Lý Tiểu Lo

Lý Tiểu Long được sinh ra tại New York, khi gánh hát của cha ông - nghệ sĩ Lý Hải Tuyền lưu diễn qua đây. Môi trường nghệ thuật được hun đúc từ thuở lọt lòng đã đưa Lý Tiểu Long lên màn ảnh từ khi… 2 tháng tuổi trong bộ phim “Cô bé Cầu Cổng Vàng”. Những bộ phim tiếp theo như “Xi Shi trong một giấc mơ” và “Tiểu thư họ Phan”, con trai của nghệ sĩ Lý Hải Tuyền lần lượt lấy nghệ danh là Tiểu Lý Hải Tuyền và Tân Lý Hải Tuyền. Đến bộ phim “Khởi đầu của nhân loại” sản xuất năm 1951 thì nghệ danh Lý Tiểu Long mới xuất hiện. Thử sức với thể loại phim hài và phim tình cảm, Lý Tiểu Long vẫn chỉ là một diễn viên mờ nhạt. Mãi đến năm 1971, bộ phim võ thuật “Đường Sơn đại huynh” được quay tại Thái Lan, mới thực sự tạo dựng được tên tuổi Lý Tiểu Long.

Khởi điểm của Lý Tiểu Long thử sức với thể loại phim võ thuật vô cùng đơn giản: Lý Tiểu Long đang cần tiền để lo cho cuộc sống của hai đứa con nhỏ Brandon 6 tuổi và Shannon 2 tuổi. Lý Tiểu Long đã vét sạch túi cũng chỉ có 50 USD để đưa lại cho vợ, trước khi bay đến trường quay “Đường Sơn đại huynh” được dàn dựng ở ngôi làng Pak Chong hẻo lánh. Không chỉ được trả thù lao 7500 USD, bộ phim “Đường Sơn đại huynh” còn tạo ra một bước ngoặc trong sự nghiệp của Lý Tiểu Long. Người vợ của ông - Linda Emery nhớ lại khoảnh khắc mình cùng chồng đi xem buổi công chiếu “Đường Sơn đại huynh” đầu tiên: “Đêm hôm đó, mọi giấc mơ của Bruce Lee đã thành hiện thực, khi khán giả đứng dậy cùng những tràng pháo tay hoan hô nhiệt liệt. Chỉ chưa đầy hai giờ đồng hồ trên màn bạc, Bruce Lee vụt trở thành ngôi sao sáng chói”.

Từ bệ phóng “Đường Sơn đại huynh”, Lý Tiểu Long tiếp tục đóng vai chính trong bộ phim “Tinh võ môn”. Chỉ cần 13 ngày công chiếu, bộ phim “Tinh võ môn” thu được 4,3 triệu USD từ các rạp chiếu bóng của Hồng Kong. “Tinh võ môn” là bộ phim duy nhất mà Lý Tiểu Long hôn bạn diễn nữ (Miêu Khả Tú) trên màn ảnh. Nhà văn Mỹ -Mathew Polly nhận định về “Tinh võ môn” và Lý Tiểu Long: “Bộ phim đã trình làng vài yếu tố sau này đã trở nên gần gũi với hình ảnh Lý Tiểu Long. Đó là lần đầu tiên anh múa côn nhị khúc trên phim, vũ khí mà báo chí nhắc đến như “cặp gậy hát bài ca Thần Chết của Bruce Lee”. Đây cũng là lần đầu tiên anh thể hiện tiếng rít như mèo hoang mỗi khi tung đòn tấn công đối thủ… Và anh hoàn thiện kỹ thuật chiến đấu trên màn bạc: một loạt chuỗi cước pháp tầm cao được ngắt từng quãng tạo nên sự căng thẳng kịch tính tột cùng”.

Năm 1972, Lý Tiểu Long tự làm đạo diễn cho bộ phim “Mãnh long quá giang” cũng đạt doanh thu kỷ lục. Năm 1973, những nhà làm phim Hollywood đã phải thừa nhận sức ảnh hưởng của Lý Tiểu Long để ký hợp đồng làm bộ phim “Long tranh hổ đấu”. Và chỉ với 4 bộ phim võ thuật, Lý Tiểu Long đã trở thành bất tử.

Giá trị của Triệt Quyền Đạo do Lý Tiểu Long thể hiện, được một môn sinh người Mỹ là Jesse Glover miêu tả: “Điều khiến anh ấy cực kỳ lợi hại là anh ấy có thể đoán trước đòn đánh, ngay cả khi nó chưa kịp xảy ra. Rất nhiều khái niệm tiến bộ của anh ấy được xây dựng trên sự nhận diện phản ứng đối thủ”. Tuy nhiên, Triệt Quyền Đạo chỉ đắc dụng với khả năng thiên bẩm của Lý Tiểu Long mà thôi. Trước viễn cảnh ít người lĩnh hội được hệ thống võ thuật mà mình vun đắp, Lý Tiểu Long nhấn mạnh: “Triệt Quyền Đạo chỉ đơn thuần là một cái tên để gọi, một con thuyền để chở ta qua sông. Và khi đã qua bờ bên kia, ta sẽ vứt con thuyền đi, chứ không vác nó trên lưng suốt đời!”. Dù cho Triệt Quyền Đạo là “môn phái phi môn phái”, thì trên bia mộ của Lý Tiểu Long đến hôm nay vẫn ghi một câu uy nghiêm: “Người sáng lập Triệt Quyền Đạo”.

Nếu còn sống, bây giờ Lý Tiểu Long cũng đã là một ông lão bước vào tuổi 80. Thế nhưng, cuộc đời của Lý Tiểu Long đã khép lại từ 46 năm trước. Và huyền thoại Lý Tiểu Long vẫn tiếp tục được kể cho nhiều thế hệ sau, như lời thổ lộ từ người vợ của ông- Linda Emery: “Bruce Lee tin rằng mỗi cá thể chúng ta đại diện cho toàn nhân loại, dù cho ta sống ở phương Đông hay bất cứ nơi nào. Bruce Lee cho rằng con người luôn vật lộn để đi tìm kiếm cuộc sống tốt đẹp bên ngoài mà quên mất điều bấy lâu họ tìm kiếm nằm chính bên trong mỗi người”.