Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn:

Thời gian qua, việc sử dụng máy soi container phát huy những hiệu quả nhất định, góp phần tạo thuận lợi cho DN, giảm thời gian thông quan và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về hải quan. Tuy nhiên, so với nguồn lực đầu tư thực tế, hiệu quả sử dụng máy soi cần phải được nâng cao hơn nữa, đặc biệt liên quan đến vấn đề công suất soi chiếu; mục tiêu, nguyên tắc sử dụng chưa thống nhất…

Để khắc phục các hạn chế, tồn tại và nâng cao hiệu quả sử dụng máy soi trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan và các Cục Hải quan địa phương cần thống nhất, khẳng định rõ mục tiêu sử dụng máy soi là: Thực hiện trên cơ sở quản lý rủi ro, giảm thiểu chi phí cho DN; góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, đảm bảo hiệu quả quản lý; phòng, chống gian lận thương mại, đặc biệt là hàng hóa có nguy cơ cao gây ảnh hưởng đến môi trường, kiểm soát ma túy, vũ khí, phóng xạ; thực hiện trên cơ sở quản lý rủi ro đã được đổi mới, nâng cấp, phục vụ cho công tác kiểm tra hải quan. Cơ quan Hải quan cần xác định rõ nguyên tắc trong sử dụng máy soi container phải đảm bảo tính pháp lý; hiệu quả, hiệu suất; đồng bộ, thống nhất; không để phát sinh thêm chi phí cho DN…

Hai nhóm giải pháp quan trọng mà Tổng cục Hải quan cần chú trọng thực hiện là: Sửa đổi, bổ sung Luật, Nghị định, Thông tư đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế, ví dụ sửa đổi, bổ sung Luật Thuế xuất nhập khẩu...; quy trình kiểm tra máy soi của Tổng cục Hải quan; quyết định của Bộ Tài chính về áp dụng quản lý rủi ro cần được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với yêu cầu thực tế…

Cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng Nguyễn Tiến Lộc:

Việc sử dụng máy soi container tại Hải quan Hải Phòng đạt được những kết quả khích lệ, thể hiện sự quyết tâm cao của tập thể lãnh đạo, CBCC của đơn vị. Đặc biệt, sử dụng máy soi ở Hải quan Hải Phòng đã góp phần phòng, chống các hành vi buôn lậu, đặc biệt là hàng hóa gây nguy hại môi trường, an ninh, an toàn và góp phần giảm thời gian thông quan hàng hóa. Để phát huy hiệu quả sử dụng máy soi, kinh nghiệm từ Hải quan Hải Phòng cho thấy, cần chú trọng mục tiêu soi chiếu; kết hợp với việc xây dựng, phân tích, đánh giá tiêu chí quản lý rủi ro, kiểm soát mức độ tuân thủ của DN.

Về mô hình quản lý các trung tâm máy soi cần được thực hiện linh hoạt theo thực tế địa bàn quản lý. Như tại Hải quan Hải Phòng giao cho Phòng Quản lý rủi ro quản lý để soi chiếu hàng hóa tất cả các Chi cục. Nhưng những nơi bố trí tại một Chi cục thì nên giao luôn cho Chi cục đó quản lý. Bởi vì đơn vị nào trực tiếp phân tích tiêu chí soi chiếu gắn với quản lý mới phát huy tối đa công suất và đạt được hiệu năng về kiểm soát tuân thủ, nghi vấn về buôn lậu.

Trên điều kiện thực tế của hoạt động XNK qua địa bàn hiện nay, Cục Hải quan Hải Phòng đề nghị Tổng cục Hải quan trang bị thêm một số máy soi container di động tại khu vực có lưu lượng hàng hóa lớn.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. HCM Lê Đình Lợi:

Hiện Cục Hải quan TP. HCM được trang bị 5 máy soi container. Trong đó, tại cảng Cát Lái có 3 máy soi, với máy soi cố định dạng cổng có thể đáp ứng công suất từ 120 đến 140 container/ngày. Bên cạnh hiệu quả của công tác soi chiếu, trong quá trình vận hành cả 3 máy soi trên cũng phát sinh một số sự cố về phần mềm, phần cứng và công ty bảo trì, bảo dưỡng. Tại Chi cục Hải quan ICD Phước Long, đường dẫn vào khu vực soi chiếu hẹp nên phương tiện chỉ chạy được tốc độ tối đa 10km/h làm hạn chế công suất hoạt động của máy soi.

Cục Hải quan TP.HCM đề nghị Tổng cục Hải quan làm việc với các DN kinh doanh cảng thiết kế lại hạ tầng hợp lý để công tác soi chiếu phát huy tối đa hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho DN, tránh ùn tắc cục bộ.

Ngoài ra, về công tác điều động, luân chuyển CBCC cần tính tới yếu tố đặc thù đối với lực lượng làm công tác soi chiếu. Bởi để đào tạo CBCC chuyên sâu có kinh nghiệm nhất định trong chẩn đoán, phân tích hình ảnh, cũng như vận hành thuần thục mất rất nhiều thời gian.

Quang Hùng (ghi)