Mỹ đang tỏ rõ quyết tâm muốn theo đuổi việc dẫn độ Giám đốc Tài chính tập đoàn viễn thông Huawei của Trung Quốc, bà Mạnh Vãn Chu, người bị bắt ở Canada theo đề nghị của Mỹ, trước thời hạn chót 30/1. Việc Mỹ khởi động tiến trình dẫn độ nhà điều hành cấp cao này càng khiến mối quan hệ giữa Trung Quốc với Mỹ và Canada vốn đã căng thẳng sau vụ bắt giữ lại tiếp tục bị đẩy lên cao trào mới.

Việc Mỹ quyết theo đuổi đến cùng vụ dẫn độ Phó Chủ tịch Huawei Mạnh Vãn Chu đang đẩy quan hệ Trung Quốc - Mỹ - Canada rơi vào vòng xoáy rắc rối mới. Ảnh: Canadian Press

Đại sứ Canada tại Mỹ David MacNaughton, trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Canada, xác nhận Mỹ đã thông báo với Canada về việc sẽ yêu cầu dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu. Tuy vị quan chức này không tiết lộ thời gian song theo quy định, hạn chót để Mỹ yêu cầu Canada dẫn độ là ngày 30/1, tức 60 ngày sau khi vị giám đốc điều hành Huawei bị bắt giữ ở Vancouver. Một khi đề nghị dẫn độ được đệ trình, Bộ Tư pháp Canada có 30 ngày để bắt đầu các thủ tục dẫn độ chính thức, dù tiến trình này có thể kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm.

Trung Quốc đã có phản ứng tức thì trước thông tin Mỹ sẽ chính thức yêu cầu Canada thực hiện các thủ tục dẫn độ. Bắc Kinh kêu gọi Washington "sửa sai ngay lập tức", đồng thời khẳng định nếu Mỹ thực sự tiến hành việc dẫn độ, Trung Quốc sẽ có biện pháp đáp trả thích đáng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh hôm qua (22/1) nhấn mạnh:

“Trung Quốc đã nói rõ lập trường quan điểm của mình về vụ án liên quan tới bà Mạnh Vãn Chu. Bất cứ ai với phán đoán thông thường đều có thể thấy rằng Canada đã phạm sai lầm nghiêm trọng ngay từ đầu bởi vì rõ ràng đây không phải là một vụ án tư pháp thông thường. Đó là sự lạm dụng hiệp ước dẫn độ giữa Mỹ và Canada và vi phạm nghiêm trọng đến sự an toàn, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Trung Quốc.”

Về phía Huawei, tập đoàn này hiện đang “nóng lòng” muốn giải quyết nhanh chóng và thỏa đáng vụ lùm xùm liên quan tới giám đốc tài chính Mạnh Vãn Chu. Đại diện Huawei bày tỏ tin tưởng Mỹ và Canada sẽ đưa ra quyết định đúng đắn, đồng thời khẳng định Huawei tuân thủ mọi luật lệ và nguyên tắc tại các nước mà tập đoàn này hoạt động.

Phát biểu trước giới truyền thông, bên lề Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tổ chức ở Davos, Chủ tịch Tập đoàn Huawei Lương Hoa, vừa kêu gọi sự việc sớm có kết luận để bà Mạnh Vãn Chu được trả lại tự do. Vụ bắt giữ nhà điều hành cấp cao Huawei cùng với cuộc chiến pháp lý kéo dài với nhiều tình tiết phức tạp đang đặt ra không ít những thách thức cho tập đoàn này. Hệ lụy dễ dàng nhìn thấy, đó là tại một số thị trường tiềm năng lớn nhất như Australia, New Zealand, Anh, Đức… các thiết bị viễn thông của Huawei đã bị “cấm cửa”.

Quyết tâm dẫn độ giới chức Huawei từ Canada về Mỹ cũng phần nào cho thấy các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc thời gian gần đây dường như không mấy hiệu quả. Bản thân Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây còn khẳng định, sẽ can thiệp vào vụ việc ầm ĩ này nếu thấy điều đó cần thiết để có thể đi đến thỏa thuận thương mại với Trung Quốc. Trong khi Trung Quốc hiện vẫn giữ quan điểm cứng rắn, cảnh báo sẽ trả đũa và gây sức ép để bà Mạnh Vãn Chu được trả tự do, mặc dù bản thân nước này vốn không muốn làm phức tạp hóa các vấn đề kinh tế.

Không chỉ quan hệ với Mỹ rạn nứt, quan hệ giữa Trung Quốc với Canada cũng đang đứng trước nhiều sóng gió khi chưa có dấu hiệu vãn hồi trong bối cảnh hai bên liên tục cáo buộc đối phương “thực thi pháp luật tùy tiện”.

Rõ ràng, việc Mỹ khăng khăng theo đuổi đến cùng việc dẫn độ Giám đốc Tài chính Mạnh Vãn Chu của Huawei đang đẩy quan hệ Trung Quốc, Mỹ, Canada rơi vào vòng xoáy rắc rối mới, khiến tính phức tạp của vụ việc ngày càng bị đẩy lên cao hơn khi một vấn đề kinh tế đang có xu hướng bị “chính trị hóa”./.