PGS.TS Trịnh Văn Tùng.

Tuy nhiên, trong các ý kiến, phát ngôn, thời gian qua có nhiều hơn những ý kiến mang tính phán xét trên không gian internet này. Những bình luận, phán xét này có tác động gì đến xã hội? Phóng viên Báo Hải quan đã có cuộc trao đổi cùng PGS.TS Trịnh Văn Tùng, Phó Chủ nhiệm Khoa Xã hội học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội.

Ông nhận xét như thế nào về những bình luận của người tham gia mạng xã hội trước những vấn đề "nóng" của đời sống?

Thứ nhất, công cụ truyền thông hiện đại là internet và các trang mạng xã hội đó là một xu hướng của thế kỷ 21. Đó là một kênh truyền thông của thời đại mới. Thứ hai, câu chuyện mà người dân phán xét là bình thường bởi phụ thuộc vào độ tuổi giới tính, vùng miền, trình độ học vấn… Qua các phán xét đó có thể xếp hạng được các nhóm xã hội khác nhau đứng trước một vấn đề xã hội. Thứ ba, từ quyền của mọi người được phán xét nên cách phán xét cũng khác nhau vì đó là những nhóm xã hội khác nhau. Bởi trong xã hội có người tính cách mạnh mẽ nên đôi khi những từ ngữ họ dùng không được chuẩn mực. .

Theo ông, những bình luận, phán xét đó có tác động gì đến xã hội?

Theo tôi, những bình luận trên các trang mạng xã hội đều có ảnh hưởng tích cực và tiêu cực đến xã hội. Đối với người có trình độ hiểu biết sẽ tìm hiểu những thông tin đăng trên mạng xã hội có độ xác thực đến bao nhiêu, thông tin đó xuất phát từ nguồn nào, đối tượng nào… Như vậy, khi biết rõ thông tin mọi người sẽ có những nhận xét bình tĩnh, hiểu biết, từ đó, sẽ tạo ra những nhóm bạn nhận xét phù hợp với thông tin đang diễn ra trên các trang mạng xã hội.

Bên cạnh đó, một số người chưa nắm thông tin đầy đủ, nguồn tin, người đưa tin… và bình luận theo hướng bức xúc thì những người tiếp nhận lại thông tin đó sẽ nguy hiểm cho xã hội. Đồng thời, làm cho hiểu biết của mọi người về xã hội và sự kiện đó bị sai lệch.

Như ông đã nói những bình luận của người dân trên các trang mạng xã hội cũng có những tiêu cực. Vậy theo ông có cần thiết phải có quy định về pháp luật để việc tham gia mạng xã hội, thể hiện ý kiến trên mạng xã hội bớt đi những tiêu cực không đáng có?

Tôi nghĩ chỉ có thể quy định về vấn đề truyền thông, còn những quy định về bình luận của người dân trên các trang mạng xã hội không thực hiện được. Bởi vì khi quy định thì phải thực hiện, tuy nhiên, không có ngân sách, chế tài… để thực hiện những quy định đó.

Để giảm những bình luận thiếu tích cực trên các trang mạng xã hội thì các kênh thông tin chính thức cần phải có độ mở thông tin. Theo đó, người dân sẽ dễ dàng tiếp cận được nguồn thông chính thống. Như vậy, những bình luận tiêu cực về một thông tin nào đó sẽ giảm đi. Khi người dân cần hiểu thông tin nào đó nhưng không được tiếp cận ở các nguồn chính thức thì họ sẽ tìm kiếm thông trên các trang mạng xã hội. Từ đó, sẽ đưa ra những bình luận sai lệch về thông tin và tạo ra những dư luận không tốt trong xã hội.

Sự phát triển của mạng xã hội cũng mang đến nhiều hệ lụy. Ảnh: ST.

Hiện nay trên các trang mạng xuất hiện những trào lưu, những cơn sóng tạo luồng bình luận khi đời sống nảy sinh những vấn đề lớn, mới lạ. Ông nhìn nhận điều này như thế nào?

Những hiện tượng trên các trang mạng xã hội được đăng tải và có nhiều bạn trẻ làm theo và một thời gian sau thì mất đi không phải trào lưu. Theo tôi, đó chỉ là một sự cố xảy ra trong cuộc sống và được đưa lên các trang mạng xã hội để mọi người vào bình luận.

Trước đây, khi internet chưa phát triển việc phát tán thông tin cũng khó khăn hơn. Hiện là thời đại bùng nổ thông tin nên nhiều sự cố trong cuộc sống được lan tỏa rộng rãi trong xã hội mạnh hơn. Do vậy, để khẳng định đó là một trào lưu thì chưa phải mà chỉ là một sự cố được lan tỏa trong xã hội.

Hiện tượng a dua, tâm lý đám đông đã xuất hiện thường xuyên trên mạng xã hội. Điều này cũng kéo theo nhiều hệ lụy trong đời sống, theo ông, làm thế nào để giảm hiện tượng đám đông trên mạng xã hội?

Theo tôi để giảm hiện tượng đám đông, mỗi người dân cần lan tỏa những hành vi tốt trên các trang mạng xã hội. Và những nhóm xã hội khác nhau cần làm tốt chức năng của mình. Ví dụ, nhà trường không chỉ dạy kiến thức mà còn dạy về những hành vi ứng xử trong xã hội, còn cha mẹ cũng phải có những cách thức và phương pháp dạy cho các con thực hiện những hành vi tốt. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng phải là một người gương mẫu trong việc sử dụng các trang mạng xã hội để các con học tập. Đoàn thanh niên đưa những đề tài trên các trang mạng xã hội để thảo luận, hướng dẫn cho các bạn trẻ sử dụng intrernet một cách hữu ích.

Cũng cần phải xem xét từng nhóm người trong xã hội để đưa ra những phương pháp điều chỉnh hành vi sử dụng các trang mạng xã hội của mỗi người. Khi những hành vi văn hóa được lan tỏa thì trên các trang mạng xã hội cũng sẽ giảm những bình luận tiêu cực và những hiện tượng đám đông không tốt cho xã hội.

Xin cảm ơn ông!