Công chức Chi cục Hải quan Hữu Nghị kiểm tra hàng hóa XNK của DN. Ảnh: H.Nụ

Trong 3 năm (2014 - 2016), hệ thống pháp luật về hải quan đã được hoàn thiện một cách căn bản. Tổng cục Hải quan đã chủ trì soạn thảo trình các cấp có thẩm quyền ban hành 2 Luật (Luật Hải quan 2014, Luật Thuế XK, thuế NK 2016), 1 Nghị quyết của Quốc hội, 8 Nghị định, 5 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 39 thông tư, thông tư liên tịch và hiện đang tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật này.

Trong đó nổi bật là Luật Hải quan 2014 và hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành, Luật Thuế XK, thuế NK 2016 và một số văn bản hướng dẫn thi hành. Trình Bộ Tài chính ban hành thông tư, phối hợp với các bộ, ngành ban hành các thông tư liên tịch có liên quan đến hoạt động hải quan.

Cũng trong 3 năm thực hiện quyết liệt chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 19/NQ-CP trong các năm từ 2014-2016 và Nghị quyết 35/NQ-CP của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020, ngành Hải quan đã đề xuất cắt giảm 61 thủ tục, đơn giản hóa 127 thủ tục...; nâng cao công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK; triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN.

Theo đó, tính đến nay có 11 bộ, ngành kết nối với Cơ chế một cửa quốc gia với 38 thủ tục hành chính, trên 315.000 bộ hồ sơ, 11.000 DN tham gia. Đã có 8 nước phê chuẩn Nghị định thư về khung pháp lý thực hiện Cơ chế một cửa ASEAN, 5 nước thành viên (Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore, Việt Nam) thực hiện trao đổi thông tin về Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D (ATIGA C/O mẫu D).

Bên cạnh đó, Hệ thống thông quan điện tử tự động (VNACCS/VCIS) hoạt động ổn định, thực hiện ở 100% đơn vị hải quan với số lượng tờ khai, DN, kim ngạch tăng qua từng năm.

Tổng cục Hải quan cũng đã ký kết thu thuế điện tử với 36 ngân hàng thương mại, số thu chiếm 90% thu ngân sách của Ngành. Ngành tích cực triển khai dịch vụ công trực tuyến, đã cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 3 và mức độ 4 được 126 thủ tục hành chính (chiếm 71%).

Ông Vũ Văn Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Tổng cục Hải quan cho biết, với những kết quả trên có thể nói hệ thống pháp luật hải quan đã tiếp tục được hoàn thiện, tương đối hoàn chỉnh, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, tạo thuận lợi để ngành Hải quan thực hiện cải cách, hiện đại hóa, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; thủ tục hành chính về hải quan được đơn giản, công khai minh bạch hơn.

Nhằm tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được và thực hiện Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ, triển khai quyết liệt các giải pháp thực hiện Nghị quyết số 19-2017/NQ-CP của Chính phủ và Kế hoạch hành động của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan phấn đấu đến hết năm 2017 rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa qua biên giới còn 70 giờ đối với hàng hóa XK và 90 giờ đối với hàng hóa NK; cải thiện vị trí xếp hạng về thời gian thực hiện giao dịch thương mại qua biên giới từ thứ hạng 93 về thứ hạng dưới 82; 100% dịch vụ công của ngành Hải quan được cung cấp trực tuyến tối thiểu mức độ 3; 70% dịch vụ công thuộc các lĩnh vực cốt lõi của ngành Hải quan được cung cấp trực tuyến mức độ 4. Tiếp tục xây dựng để hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn Luật Hải quan 2014, Luật Thuế XK, thuế NK 2016.

Đặc biệt, tập trung nguồn lực xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan 2014 về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan; trách nhiệm phối hợp trong phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài chính quy định về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế XK, thuế NK và quản lý thuế đối với hàng hoá XNK; xây dựng thông tư hướng dẫn về kiểm tra, xác định xuất xứ hàng hóa XNK; thông tư ban hành danh mục hàng hóa XNK Việt Nam và các văn bản khác.

Cũng theo ông Vũ Văn Hải, ngành Hải quan cũng đẩy mạnh việc xây dựng và thực hiện một loạt đề án quan trọng như: Đề án kết nối trao đổi thông tin bằng phương thức điện tử giữa cơ quan Hải quan với các DN kinh doanh kho bãi tại cảng biển, cảng hàng không; Đề án công nghệ thông tin thực hiện quản lý hải quan đối với DN gia công, sản xuất XK. Chủ động phối hợp bộ, ngành xây dựng và ban hành đầy đủ danh mục các mặt hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành theo hướng thu hẹp diện kiểm tra chuyên ngành, cắt giảm danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành, chi tiết mã số HS và áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong kiểm tra chuyên ngành, chuyển từ kiểm tra trong thông quan sang kiểm tra sau thông quan; ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với hàng hóa thuộc đối tượng kiểm tra chuyên ngành làm căn cứ để kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa; chủ động trình Chính phủ xây dựng Nghị định về Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, kiểm tra chuyên ngành và tạo thuận lợi thương mại đối với hàng hóa XNK để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện nay;

Năm 2017 và những năm tiếp theo, Tổng cục Hải quan tổ chức mở rộng các thủ tục hành chính thực hiện trên Cơ chế một cửa quốc gia; tích hợp các dịch vụ hỗ trợ triển khai Cơ chế một cửa quốc gia như dịch vụ thanh toán điện tử đối với các khoản thuế, phí, lệ phí được áp dụng đối với 100% các thủ tục hành chính trên Cổng thông tin một cửa quốc gia; dịch vụ hỗ trợ DN và các cơ quan nhà nước trong quá trình triển khai Cơ chế một cửa quốc gia; dịch vụ báo cáo và chia sẻ dữ liệu thống kê (report) về các thủ tục hành chính triển khai trên Cổng thông tin một cửa quốc gia.