Mức dư nợ margin qua các năm theo thống kê của FiinTrade

Dư nợ gần 220 nghìn tỷ đồng

Thống kê của FiinTrade (nền tảng phân tích dữ liệu chứng khoán) từ báo cáo tài chính quý 2/2024 của 62 công ty chứng khoán (đại diện 99% quy mô vốn chủ sở hữu toàn ngành) cho thấy dư nợ cho vay giao dịch ký quỹ (margin) tại thời điểm 30/6 đạt gần 218,9 nghìn tỷ đồng, tăng 53,4% so với cùng kỳ năm 2023 và tăng 11,5% so với cuối quý 1/2024.

Theo đánh giá của FiinTrade, đây là mức dư nợ cho vay margin cao nhất trong lịch sử.

Đáng chú ý, dư nợ cho vay margin tăng thấp, thậm chí giảm ở nhóm công ty chứng khoán có tệp khách hàng cá nhân lớn, bao gồm Công ty chứng khoán VPS, Công ty chứng khoán VPBank, MBS…, trong khi tăng mạnh ở nhóm phục vụ khách hàng tổ chức, bao gồm HCM.

Báo cáo của FiinTrade cũng cho thấy, tỷ lệ đòn bẩy (tỷ lệ giữa margin/tổng vốn hóa) bất ngờ tăng lên mức 9,4% tại thời điểm cuối quý 2/2024, từ mức 8,5% của quý 1 trước đó. Cụ thể, quy mô vốn hóa (tính theo tỷ lệ phần trăm cổ phiếu chuyển nhượng tự do trên tổng số cổ phiếu đang lưu hành) giảm nhẹ 1,4 nghìn tỷ đồng trong khi dư nợ cho vay tăng mạnh 22,6 nghìn tỷ đồng.

Ngoài ra, tỷ lệ dư nợ margin/giá trị giao dịch bình quân nhích nhẹ lên mức 10,4 lần, nhưng vẫn ở mức thấp so với giai đoạn thanh khoản sôi động (11-12,6 lần), chủ yếu do thanh khoản cải thiện không đáng kể và gần như đi ngang trong quý 2.

Cũng theo báo cáo này, tỷ lệ dư nợ margin/tổng vốn chủ sở hữu ghi nhận tăng quý thứ 6 liên tiếp và đạt 0,88 lần tại thời điểm 30/6, thấp hơn đáng kể so với mức 1,2 lần tại thời điểm cuối quý 1/2022. Điều này cho thấy dư địa đẩy mạnh nghiệp vụ cho vay margin vẫn còn khá nhiều nếu chỉ xét trên quy mô vốn chủ sở hữu.

Tuy nhiên, việc đáp ứng tỷ lệ dư nợ margin/tổng vốn chủ sở hữu chỉ là điều kiện cần và điều kiện đủ để công ty chứng khoán có thể đẩy mạnh mảng cho vay margin là phải còn nguồn để cho vay. Theo báo cáo tài chính, nguồn vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán cũng được phân bổ khá nhiều vào các mảng kinh doanh khác, trong đó có hoạt động tự doanh (cổ phiếu, trái phiếu, giấy tờ có giá…). Do đó, trên thực tế, dư địa về nguồn vốn để đẩy mạnh cho vay margin không còn nhiều.

Đáng chú ý, số dư tiền gửi của nhà đầu tư giảm lần đầu tiên sau 4 quý gia tăng mạnh mẽ trước đó, cho dù số lượng tài khoản nhà đầu tư cá nhân mở mới duy trì tăng. Cụ thể, tính đến cuối quý 2/2024 số dư tiền gửi đạt 94,1 nghìn tỷ đồng, tương đương gần 4 tỷ USD, giảm so với khoảng 104 nghìn tỷ đồng cuối quý 1/2024.

Trong quý 2/2024, nhà đầu tư cá nhân mua ròng 39,6 nghìn tỷ đồng trên HoSE, vượt xa phần dư nợ margin tăng thêm trong cùng quý (22,6 nghìn tỷ đồng). Danh mục mua ròng của nhà đầu tư cá nhân chủ yếu là các cổ phiếu đầu ngành hoặc vốn hóa lớn chịu áp lực bán ròng của khối ngoại, tập trung ở nhóm Vingroup, ngân hàng, chứng khoán…

Doanh thu nghìn tỷ từ cho vay

Ghi nhận từ báo cáo tài chính của các công ty chứng khoán có mức dư nợ margin tăng mạnh, khoản doanh thu từ hoạt động cho vay cũng tăng rất cao. Điển hình như tại Công ty chứng khoán TCBS, doanh thu từ các khoản cho vay và phải thu đạt 637 tỷ đồng trong quý 2/2024 và 1.210 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2024, lần lượt tăng 60% và 80% so với cùng kỳ năm 2023.

Tại thời điểm 30/6, dư nợ cho vay của TCBS là 24.694 tỷ đồng, tăng 49% so với cuối năm 2023. Trong đó, dư nợ cho vay hoạt động ký quỹ là 24.198 tỷ đồng, phần còn lại là cho vay ứng trước tiền bán của khách hàng.

Tại Công ty Chứng khoán Rồng Việt, doanh thu từ các hoạt động cho vay cũng đạt 96 tỷ đồng trong quý 2/2024, tăng trưởng 31% và đạt 185 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, tăng 26%. Dư nợ cho vay của Rổng Việt tại thời điểm cuối tháng 6/2024 là 3.138 tỷ đồng, tăng 13% so với cuối năm 2023.

Hoạt động cho vay ký quỹ và ứng trước tiền bán của Công ty Chứng khoán SSI đạt doanh thu gần 513 tỷ đồng trong quý 2/2024, tăng 42,5% so với cùng kỳ năm trước. Dư nợ cho vay margin của SSI đạt 19.600 nghìn tỷ đồng, tăng 16% so với quý 1/2024 và tăng 33,5% so với thời điểm cuối năm 2023 nhờ vào những biến động tích cực của thị trường.

Trong quý, SSI tiếp tục triển khai các chương trình ưu đãi lãi suất margin “M7 – Lãi suất chỉ 7,99%”, các chính sách hoàn lãi margin “Full năm rồng – Hoàn lãi margin đến 50 triệu đồng” nhằm giúp khách hàng tối ưu lợi nhuận. Lũy kế 6 tháng đầu năm, SSI đạt 960 tỷ đồng doanh thu cho vay ký quỹ, tăng 38% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều công ty chứng khoán khác cũng ghi nhận khoản doanh thu ấn tượng từ hoạt động cho vay trong nửa đầu năm 2024 như FPTS đạt 274 tỷ đồng, tăng trưởng 29% so với cùng kỳ năm trước; VCBS đạt 311 tỷ đồng, tăng 61%; HSC đạt 725 tỷ đồng, tăng 60%; ACBS đạt 280 tỷ đồng, tăng trưởng 110%...