Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Nguyễn Dương Thái (bên trái) và các đại biểu của đoàn Hải quan Việt Nam tham dự phiên họp.

Các chủ đề nóng nhất của Hội nghị lần này là các vấn đề an ninh, chống luân chuyển các dòng tiền bất hợp pháp, tạo thuận lợi thương mại và phân tích số liệu nhằm quản lý biên giới hiệu quả – đây cũng là chủ đề chính của Hải quan Thế giới trong năm 2017.

Về vấn đề an ninh, đây là chủ đề được thảo luận trong nhiều phiên họp về Kiểm soát Hải quan kể từ sau sự kiện khủng bố 11/9 và năm nay đã được làm mới với sáng kiến “An ninh” do Chính phủ Nhật Bản tài trợ tại một số nước châu Á trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh Khủng bố diễn ra khắp nơi trên thế giới bằng loại vũ khí tự chế, Hội đồng Hợp tác Hải quan Thế giới đã ban hành Nghị quyết Punta-Cana vào tháng 12/2015, nhấn mạnh đến vai trò của Hải quan trong việc kiểm soát tuân thủ, đảm bảo an ninh.

Bên cạnh chức năng kiểm soát Hải quan, vai trò tạo thuận lợi thương mại của Hải quan được nâng cao hơn bao giờ hết trong năm nay với sự thông qua Hiệp định về tạo thuận lợi thương mại của WTO. Đây là Hiệp định đa phương duy nhất được ký kết kể từ khi Tổ chức Thương mại Thế giới được thành lập từ năm 1995 đã thu hút sự quyết tâm chính trị từ lãnh đạo của tất cả các quốc gia trên thế giới. Hiệp định đã nhanh chóng được hơn 2/3 thành viên WTO phê chuẩn kể từ khi nó được các bộ trưởng thương mại các nước thông qua và có hiệu lực bắt đầu từ ngày 22/2/2017. Việt Nam là một trong những Thành viên tích cực trong quá trình thảo luận, đàm phán và nhanh chóng triển khai Hiệp định, thể hiện qua việc thành lập Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại do Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đứng đầu.

Chủ đề chính của Hải quan được công bố trong ngày Hải quan Thế giới là “Phân tích dữ liệu nhằm quản lý biên giới hiệu quả”, là sự tiếp nối chủ đề về Hải quan số trong năm 2016. Trước sự thay đổi như vũ bão của các ứng dụng công nghệ trong thương mại điện tử, chuỗi giá trị toàn cầu trở nên thách thức lớn cho các cơ quan Hải quan khi không đáp ứng kịp thời với xu hướng phát triển của thực tiễn thương mại.

Phiên họp Hội đồng Hợp tác hải quan thế giới năm 2017 bên cạnh các vấn đề kỹ thuật, hàng loạt chủ đề về quản trị chiến lược cũng được đưa ra trao đổi, thảo luận trong ba ngày làm việc từ 5/7 đến 8/7. Việc các nước thành viên thảo luận sôi nổi về vấn đề các thành viên mới gia nhập WCO thể hiện tổ chức quốc tế duy nhất của Cộng đồng Hải quan đã có tầm ảnh hưởng toàn cầu không chỉ trong vấn đề thủ tục hải quan mà cả vấn đề chính trị và thời sự.

Trong hơn 65 năm qua, Tổ chức Hải quan Thế giới đã không ngừng lớn mạnh với số lượng các nước thành viên gia tăng từ 17 nước thành viên đầu tiên ký Công ước thành lập Hội đồng Hợp tác Hải quan Thế giới vào năm 1952 nay đã gia tăng lên hơn 180 nước bao trùm tất cả các châu lục trên toàn cầu. Các công ước cốt lõi của WCO gồm: Công ước về Hệ thống Hài hòa và mã hóa hàng hóa, Công ước Kyoto sửa đổi về đơn giản và hài hòa hóa thủ tục hải quan, Khung tiêu chuẩn về an ninh và tạo thuận lợi thương mại toàn cầu, cùng với nhiều công cụ và hướng dẫn khác của WCO đã thực sự trở thành các tiêu chuẩn nền tảng cho việc tạo thuận lợi và đảm bảo an ninh cho quá trình luân chuyển 98% thương mại toàn cầu.