Nhiều loại hàng giả, hàng nhái tại Phòng trưng bày hàng thật - hàng giả (Tổng cục Quản lý thị trường). Ảnh: Quang Hùng

“Nạn nhân” hàng giả nói gì?

Kể từ cuối năm 2021 đến nay, Tổng cục Quản lý thị trường đã đưa vào khai thác và sử dụng Phòng trưng bày hàng thật - hàng giả. Phòng trưng bày hiện có trên 600 sản phẩm thật và giả, thuộc 9 lĩnh vực, ngành hàng, gồm: hóa-mỹ phẩm; thời trang; giày dép; hàng gia dụng, tiêu dùng; văn phòng phẩm; đồ uống; dược phẩm và thiết bị y tế... Đây là những hàng hóa được người tiêu dùng ưa chuộng và sử dụng thường xuyên. Do vậy, việc trưng bày hàng thật - hàng giả giúp người tiêu dùng có thêm kênh thông tin để nhận biết hàng thật - hàng giả, nâng cao nhận thức trong việc lựa chọn sản phẩm hàng hóa.

Chủ tịch Hiệp hội bia rượu, nước giải khát Việt Nam (VBA) Nguyễn Văn Việt cho biết, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả mặt hàng bia, rượu, nước giải khát ngày càng diễn ra phổ biến và có tính chất phức tạp hơn so với trước. Lý do hàng giả, hàng nhái lấn át hàng thật bởi giá trị thương phẩm thấp. Hàng giả, hàng nhái đối với các sản phẩm bia, rượu chủ yếu diễn ra ở các cơ sở nhỏ lẻ, xuất hiện ở khu vực vùng sâu, vùng xa, những nơi có điều kiện kinh tế còn thấp.

“Nguyên liệu sản xuất bia rượu phần lớn có nguồn gốc nhập khẩu, giá thành tăng cao (từ 25-30%). Riêng đối với sản phẩm bia đóng thùng được phân làm 4 loại gồm: cao cấp (350.000-400.000 đồng/thùng), cận cao cấp (300-350.000 đồng/thùng); phổ thông (250.000-300.000 đồng/thùng) và bình dân (200.000-250.000 đồng/thùng). Tuy nhiên, hiện ngoài thị trường xuất hiện sản phẩm bia giá thành thấp, có giá thành chỉ dao động từ 110.000-120.000 đồng/thùng có bao bì, mẫu mã bắt mắt… Vậy, liệu có hiện tượng sản xuất hàng giả, hàng nhái?”, ông Nguyễn Văn Việt lo ngại.

Không chỉ có ngành bia, rượu, nước giải khát, hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng xâm nhập ở nhiều ngành nghề, thậm chí thuốc chữa bệnh, phụ tùng, linh kiện máy cũng bị làm giả.

Bà Nguyễn Diệu Hà, Tổng thư ký Hiệp hội dược Việt Nam cho rằng, trước yêu cầu mở cửa hội nhập của nền kinh tế, thủ tục nhập khẩu thuốc ngày càng cắt giảm, tăng nguy cơ thuốc giả, thuốc nhập lậu thâm nhập từ nước ngoài vào thị trường Việt Nam.

Thuốc chữa bệnh là loại hàng hóa giá trị lớn, trong khi khối lượng, thể tích nhỏ gọn, dễ vận chuyển, dễ che giấu để trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng. Hoạt động sản xuất thuốc giả mang lại lợi nhuận cao, các cá nhân không có chuyên môn vẫn sản xuất thuốc giả dù không có nhà xưởng, không có dây chuyền sản xuất hiện đại. Cùng với đó, người tiêu dùng chưa có kiến thức để nhận biết thuốc giả.

Còn theo đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam, năm 2023, hàng giả hàng nhái không có dấu hiệu giảm, trong đó có phụ tùng, linh kiện xe máy. Các sản phẩm phụ tùng, linh kiện xe máy giả phần lớn là hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Lập lại trật tự kinh doanh

Bà Nguyễn Diệu Hà đề xuất, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, các cơ quan quản lý nhà nước cần tổ chức thanh tra, kiểm tra liên ngành đột xuất nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của các đơn vị, tạo sức răn đe đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh vi phạm. Đồng thời, phát huy vai trò đầu mối trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại các Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương.

Phối hợp với cơ quan truyền thông, các hiệp hội ngành nghề đẩy mạnh công tác tuyên truyền về thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Nâng cao vai trò chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Ông Nguyễn Văn Việt đề xuất, các lực lượng chức năng cần tăng cường quản lý việc cấp phép kinh doanh mặt hàng bia, rượu, nước giải khát, đặc biệt chú trọng kiểm soát vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Cùng với đó, cơ quan quản lý cần rà soát hoạt động cấp phép kinh doanh sản xuất kinh doanh bia, rượu, nước giải khát.

Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam mong muốn cơ quan quản lý nhà nước tổ chức các đợt ra quân kiểm soát thị trường xử lý nghiêm hàng giả, hàng nhái. Hoạt động này cần phải triển khai đột xuất, thường xuyên nhằm lập lại trật tự, cũng như nâng cao ý thức của các tổ chức, hộ kinh doanh.