Lần thứ 4 trong lịch sử Mỹ, Hạ viện bước vào con đường đi tới một cuộc luận tội tổng thống. Tuy nhiên, chưa lần nào trong hơn 150 năm qua tiến trình này lại được mở ra trong bối cảnh sắp tới gần một cuộc bầu cử tổng thống.

Cả Richard Nixon và Bill Clinton đều bị Hạ viện yêu cầu luận tội khi đã ở nhiệm kỳ tổng thống thứ 2 và không còn phải đối mặt với một cuộc bầu cử nào nữa. Nhưng lần này lại khác, yêu cầu luận tội được đưa ra trong bối cảnh sắp tới gần cuộc bầu cử Tổng thống 2020 và ông Donald Trump muốn tái đắc cử.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Non Perele

Con dao hai lưỡi đối với đảng Dân chủ

Yêu cầu luận tội của Hạ viện được đưa ra sau khi Tổng thống Trump bị cáo buộc đã gây sức ép đối với Tổng thống Ukraine để tiến hành điều tra con trai cựu Tổng thống Joe Biden, đồng thời là một trong những ứng cử viên đang tìm kiếm đề cử của đảng Dân chủ ra tranh cử Tổng thống năm 2020.

Điều này có thể sẽ tác động tới đảng Dân chủ trong việc sẽ lựa chọn ai trong số 19 ứng cử viên hiện nay ra tranh cử Tổng thống năm 2020.

Dư luận sẽ tập trung nhiều hơn vào Joe Biden, người đang được nhắc tới trong vụ “lùm xùm” của Tổng thống Donald Trump với phía Ukraine. Nhiều người cho rằng, việc ông Trump tìm cách “đi đêm” với đối tác nước ngoài để hạ bệ Joe Biden cho thấy ông Trump dường như coi Joe Biden là ứng cử viên sáng giá nhất sẽ đối mặt trực tiếp với mình trong cuộc bầu cử Tổng thống vào năm sau.

Nếu vậy, đây sẽ là lợi thế lớn cho cựu Tổng thống Joe Biden cũng như đảng Dân chủ. Tuy nhiên, về lâu dài, ông Trump cũng có thể liên tiếp đưa ra những cáo buộc đối với Joe Biden như chiến lược đã từng làm với đối thủ Hilary Clinton trong chiến dịch tranh cử năm 2016, thì bản thân ông Joe Biden cũng sẽ chịu nhiều rủi ro.

Đó sẽ là phép thử lớn nhất đối với ông Biden trong vai trò một ứng cử viên Tổng thống.

Cử tri nghĩ gì?

Một cuộc thăm dò gần đây của Đại học Monmouth cho thấy 25% các cử tri ủng hộ đảng Dân chủ không nghĩ rằng ông Trump nên bị luận tội. Trong khi đó chỉ có 2% cử tri ủng hộ đảng Cộng hòa cho rằng ông Trump nên bị luận tội.

Cũng trong cuộc thăm dò của Monmouth, 57% cử tri nói rằng Trump không nên tái đắc cử năm 2020 và bây giờ là lúc để cho người khác làm Tổng thống. Tuy nhiên chỉ có 35% nói rằng họ muốn thấy ông bị luận tội và bãi nhiệm.

Điều này cho thấy các cử tri cho rằng “số phận” của Tổng thống Trump nên được quyết định bởi công chúng trong cuộc bỏ phiếu tháng 11/2020 chứ không phải bởi Quốc hội trong cuộc luận tội trước đó.

Cần phải nhắc lại rằng, đảng Dân chủ đã trở lại nắm đa số ở Hạ Viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ hồi năm ngoái bằng cách thúc đẩy những vấn đề liên quan đến đời sống hàng ngày của các gia đình. Và khi quy trình luận tội được tiến hành, thì sự quan tâm dành cho những vấn đề như chăm sóc y tế, cơ sở hạ tầng, học phí đại học đều sẽ bị giảm đi.

Việc vội vàng với quy trình luận tội cũng sẽ càng khiến dư luận tin vào tuyên bố của Tổng thống Trump rằng đây là một “cuộc săn phù thủy”.

Cho dù Hạ viện có thông qua các điều khoản luận tội Tổng thống Trump, thì khi chuyển lên Thượng viện, với thế đa số hiện nay, đảng Cộng hòa cũng sẽ dễ dàng “tuyên trắng án” cho Tổng thống Trump.

Việc được “giải tội” khi đó có thể sẽ trở thành lợi thế cho ông Trump – người đã từng lật ngược tình thế trong cuộc bầu cử năm 2016 và đã đắc cử mặc dù thua đối thủ về số phiếu phổ thông.

Khi đó, không chỉ sự ủng hộ của các cử tri truyền thống của đảng Cộng hòa, các cử tri đang dao động có thể sẽ quay lưng lại với đảng Dân chủ với thất bại trong việc luận tội và quay sang ủng hộ ông Trump.

Nếu tỷ lệ ủng hộ việc luận tội Tổng thống không thay đổi trong các cuộc thăm dò dư luận tiếp theo, Đảng Dân chủ có thể sẽ phải xem xét lại chiến lược của mình và tính đến tình thế nguy hiểm mà ứng viên Tổng thống của họ sẽ gặp phải trong cuộc bầu cử Tổng thống vào năm sau./.