Nục gai nướng than hoa:

Quê tôi là làng biển. Những buổi chiều muộn, cả nhà thường trải chiếu ngoài hiên, cơm cá được bày trên chiếc mẹt tre. Mùa đông, vẫn chiếc mẹt tre ấy được bày trên phản gỗ, dưới ánh điện màu vàng ấm cúng. Quanh mâm còn có mấy con mèo, con cún nghếch mõm đợi chia phần...

“Mùa hè cá sông, mùa đông cá biển” là câu quen thuộc của dân làng chài. Mùa này cá nục gai căng mẩy, lúc nướng mỡ chảy xèo xèo vào bếp than, thơm nhức mũi cả nhà hàng xóm. Cá nục nướng xong còn bốc khói được đặt trên mẹt tre, gỡ nhẹ lớp vảy, thịt cá trắng thơm hiện ra, hấp dẫn vô cùng. Thức chấm đơn giản là nước mắm ngon pha ớt tỏi, vắt thêm tí chanh. Cầu kỳ hơn nữa thì ăn cùng rau sống, bánh cuốn, hoặc cuốn cải chấm mắm nêm... Ngồi bên hiên nhà ăn cá nên mới bồi hồi nhớ cơm quê...

Nếu bạn là người kẻ biển, ăn cá nục nướng, chắc chắn ký ức đẹp ngày ấu thơ sẽ ùa về.

Nếu bạn là cư dân thành phố, ăn món này, bạn sẽ hiểu thêm về ẩm thực người miền biển và thấm vị ngọt đậm đà mà mặn mòi của biển cả...

Cá đuối nướng:

Với những mẹ, những chị, những em... bận rộn, để đãi bạn bè món ngon khó quên mà không mất nhiều thời gian thì cá đuối nướng là lựa chọn đúng đắn. Cá đuối bằng cỡ hai bàn tay trở lên, cầu kỳ thì nướng sa tế, nướng sả nghệ. Cá được làm sạch, khía vài đường dọc thân để tẩm sa tế hoặc sả, nghệ, ớt băm nhỏ cùng gia vị. Cho lên vỉ than hoa đượm hồng rồi thong dong phe phẩy quạt. Mươi, mười lăm phút sau cá chín vàng thơm nức...

Đơn giản nhất là cá đuối nướng mọi. Nghĩa là cá làm sạch xong mang nướng mà không cần tẩm ướp cầu kỳ. Cá chín, xé từng thớ thịt cá trắng dai, cuốn cùng rau cải hoặc bánh cuốn, rau thơm chấm mắm. Món ăn mang vị ngọt đậm của cá đuối quyện lẫn trong hương vị thanh tao của cải cay, rau thơm...

Dẫu bây giờ nhà phố có đôi khi phải nướng cá bằng lò nướng, không còn cái thú ngồi phe phẩy quạt ngoài hiên, còn nỗi nhớ những ngày xưa cũ ngồi bên bãi biển nướng con cá đuối lớn bằng cái mẹt con, vừa ăn vừa hít hà đã quá xa xôi... thì khi thưởng thức món ngon dân dã này, ký ức lại ùa về, như thể năm tháng chưa từng đi qua...

Điệp nướng mỡ hành:

Ngày mùa đông lạnh giá, lang thang ngắm biển bạc đầu ưu tư, bỗng dưng nhớ những chiều hè ngồi lai rai bên bờ kè với bạn, nhâm nhi những món đặc sản quê nhà, trong đó có món điệp nướng mỡ hành.

Không đơn giản như cá nục nướng than hoa, cá đuối nướng mọi, điệp nướng mỡ hành khá cầu kỳ, tinh tế. Điệp tươi ngon được làm sạch, gỡ một bên vỏ và sắp lên vỉ nướng. Gia vị để nướng điệp gồm hành khô (nếu thích thì cho thêm hành lá) cắt mịn, rau răm chọn lá non tươi, dầu ăn... Cho chảo lên bếp, đun nóng dầu ăn thì cho hành khô, hành lá và muối mắm tùy khẩu vị. Khi con điệp chín tới, bắt đầu tỏa mùi thơm thì rưới hỗn hợp dầu ăn, hành và gia vị lên nướng tiếp. Vài phút sau, khi thịt điệp sém vàng và tỏa mùi thơm ngào ngạt thì cho ra dĩa, ăn cùng rau răm và nước chấm chua ngọt...

Suốt dọc con đường Trương Pháp chạy dài theo bờ sông Nhật Lệ ra đến cửa biển, cùng với những nhà hàng sang trọng luôn có món điệp nướng trong thực đơn, những quán cóc ven biển cũng không "thua em kém chị". Với những chị đầu bếp là người miền biển, xem chừng món điệp nướng hành mỡ còn ăn đứt những nhà hàng sang trọng rực rỡ. Mùi điệp nướng thơm lừng bay trong gió, lưu lại thật lâu trong ký ức bao người từng một lần đi qua và dừng chân thử món điệp nướng mỡ hành cầu kỳ, tinh tế...

Ẩm thực quê nhà với những món ngon dân dã đã và đang níu chân bao lữ khách. Mà chẳng riêng gì lữ khách bôn ba, người bản xứ lắm khi cũng thình lình "lên cơn" nhớ món ngon từng nếm trải, nhất là từng thưởng thức món ngon ấy cùng bạn hiền...

Mà bạn hiền dẫu có xa xôi phương nào, thì món ngon vẫn còn đó đợi người trở lại...