giá khai báo là giá thực thanh toán, do đó nếu khai bổ sung theo kết quả điều chỉnh giá của cơ quan Hải quan sẽ rất khó khăn cho DN trong thanh toán qua ngân hàng. Quy định tại tiết b.3 khoản 2 mục 7 Điều 1 Thông tư 29/2014/TT-BTC: các trường hợp DN chưa thống nhất với nội dung kết quả kiểm tra của cơ quan Hải quan thì thực hiện KTSTQ tại trụ sở DN. Quy định này gây khó khăn trong công tác quản lý giá tính thuế theo nguyên tắc quản lý rủi ro, tốn nhiều nhân lực, thời gian cho việc xác định giá 1 lô hàng cụ thể.

Tại tiết b.2.3 khoản 2 mục 6; tiết b khoản 2 mục 7 Điều 1 Thông tư 29/2014/TT-BTC quy định mặt hàng ngoài Danh mục QLRR, có nghi vấn giá thì sẽ tiến hành KTSTQ tại trụ sở cơ quan hải quan. Do đó tất cả mặt hàng có nghi vấn giá thì đều tiến hành KTSTQ tại trụ sở cơ quan Hải quan. Chi cục kiến nghị cần quy định rõ tính pháp lý (nguyên tắc quản lý giá là theo Danh mục QLRR để tránh phát sinh khiếu kiện từ DN và hạn chế kiểm tra giá tràn lan) và trách nhiệm của công chức Hải quan nếu để bỏ sót các trường hợp giá thấp ngoài Danh mục. Công tác xác định trị giá phát sinh theo từng thời điểm khi có giao dịch bán hàng, nhập khẩu; công tác KTSTQ thực hiện theo một quá trình. Điều này sẽ gây khó khăn, mất thời gian cho cả DN và cơ quan Hải quan trong việc kiểm tra giá trong vòng 60 ngày theo Điều 27 do sẽ phát sinh nhiều tờ khai, nhiều lần KTSTQ tại trụ sở cơ quan đối với cùng 1 DN.