Cặp vợ chồng sinh đủ 2 con có thể được giảm thuế thu nhập cá nhân, mua nhà ở xã hội
	Nâng cao chất lượng dân số cả về thể chất, trí tuệ và tinh thần
	Triển khai Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030

Thách thức mới

Tại Hội thảo về Dân số và Phát triển, hưởng ứng Tháng hành động Quốc gia về Dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26/12/2020 với chủ đề “Nâng cao chất lượng dân số để góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững”, Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn cho hay ngành Dân số đang phải đối mặt với các thách thức mới.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại Hội nghị

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, mặc dù đã đạt được nhiều thành tích quan trọng, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước, song công tác dân số đang gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn.

Từ việc chỉ tập trung giải quyết vấn đề kế hoạch hóa gia đình để ổn định quy mô dân số, nay công tác dân số phải đẩy mạnh việc giải quyết toàn diện các vấn đề cả về quy mô, cơ cấu, phân bố, nhất là nâng cao chất lượng dân số và phải đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội và bảo về tổ quốc.

Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn nhận định, ngành Dân số đang phải đối mặt với các thách thức mới về mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng, miền, tỉnh, thành phố; thậm chí có những nơi mức sinh đã xuống thấp như một số tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long.

Trong khi đó, các tỉnh miền núi phía bắc, Bắc Trung bộ và Duyên hải miền trung, Tây Nguyên mức sinh còn rất cao. Mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn diễn ra ở mức nghiêm trọng và ngày càng lan rộng.

Đặc biệt, lợi thế của dân số vàng chưa thực sự được khai thác và phát huy hiệu quả do chưa có giải pháp đồng bộ. Tốc độ già hóa dân số nhanh nhưng chưa có hệ thống giải pháp thích ứng chủ động với già hóa dân số. Chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước....

Ngoài ra, một số cơ chế, chính sách về dân số chậm đổi mới; Tổ chức bộ máy thiếu ổn định, chế độ đãi ngộ còn thấp; Các nội dung về dân số trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội còn chưa được chú trọng đúng mức; Nguồn lực đầu tư cho công tác dân số còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu...

Nhân Tháng hành động Quốc gia về Dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26/12 năm nay với chủ đề "Nâng cao chất lượng dân số để góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững", Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn đề nghị các đơn vị trong toàn ngành bám sát chủ đề của Tháng hành động, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền; chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể triển khai đồng bộ các nội dung, giải pháp về công tác Dân số và Phát triển.

Đồng thời, lãnh đạo Bộ Y tế cũng đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tăng cường sự quan tâm, chỉ đạo nhất là về công tác cán bộ, duy trì ổn định tổ chức bộ máy; ưu tiên đầu tư, hỗ trợ nguồn lực kịp thời để công tác dân số triển khai đạt mục tiêu các nội dung mới.

Tiếp cận kế hoạch hóa gia đình còn hạn chế

Tại Hội nghị, ông Mai Trung Sơn, Phó vụ trưởng Vụ Quy mô Dân số và Kế hoạch hóa gia đình, Tổng cục Dân số, Kế hoạch hóa gia đình cho biết nhu cầu về dịch vụ kế hoạch hóa gia đình ở Việt Nam hiện cao song chưa được đáp ứng.

Kế hoạch hóa gia đình giúp người dân thực hiện biện pháp tránh thai để tránh có thai ngoài ý muốn, dự phòng vô sinh, giảm phá thai, tỷ lệ tử vong bà mẹ trẻ em có liên quan thai sản, cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Việt Nam đã khống chế thành công tốc độ gia tăng nhanh quy mô dân số, đạt mức sinh thay thế vào năm 2006, duy trì tới nay. Tuy nhiên, chương trình kế hoạch hóa gia đình nước ta đang phải đối mặt nhiều thách thức lớn. Trong đó, nhu cầu phương tiện tránh thai tiếp tục tăng do số phụ nữ 15-49 tuổi vẫn gia tăng. Tình trạng phá thai, vô sinh có xu hướng tăng.

Nhu cầu tránh thai chưa đáp ứng vẫn còn cao, nhất là nhóm vị thành niên, người di cư. Đặc biệt, thị trường phương tiện tránh thai chưa đa dạng để đáp ứng nhu cầu của người dân, chủ yếu chỉ có viên uống tránh thai và bao cao su.

“Số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ tiếp tục tăng và đạt cực đại khoảng 26 triệu vào trước năm 2030, bên cạnh đó, chúng ta phải duy trì tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai ở mức cao. Điều này sẽ tạo sức ép rất lớn về như cầu và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình trong những năm tới”, ông Sơn lo ngại.

Chính vì vậy, một trong những vấn đề cấp bách cần giải quyết là khắc phục tình trạng nhu cầu chưa được đáp ứng, giảm có thai ngoài ý muốn, phá thai, vô sinh, góp phần cải thiện sức khỏe bà mẹ trẻ em và nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.

Theo ông Sơn, chương trình củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đến năm 2030 hướng tới mục tiêu 100% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận thuận tiện các biện pháp tránh thai hiện đại, hỗ trợ sinh sản, dự phòng vô sinh tại cộng đồng.

Trong đó, tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại đạt 50% vào năm 2025, 52% năm 2030 và giảm 2/3 số vị thành niên, thanh niên có thai ngoài ý muốn.