Nguyên tắc là chỉ được thực hiện khi đã có trong dự toán ngân sách được giao. Ảnh: ST

Theo đó, nguyên tắc kiểm soát, thanh toán qua KBNN là chi ngân sách nhà nước (NSNN) chỉ được thực hiện khi đã có trong dự toán ngân sách được giao, trừ trường hợp quy định tại Điều 51 của Luật NSNN; đã được thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách, chủ đầu tư hoặc người được ủy quyền quyết định chi, số dư tài khoản của đơn vị còn đủ để chi.

KBNN kiểm tra tính hợp pháp của chứng từ chi và các hồ sơ kèm theo chứng từ chi thuộc thủ tục hành chính gửi KBNN được quy định tại các Nghị định của Chính phủ. Trường hợp chứng từ chi và các hồ sơ kèm theo chứng từ chi đơn vị sử dụng ngân sách gửi KBNN cố tình giả mạo, thay thế nội dung, đơn vị sử dụng ngân sách chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

Đối với các hồ sơ không thuộc thủ tục hành chính gửi KBNN được quy định tại các Nghị định của Chính phủ, đơn vị sử dụng ngân sách chịu trách nhiệm kiểm soát nội dung thanh toán, hồ sơ thanh toán theo đúng quy định của pháp luật.

KBNN kiểm soát định mức (mức chi) theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật. Trường hợp các cơ quan, đơn vị đã được cấp có thẩm quyền cho phép thực hiện theo cơ chế tự chủ thì kiểm soát đảm bảo theo đúng quy chế chi tiêu nội bộ và phù hợp với dự toán được giao tự chủ.

Các khoản chi tạm ứng và thanh toán bằng tiền mặt phải được thực hiện đúng theo quy định tại Thông tư hướng dẫn quản lý thu chi bằng tiền mặt qua hệ thống KBNN của Bộ Tài chính. Trường hợp thực hiện bằng hình thức giao dịch điện tử qua Trang thông tin dịch vụ công của KBNN thì việc kiểm soát, thanh toán phải tuân thủ các quy định về giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ của KBNN.

Về hình thức kiểm soát, thanh toán các khoản chi thường xuyên qua KBNN, Thông tư 17 quy định, KBNN thực hiện kiểm soát, thanh toán các khoản chi thường xuyên từ NSNN qua KBNN theo 2 hình thức.

Thứ nhất, thanh toán trước, kiểm soát sau: Là hình thức thanh toán áp dụng đối với từng lần thanh toán của các hợp đồng thanh toán nhiều lần, trừ lần thanh toán cuối cùng. Sau khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, hợp pháp, KBNN làm thủ tục thanh toán cho đối tượng thụ hưởng trong thời hạn 01 ngày làm việc; đồng thời, gửi 1 chứng từ báo nợ cho đơn vị để xác nhận đã thực hiện thanh toán, gửi 1 chứng từ báo có cho đơn vị (nếu đơn vị thụ hưởng mở tài khoản tại KBNN). Trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày thanh toán, KBNN thực hiện kiểm soát hồ sơ theo chế độ quy định.

Thứ hai, kiểm soát trước, thanh toán sau: Là hình thức thanh toán áp dụng đối với tất cả các khoản chi, trong đó, KBNN thực hiện kiểm soát, thanh toán theo đúng thời gian quy định tại Nghị định số 11/2020/NĐ-CP của Chính phủ sau khi nhận đầy đủ hồ sơ hợp pháp, hợp lệ theo quy định.

Thông tư số 17 cũng nêu rõ về những nội dung kiểm soát chi qua KBNN. Cụ thể, đối với khoản chi mua sắm hàng hóa, KBNN kiểm soát nội dung công việc, đơn vị tính, số lượng, đơn giá đảm bảo theo đúng quy định hợp đồng, không vượt giá trị hợp đồng. Đối với khoản chi dịch vụ, căn cứ vào nội dung hợp đồng, biên bản nghiệm thu để lập bảng xác định giá trị khối lượng công việc hoàn thành để gửi KBNN, đảm bảo đúng nội dung và giá trị thanh toán để KBNN có cơ sở kiểm soát, thanh toán.

Ngoài ra, đối với các khoản chi lương và phụ cấp theo lương (các khoản phụ cấp theo lương theo hệ thống mục lục ngân sách hiện hành); tiền công lao động theo hợp đồng; tiền thu nhập tăng thêm, chi hỗ trợ, trợ cấp, phụ cấp khác, khoán, khen thưởng: KBNN kiểm soát đảm bảo không vượt chỉ tiêu biên chế được cấp có thẩm quyền phê duyệt; không vượt số lượng lao động hợp đồng, theo đúng nguồn kinh phí thực hiện theo quy định.

Đối với khoản chi thu nhập tăng thêm, đơn vị sự nghiệp công lập do nhà nước đảm bảo chi thường xuyên (đơn vị nhóm 4) cần được KBNN kiểm soát đảm bảo theo đúng Quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị và theo quy định. Đối với cơ quan nhà nước thực hiện chế độ tự chủ, KBNN kiểm soát đảm bảo theo đúng quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị và theo quy định tại Thông tư liên tịch số 71/2014/TTLT-BTC-BNV của liên Bộ Tài chính và Bộ Nội vụ quy định chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng kinh phí quản lý hành chính đối với cơ quan nhà nước.