Công chức Hải quan Cảng Sài Gòn KV 1 kiểm tra hàng NK. Ảnh T.H.

Chỉ sau vài tháng, các DN đã đánh giá khá cao về hiệu quả triển khai này, đặc biệt là trong vấn đề giúp DN giảm đáng kể thời gian thông quan hàng hóa so với trước.

Giảm hàng chục lần thời gian thông quan

Là một trong những DN tham gia triển khai NSW đối với thủ tục cấp Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho xe máy chuyên dùng NK từ những ngày đầu, bà Nguyễn Thị Thúy, chuyên viên XNK Công ty TNHH Thương mại Tài chính Hải Âu cho biết: Trung bình mỗi tháng Công ty NK khoảng trên 100 xe với tổng số trên 20 bộ hồ sơ. Toàn bộ số xe NK thông quan qua cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), sau đó được chuyển về lưu kho của DN tại Hưng Yên. Với cách làm truyền thống, khi làm thủ tục đăng ký kiểm tra lần 1, nhận được kết quả xác nhận từ cơ quan Đăng kiểm, Công ty phải cử người gửi theo xe từ Hà Nội lên cửa khẩu Hữu Nghị để nộp cho cơ quan Hải quan cửa khẩu làm thủ tục giải phóng hàng về kho. Thông thường thuận lợi thì quá trình này sẽ mất 1 ngày còn nếu xảy ra trục trặc như sai sót trong khai báo có thể phải sang ngày thứ hai. Sau đó, DN lại phải liên hệ chờ cơ quan Đăng kiểm tới kiểm tra hiện trường, rồi sau 5-7 ngày mới nhận được Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Có được giấy này, DN tiếp tục cử người túc trực gửi theo xe lên cửa khẩu Hữu Nghị để chính thức thông quan. Toàn bộ quá trình từ khi khai báo ban đầu cho tới khi hàng được phép lưu thông trên thị trường mất khoảng 15-20 ngày.

“Thông thường khách đặt hàng trước phải 50-60 ngày sau mới có xe. Quá trình làm thủ tục kéo dài cả nửa tháng là một trong những yếu tố làm giảm bớt lòng tin của khách. Nhiều khi cũng xảy ra tình trạng khách vì đợi chờ lâu có thể sẽ tìm tới những DN khác có hàng trước, gây thiệt hại cho DN. Bên cạnh đó, cách làm thủ tục cũ khiến DN tốn rất nhiều thời gian, công sức. Có trường hợp làm thủ tục cho một bộ hồ sơ nhưng phải cần tới 2 nhân viên túc trực hai đầu tại Hà Nội và cửa khẩu để kịp thời giải quyết mọi vấn đề phát sinh”, bà Thúy nói.

Đánh giá cao hiệu quả của việc triển khai NSW đối với các thủ tục trong lĩnh vực đăng kiểm, theo bà Thúy, giờ đây DN có thể khai hồ sơ và nhận kết quả qua mạng một cách thuận tiện. Sau quá trình kiểm tra hiện trường nếu hàng hóa của DN không có vấn đề gì, DN cũng nhanh chóng được cấp Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Giấy này lập tức được gửi qua hệ thống mạng cho cơ quan Hải quan để làm thủ tục thông quan. Có thể đánh giá, việc triển khai NSW đã giúp rút ngắn thời gian từ khi bắt đầu khai báo hồ sơ tới khi thông quan hàng hóa hàng chục lần, từ 15-20 ngày trước đây xuống chỉ còn 2-3 ngày.

Liên quan tới vấn đề này, theo bà Nguyễn Thị Hương, đại diện Công ty CP Thương mại Xây dựng Việt Nhật: Ban đầu DN tham gia khai hồ sơ trực tuyến để làm thủ tục NK mặt hàng xe máy chuyên dùng cũng khá e ngại bởi sợ vướng mắc. Tuy nhiên, khi đăng ký trực tuyến, DN cảm thấy đây đúng là bước tiến mới bởi DN vừa khai xong hồ sơ thì chỉ khoảng 5-10 phút sau đã được cấp số đăng ký kiểm tra. Có trường hợp DN gặp vướng mắc khi khai báo hồ sơ vào ngày thứ Bảy cũng được cơ quan Đăng kiểm hỗ trợ giải quyết ngay trong ngày.

Xóa nỗi lo bị phạt vì chậm

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, bà Đào Thanh Tâm, đại diện Công ty CP Đầu tư Xây dựng và Thương mại Nam Long cho biết, mỗi tháng DN NK khoảng 15-20 chiếc xe máy chuyên dùng qua cảng Hải Phòng. Mỗi chiếc xe máy NK là một bộ hồ sơ riêng nên số lượng hồ sơ khai báo trong tháng cũng tương ứng 15-20 bộ. Thông thường từ khi khai báo tới khi chính thức nhận được Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, DN phải chờ đợi 10-15 ngày. Cá biệt, có những hồ sơ phát sinh vấn đề quá trình chờ đợi này kéo dài tới gần cả tháng mới kết thúc khiến DN lo lắng sẽ bị cơ quan Hải quan phạt do chậm hoàn thiện hồ sơ NK. Bởi theo quy định hiện hành, trong vòng 1 tháng kể từ khi mở tờ khai, DN phải hoàn thiện đầy đủ hồ sơ để tiến hành thông quan hàng hóa. “Từ khi triển khai NSW, nhiều vướng mắc và đặc biệt là lo lắng bị phạt do chậm hoàn thiện hồ sơ của DN đã được giải quyết. Hiện nay, thời gian từ khi khai báo hồ sơ tới khi chính thức thông quan hàng hóa giảm xuống chỉ còn khoảng 3 ngày so với trước”, bà Tâm nhấn mạnh.

Đại diện một số DN trao đổi với phóng viên Báo Hải quan đều khẳng định việc triển khai NSW trong lĩnh vực đăng kiểm đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho DN về cả thời gian, chi phí, đồng thời đánh giá cơ quan Đăng kiểm cũng như Hải quan luôn có sự đồng hành, hỗ trợ kịp thời cho DN. Tuy nhiên, theo các DN hiện nay còn một vấn đề DN muốn kiến nghị thay đổi. Đó là khi DN nhận Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường có ba bản, một bản được gửi trực tiếp qua hệ thống mạng tới cơ quan Hải quan, còn hai bản DN vẫn phải trực tiếp nhận từ cơ quan Đăng kiểm rồi giao cho khách hàng để đem tới cơ quan Công an để làm thủ tục đăng ký xe. DN mong muốn cơ quan Đăng kiểm có thể kết nối trực tiếp với cơ quan Công an để khi có Giấy chứng nhận thì chuyển trực tiếp tới cơ quan Công an như cách đã triển khai với cơ quan Hải quan trước đó.