Phí giao dịch chứng khoán sẽ có xu hướng giảm do ứng dụng công nghệ. Ảnh minh họa

Những người mở đường

Được thành lập tại Bungari 15 năm trước nhưng cách đây 4 năm, Trading 212 mới được thị trường biết tới khi nền tảng giao dịch này được cơ quan quản lý thị trường tài chính Anh cấp phép cung cấp dịch vụ môi giới chứng khoán, trở thành nền tảng giao dịch cổ phiếu miễn phí đầu tiên ở Anh.

Trading 212 không giới hạn tần suất và giá trị giao dịch. Mục tiêu cuối cùng của những người sáng lập và phát triển hệ thống này là thúc đẩy triết lý đầu tư dài hạn với rủi ro thấp.

Hệ thống của Trading 212 cho phép nhà đầu tư có thể đầu tư vào khoảng 1.800 cổ phiếu được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán hàng đầu thế giới, trong đó có sàn chứng khoán Mỹ, Anh và Đức, cũng như các quỹ ETF.

Năm 2016, hệ thống giao dịch Trading 212 trở thành một ứng dụng giao dịch tài chính được người dùng đánh giá cao nhất ở Anh, có được 12 triệu lượt tải xuống từ hệ thống Appstore của Apple và Google Play. Năm ngoái, ứng dụng này cũng được xếp hạng nhất tại Đức. Hiện công ty có 50.000 tài khoản có phát sinh giao dịch ở châu Âu và đang phát triển một cách nhanh chóng.

Công ty Chứng khoán Mirae Asset là một trong số những công ty hiện đang có chính sách miễn phí giao dịch chứng khoán phái sinh cho khách hàng.

Theo hãng nghiên cứu DJB Research, với mức phí giao dịch trung bình của 5 công ty cung cấp nền tảng giao dịch cổ phiếu trực tuyến lớn nhất châu Âu hiện nay là 8,31 bảng Anh/giao dịch và mức phí mà các công ty môi giới hàng đầu châu Âu như Hargreaves Landsdown và Interactive Investor hiện đang áp dụng là 11,95 và 10 bảng Anh, mô hình mà Trading 212 đưa ra được coi là một bước đột phá trên thị trường. Tác động của Trading 212 là đặc biệt lớn đối với những nhà đầu tư nhỏ.

Ví dụ, một nhà đầu tư muốn đầu tư vào một danh mục cổ phiếu trong khoảng thời gian 5 năm, mỗi tháng nhà đầu tư này dành ra một khoản tiền 300 bảng Anh để đầu tư và tiến hành 3 giao dịch tại Hargreaves Landslow.

Theo tính toán thì nhà đầu tư sẽ phải trả tổng cộng 2.152 bảng Anh tiền phí giao dịch. Số tiền này tương đương với 11,95% tổng giá trị đầu tư của nhà đầu tư, một mức phí rất cao. Kết quả là, trong khi giá trị danh mục đầu tư gốc của nhà đầu tư đứng ở mức 18.000 bảng Anh sau 5 năm tại Trading 212 thì ở Hargreaves Landslow con số này chỉ là 15.849 bảng.

Tiếp bước Trading 212, Revolut, một Fintech của Đức mới nhận được giấy phép ngân hàng số của Anh cũng bắt đầu phát triển tính năng giao dịch cổ phiếu miễn phí để cung cấp thêm dịch vụ này cho các khách hàng của mình.

Ứng dụng này hiện có hơn 3 triệu khách hàng, tốc độ mở mới tài khoản tại đây là khoảng 8.000 - 10.000 tài khoản mỗi ngày. Một con số hết sức ấn tượng và đáng mơ ước nếu so với thị trường Việt Nam.

Nên nhớ, sau gần 20 năm đi vào hoạt động, tổng số tài khoản giao dịch của nhà đầu tư (theo thống kê cập nhật của Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam) hiện mới đứng ở mức gần 2,2 triệu tài khoản.

Tại Mỹ, Robinhood Markets Inc - công ty Fintech phát triển ứng dụng Robinhood - là công ty tài chính công nghệ đình đám cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán miễn phí cũng đang vươn mình mạnh mẽ, gây nhiều sức ép lên các công ty môi giới chứng khoán truyền thống đã có lịch sử phát triển cả trăm năm tại Phố Wall. Sau 4 năm ra mắt thị trường ứng dụng này đã thu hút được tới 4 triệu người dùng.

Có một kết quả điều tra thị trường rất có ý nghĩa mà các công ty môi giới chứng khoán Việt Nam cần phải lưu ý. Theo kết quả nghiên cứu thị trường của DJB Research, 59% nhà đầu tư cổ phiếu ở Anh cho biết họ sẽ xem xét chuyển sang giao dịch tại nền tảng miễn phí trong vòng 12 tháng, trong số này có tới 68,7% cho biết lý do là bởi họ muốn giảm thiểu chi phí giao dịch.

Dọn đường cho việc tái cấu trúc và nâng cấp thị trường

Sau 20 năm phát triển, dường như dự báo được xu hướng phát triển của thị trường, vào cuối tháng 12/2018 Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 128/2018/TT-BTC (Thông tư 128) thay thế cho Thông tư số 242/2016/TT-BTC (Thông tư 242) quy định giá dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán.

Điểm được thị trường hết sức hoan nghênh là việc thông tư này đã bãi bỏ quy định về mức phí môi giới tối thiểu 0,15% giá trị giao dịch, tức là các công ty chứng khoán có thể hạ phí về 0% mà không bị coi là vi phạm qui định của pháp luật.

Quy định này ngay lập tức đã phát huy tác dụng. Ngay sau khi nội dung thông tư nói trên được công bố rộng rãi, các công ty chứng khoán như Chứng khoán Kiến Thiết, Chứng khoán Mirae Asset, ACBS và Chứng khoán VPBank (VPBS) đã tiến hành miễn phí giao dịch cho khách hàng, mặc dù phải tới giữa tháng 2/2019 Thông tư 128 mới có hiệu lực.

Trong lúc thị trường đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay, việc này mang lại lợi ích không nhỏ cho người sử dụng dịch vụ. Hãy thử làm một con tính đơn giản. Trong năm 2018, chỉ ba công ty chứng khoán có doanh thu phí môi giới lớn nhất đã có tổng doanh thu từ dịch vụ này lên tới 3.000 tỷ đồng.

Chỉ cần những công ty này giảm vài phần trăm phí môi giới thì nhà đầu tư cũng đã tiết giảm được chi phí giao dịch hàng chục tỷ, thậm chí tới cả trăm đồng. Lợi ích của việc giảm phí giao dịch đối với thị trường là rất lớn nếu đặt trong bối cảnh tổng giá trị giao dịch cổ phiếu trên 2 sàn giao dịch chứng khoán trong năm 2018 lên tới trên 3 triệu tỷ đồng.

Theo giới chứng khoán, quy định mới của Bộ Tài chính cũng sẽ thúc đẩy các công ty chứng khoán phải đẩy mạnh đổi mới công nghệ để bắt kịp với xu thế trên thế giới, nếu không họ sẽ không thể cạnh tranh và tồn tại được.

Một khi không thể cạnh tranh được, họ sẽ phải tự giải thể hoặc bị sáp nhập vào các công ty chứng khoán lớn. Đây là một trong những mục tiêu mà cơ quan quản lý nhà nước hướng tới trong quá trình tái cấu trúc thị trường chứng khoán Việt Nam.