Bãi sang tải của Công ty TNHH Quang Tâm tại cửa khẩu Cốc Nam. Ảnh: H.Nụ.

Theo báo cáo của Cục Hải quan Lạng Sơn, tính đến ngày 15-9, kim ngạch XNK qua địa bàn tăng 20% so với cùng kỳ năm 2012, các mặt hàng XK chủ yếu là trái cây tươi, nông sản các loại như: khoai, lạc, đậu, chè khô, tinh bột sắn… Theo đó tờ khai về XK các mặt hàng nông sản đạt 23.023 bộ tờ khai, đạt kim ngạch trên 514 triệu USD, chiếm 56% kim ngạch XK nói chung và 30,5% tổng kim ngạch XNK toàn Cục. Trong đó, xuất kinh doanh đạt 5.369 bộ tờ khai, trị giá trên 218,9 triệu USD; xuất biên giới đạt 17.654 bộ tờ khai, trị giá trên 295,5 triệu USD.

Việc cải cách thủ tục hành chính đặc biệt là cải cách hành chính trong lĩnh vực hải quan, thủ tục hải quan điện tử đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động XNK, giảm thiểu thời gian thông quan, đặc biệt đối với hàng nông sản của Việt Nam XK.

Tuy nhiên, hàng nông sản xuất qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, đặc biệt là cửa khẩu Tân Thanh do xe Việt Nam sang trả hàng tại Trung Quốc nên phụ thuộc vào bãi chứa xe phía Trung Quốc, có thời điểm các bến bãi phía Trung Quốc không đáp ứng do lượng hàng XK nông sản của Việt Nam tăng đột biến về số lượng dẫn đến hàng hóa ùn tắc tại cửa khẩu.

Bên cạnh đó, do việc XK nông sản của thương nhân Việt Nam còn phụ thuộc vào mùa vụ, hàng hóa không được đóng gói bảo quản đúng quy cách, trong khi thương nhân Trung Quốc lại luôn áp dụng chính sách biên mậu linh hoạt, thay đổi giá cả và đòi hỏi chất lượng hàng hóa nghiêm ngặt nên gây khó khăn cho thương nhân XK nông sản của Việt Nam.

Ngoài ra, thương nhân Việt Nam trong nhiều năm qua khi XK hàng hóa như quả tươi, nông sản sang Trung Quốc thường không có Hợp đồng ngoại thương, không chủ động được việc buôn bàn với thương nhân Trung Quốc mà hàng được làm thủ tục XK sang Trung Quốc sau đó mới tìm đối tác bên phía nước bạn để mua và bán nên dễ bị thương nhân nước bạn ép giá, do vậy các DN và thương nhân Việt Nam thường gặp rủi ro cao trong thương mại.

Cũng theo Cục Hải quan Lạng Sơn, hàng nông sản Việt Nam đa số là XK thô, chưa được qua chế biến nên thời gian bảo quản sau thu hoạch ngắn vào giữa vụ lượng cung hàng hóa tăng cao trong khi nhu cầu tiêu thụ không tăng dẫn đến ùn tắc cục bộ tại cửa khẩu do chờ XK sang Trung Quốc và chờ giá lên mới xuất hàng.

Do đó, để việc XK hàng nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc được thuận lợi hơn, Cục Hải quan Lạng Sơn cho rằng, Chính phủ, các bộ, ngành và UBND tỉnh quan tâm đầu tư trọng điểm nâng cấp kết cấu hạ tầng tại các khu vực cửa khẩu và đường giao thông vào các cửa khẩu thuộc địa bàn tỉnh Lạng Sơn để tại điều kiện thuận lợi cho hoạt động XNK, đặc biệt để tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa XK là nông, lâm, thủy, hải sản của Việt Nam XK sang Trung Quốc.

Lê Bùi