Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp: Vì sao tiền vẫn “kẹt”?
	Nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ để thúc đẩy đầu tư bất động sản
	Họp bàn tháo "điểm nghẽn" giải ngân vốn đầu tư tại 5 tỉnh

Các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng đang là “rào cản” tại nhiều dự án sử dụng vốn đầu tư công. Ảnh: Thuỳ Linh.

Áp lực từ giải phóng mặt bằng, giá tăng

Theo báo cáo từ KBNN, lũy kế thanh toán vốn đầu tư công kế hoạch năm 2022 từ đầu năm đến hết tháng 5/2022 ước đạt 116.672,9 tỷ đồng, bằng 22,5% kế hoạch năm 2022 Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ giao. Dù con số này cao hơn so với cùng kỳ năm 2021 là 104,2 nghìn tỷ đồng, nhứng nó vẫn tạo áp lực rất lớn lên công tác giải ngân vốn đầu tư công năm nay bởi ngoài nguồn vốn theo kế hoạch trung hạn, các bộ, ngành, địa phương còn phải thực hiện nhiệm vụ giải ngân theo Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Tính đến đầu tháng 6/2022, toàn tỉnh Bắc Ninh mới giải ngân được 1.360 tỷ đồng, đạt 27,6% kế hoạch vốn được giao. So với tổng số vốn đầu tư năm 2022 của tỉnh Bắc Ninh (trên 6.890,8 tỷ đồng), số vốn cần giải ngân từ nay đến cuối năm còn khá lớn. Tỷ lệ giải ngân còn khiêm tốn, trong khi giá nguyên vật liệu xây dựng đang tăng đột biến, đặc biệt là giá thép, đất, cát xây dựng tăng mạnh so với dự toán đã duyệt, cùng với đó là các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng… đang là “rào cản” khiến công tác giải ngân của tỉnh Bắc Ninh gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, một số dự án khởi công mới trên địa bàn tỉnh đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục đầu tư, thiết kế bản vẽ thi công, dự toán mất nhiều thời gian khiến cho kế hoạch giải ngân của tỉnh Bắc Ninh thêm phần áp lực.

Hay như tại Hải Phòng, theo tổng hợp báo cáo từ Bộ Tài chính, đến hết tháng 5/2022, địa phương giải ngân được trên 3.231,4 tỷ đồng, đạt 17,8% kế hoạch. Đây là tỷ lệ thấp so với cùng kỳ năm trước và các năm trước đây của Hải Phòng. Nguyên nhân chủ yếu được chỉ ra vẫn là do vướng mắc ở khâu giải phóng mặt bằng. Trước thực trạng trên, UBND TP Hải Phòng đang yêu cầu các sở, ngành, quận, huyện chú trọng đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng cũng như thực hiện nghiêm các quy định về đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư có đủ năng lực và trách nhiệm. Đồng thời, rà soát, điều chuyển kế hoạch vốn giữa các dự án chậm giải ngân sang các dự án có tiến độ giải ngân tốt còn thiếu vốn; kiểm điểm trách nhiệm tập thể người đứng đầu và cá nhân có liên quan trong trường hợp không hoàn thành kế hoạch và tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Bên cạnh những địa phương đang gặp khó trong công tác giải ngân thì vẫn có những "điểm sáng" nhờ những cách làm hiệu quả. Theo tổng hợp từ Bộ Tài chính, đến hết tháng 5/2022, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 của tỉnh Thái Bình đạt 38,6%. Hiện Thái Bình đang đứng trong danh sách các địa phương dẫn đầu cả nước về tỷ lệ giải ngân cao. Theo KBNN Thái Bình, sở dĩ địa phương này luôn đứng trong top đầu cả nước về tỷ lệ giải ngân cao là do tỉnh đã kịp thời nắm bắt các điểm nghẽn và đưa ra giải pháp để tháo gỡ. Điểm nghẽn lớn nhất ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công là công tác giải phóng mặt bằng tại các dự án. Để tháo gỡ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình đã ban hành chỉ thị yêu cầu các sở, ban, ngành tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác giải phóng mặt bằng phục vụ triển khai các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh. Ngay sau khi nhận bàn giao mặt bằng sạch tại các đoạn, tuyến vướng mắc, các đơn vị thi công đã tập trung huy động máy móc, phương tiện, tăng ca... để đẩy nhanh tiến độ xây dựng giúp sớm hoàn thành các dự án đưa vào sử dụng phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. KBNN Thái Bình cũng luôn đôn đốc các chủ đầu tư, ban quản lý dự án hoàn thành các thủ tục, hồ sơ thanh toán vốn ngay khi có khối lượng hoàn thành gửi đến kho bạc để thanh toán vốn; đồng thời sẵn sàng nguồn vốn để thanh toán kịp thời.

Đẩy mạnh “thanh toán trước, kiểm soát sau”

Với vai trò là cơ quan kiểm soát và thanh toán vốn, hệ thống KBNN đã triển khai nhiều giải pháp góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân, bảo đảm hiệu quả đầu tư. Tháng 3 vừa qua, KBNN ban hành quy trình kiểm soát, thanh toán dự án sử dụng vốn đầu tư công qua hệ thống KBNN. Theo đó, KBNN áp dụng phương thức “thanh toán trước, kiểm soát sau” đối với khoản chi có hợp đồng và thực hiện thanh toán nhiều lần cho đến khi giá trị giải ngân đạt 80% giá trị hợp đồng. Đến khi giá trị giải ngân đạt 80% giá trị hợp đồng thì chuyển sang hình thức “kiểm soát trước, thanh toán sau” cho đến khi thanh toán hết giá trị hợp đồng.

Từ đầu năm đến nay, các đơn vị Kho bạc đã tổ chức đối thoại với các chủ đầu tư, ban quản lý dự án (chủ đầu tư) nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch đầu tư công năm 2022, tỉnh Thái Bình đang tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định về tỷ lệ phân bổ kinh phí giữa việc thanh toán nợ xây dựng cơ bản và đầu tư các công trình cấp bách, thiết yếu ở địa phương. Bên cạnh đó, UBND tỉnh cũng yêu cầu các sở, ban, ngành nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, chịu trách nhiệm trước chủ tịch UBND tỉnh khi không bảo đảm tỷ lệ giải ngân theo từng mốc thời gian cụ thể. Ngoài ra, tỉnh Thái Bình tiếp tục thực hiện chế độ giao ban định kỳ và đột xuất để xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc trong việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư trọng điểm trên địa bàn tỉnh.

Còn tại Hải Phòng, với vai trò là cơ quan kiểm soát và thanh toán vốn đầu tư công, ông Ngô Hải Trường, Phó Giám đốc KBNN Hải Phòng cho biết, đơn vị đang tiếp tục tăng cường phối hợp với các sở, ngành chức năng liên quan và các chủ đầu tư, nắm bắt thực tiễn triển khai từng dự án, từng gói thầu. Bên cạnh đó, KBNN Hải Phòng đã yêu cầu các đơn vị KBNN trực thuộc thực hiện kiểm soát chi chặt chẽ để đảm bảo việc giải ngân vốn đầu tư công kịp thời đúng quy định, bảo đảm nguyên tắc “thanh toán trước kiểm soát sau” đối với hợp đồng thanh toán nhiều lần.