Kết luận điều tra bổ sung vụ án gian lận điểm thi tại Sơn La
	Vụ gian lận điểm thi ở Sơn La: Khởi tố vụ án đưa và nhận hối lộ
	Gian lận điểm thi Hà Giang: Điểm tăng vù vù mà nói không biết gì!

Bị cáo Diệp Thị Hồng Liên được cho là đã có tác động đến việc chấm thi tự luận môn Ngữ văn.

“Ai gù” thì cũng chẳng cần phải nói thêm, sự việc gian lận ở Hòa Bình lớn như vậy, nhiều người cùng có động cơ như vậy vẫn diễn ra được thì thấy rõ sự cục bộ, liên kết làm điều xấu nghiêm trọng như thế nào. Trong bối cảnh đó, người không đồng tình làm theo chắc chắn sẽ bị khó dễ. Chuyện về những người đứng lên đấu tranh chống tiêu cực, tham ô nhũng nhiễu bị làm khó, bị trả thù, bị đẩy ra khỏi tổ chức đã từng thấy ở một vài nơi.

Nhìn thẳng thực tế, “ai cũng gù, mình thẳng lưng sẽ thành khuyết tật” là câu chuyện không phải hiếm. Thực tế là, không chỉ ở Hòa Bình mà sự việc gian lận thi cử tày đình tương tự này diễn ra ở cả Hà Giang, Sơn La, còn ở lĩnh vực khác cũng không khó để chỉ ra các ví dụ.

Thật xót xa, cái tốt, cái ngay thẳng bị coi là sự lệch lạc, dị thường và tự biến mình thành điều “khuyết tật”. “Ai cũng gù” chính là lợi ích nhóm, bè phái, cục bộ địa phương. Cái “gù” chính là bất chấp pháp luật, bất chấp đạo đức để đạt được cái lợi phi pháp cho mình. Sự bất chấp đó đến một mức nào đó sẽ phá vỡ kỷ cương phép nước, gây bất ổn xã hội và kìm hãm sự phát triển đất nước. Do đó, để thay đổi cái tư duy “thẳng lưng sẽ thành khuyết tật” thì cần sự nghiêm minh của các cơ quan bảo vệ pháp luật, để pháp luật không chỉ xử đúng người đúng tội, bảo vệ người ngay thẳng, người đứng lên đấu tranh vì lợi ích chung của xã hội, mà còn có khả năng răn đe những ai còn ý định coi thường kỷ cương phép nước. Chính sách, pháp luật cũng cần được hoàn thiện hơn để có khả năng ngăn chặn, không để xảy ra những hậu quả nguy hại, còn khi cả bè phái cùng nhau phạm tội thì hậu quả đã quá nặng nề. Bên cạnh đó, đạo đức công vụ, trách nhiệm công dân cũng cần được giáo dục, tăng cường đối với mỗi cán bộ, công chức và mỗi công dân. Câu chuyện ở phiên tòa trên, nếu đủ bản lĩnh và trách nhiệm công dân, bà Liên thẳng thừng từ chối sự chỉ đạo, lời đề nghị gian lận điểm thì bà Liên đã không phải đứng trước phiên tòa. Bởi, “lưng thẳng, lưng gù” không phải là cái mặc định hay số mệnh mà đó là sự lựa chọn, sự quyết định của cá nhân.