Ảnh minh họa

Quy định này đã gây sự chú ý lớn của dư luận, bởi theo thống kê năm 2021 cả nước có trên 68 triệu mô tô (xe máy) và đây là câu chuyện kinh tế gắn liền với túi tiền của hàng chục triệu chủ phương tiện.

Theo Bộ Giao thông vận tải, lý do đề xuất quy định này xuất phát từ báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 2016, phát thải khí thải từ xe cơ giới được nhân định là nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường, trong đó, xe máy là nguồn phát thải chất ô nhiễm lớn nhất. Nếu không quy định việc kiểm soát khí thải này sẽ làm tăng ô nhiễm không khí, tăng chi phí bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ môi trường. Ngược lại, quy định này khi được áp dụng sẽ hạn chế ô nhiễm môi trường, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công nghệ mới ít gây ô nhiễm môi trường hơn. Về chí phí, theo Bộ Giao thông vận tải, khi quy định được áp dụng, người sử dụng phương tiện sẽ phải chi cho việc bảo dưỡng định kỳ phương tiện nhưng tổng thể sẽ tiết kiệm hơn bởi phương tiện được bảo dưỡng thường kỳ nên bớt hư hỏng, kéo dài tuổi thọ, tiết kiệm nguyên liệu hơn...

Nhìn thẳng thực tế, việc kiểm soát khí thải xe máy là vấn đề cần thiết trong bối cảnh tình trạng ô nhiễm không khí, nhất là ở các đô thị lớn đang rất đáng báo động. Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo Luật cần nghiên cứu kỹ hơn những tác động của quy định khi đi vào thực tiễn. Câu chuyện thu phí bảo trì đường bộ với xe máy là một bài học kinh nghiệm cần tham khảo khi việc thu này không hiệu quả. Với khoảng 70 triệu xe máy trên cả nước hiện nay, việc kiểm định khí thải tất cả số xe theo quy định không phải đơn giản, đó cũng là một lý do khiến vấn đề này được các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đề xuất nhiều năm nay nhưng chưa thể áp dụng vào thực tế. Do đó, Bộ Giao thông vận tải cần tính toán kỹ hơn chi phí về thời gian của người dân đi kiểm định, hệ thống hạ tầng và nhân lực thực hiện dịch vụ kiểm định và đặc thù phát thải khí thải của động cơ xe máy. Bên cạnh kiểm soát khi thải xe máy, cơ quan chức năng nên nghiên cứu tích hợp quy định về tuổi thọ của phương tiện này, cũng như việc hạn chế xe máy ở những đô thị lớn, hiện đại.