Các đơn vị Hải quan thường xuyên tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp. Trong ảnh: Đại diện Chi cục Hải quan Thái Bình giải đáp vướng mắc của doanh nghiệp Ảnh: T.Bình

Tạo tương tác đa chiều

Bộ Tài chính vừa có báo cáo sơ kết 1 năm tình hình thực hiện Quyết định số 407/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022-2027".

Bộ Tài chính cho biết, Bộ luôn xác định tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của Bộ. Vì vậy, công tác phổ phổ biến, giáo dục pháp luật tài chính nói chung và công tác tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội nói riêng trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật luôn được thực hiện nghiêm túc, có chiều sâu, tạo tương tác đa chiều giữa người dân, tổ chức, doanh nghiệp với đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật; tạo đồng thuận xã hội đối với những chính sách, quy định pháp luật cần phải được ban hành hoặc điều chỉnh để đáp ứng đầy đủ, kịp thời và thực chất theo yêu cầu của thực tiễn cuộc sống; góp phần nâng cao chất lượng chính sách, thể chế.

Việc tổ chức truyền thông các chính sách có tác động lớn đến xã hội được thực hiện từ khâu lấy ý kiến đối với đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật đến khi thông qua, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm các chính sách có đủ các tiêu chí như: các văn bản quy phạm pháp luật phải lập đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, trừ các nội dung thuộc bí mật nhà nước theo quy định của pháp luật; có tác động trực tiếp làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ của người dân, tổ chức, doanh nghiệp; được xác định là những vấn đề khó, nhạy cảm, dư luận xã hội quan tâm hoặc có nhiều ý kiến khác nhau về nội dung dự thảo chính sách…

Bộ Tài chính cho biết, từ tháng 4/2022 - 4/2023, Bộ Tài chính đã tổ chức lấy ý kiến với các hình thức như: đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính, Chính phủ; tổ chức họp báo, hội thảo đối với các dự thảo văn bản lập đề nghị Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp (sửa đổi), Luật thuế TTĐB (sửa đổi), Luật thuế GTGT (sửa đổi), Luật thuế TNDN (sửa đổi), nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế GTGT… Cùng với đó, Bộ Tài chính tiếp tục thực hiện nghiêm quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí; tổ chức họp báo định kỳ, cung cấp nhiều nội dung thông tin thời sự về quá trình xây dựng cơ chế, chính sách, công tác quản lý nhà nước của Ngành. Ban hành kế hoạch thông tin, tuyên truyền về các lĩnh vực hoạt động, trong đó, có lồng ghép các nội dung truyền thông chính sách. Trên cơ sở này, các đơn vị, trong đó có Tổng cục Thuế, Hải quan, Kho bạc, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng xây dựng, ban hành kế hoạch thông tin tuyên truyền riêng.

Tuyên truyền trọng tâm, trọng điểm

Đáng chú ý, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng nhiều kế hoạch thông tin tuyên truyền lớn, trọng tâm, trọng điểm liên quan đến các vấn đề về thuế xăng dầu; cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập… Các đơn vị thuộc Bộ đã chủ động phối hợp và cung cấp thông tin theo thẩm quyền các giải pháp về gia hạn các khoản thuế và tiền thuê đất; miễn, giảm các khoản thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ DN, người dân chịu tác động của dịch Covid-19. Đặc biệt, tuyên truyền về các chính sách miễn, giảm thuế hỗ trợ người dân và DN phục hồi; chống thất thu thuế bất động sản; đẩy mạnh tuyên truyền về các giải pháp quản lý thị trường tài chính ổn định, minh bạch, an toàn... Cùng với đó, đối với các nội dung tuyên truyền lớn, phức tạp, tác động sâu rộng đến nhiều đối tượng, Bộ Tài chính đều xây dựng các kế hoạch tuyên truyền chi tiết ngay từ khâu đề xuất chính sách, xây dựng dự thảo, lấy ý kiến đơn vị liên quan. Mục tiêu tuyên truyền không chỉ nhằm tạo sự đồng thuận từ dư luận xã hội mà còn hướng tới mục tiêu nắm bắt, tiếp nhận và xử lý thông tin góp ý, phản biện xã hội để kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện trước khi trình cấp có thẩm quyền ban hành.

Đánh giá về vấn đề này, Bộ Tài chính cho rằng, hoạt động truyền thông dự thảo chính sách pháp luật từ sớm, ngay từ khâu dự thảo sẽ bảo đảm, phát huy quyền làm chủ của người dân. Thực tế, trong quá trình xây dựng pháp luật, một số dự thảo văn bản có nội dung chính sách quan trọng đã được đẩy mạnh truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng để định hướng, giải quyết kịp thời những vấn đề cấp bách được đông đảo người dân quan tâm, góp phần tạo đồng thuận trong xã hội, đồng thời nâng cao chất lượng, tính khả thi của văn bản. Qua đó, làm rõ hơn về sự cần thiết ban hành chính sách; mục đích, quan điểm xây dựng chính sách; phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của chính sách; nội dung cơ bản của chính sách; nội dung mới hoặc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ, bãi bỏ so với quy định hiện hành về quyền, lợi ích hợp pháp và nghĩa vụ của người dân, tổ chức, DN…

Kiến nghị về vấn đề này, Bộ Tài chính cho rằng, hiện nay chưa có bộ công cụ đánh giá hiệu quả truyền thông chính sách hoặc việc đánh giá hiệu quả chỉ mang tính định tính, vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Tư pháp nghiên cứu, xây dựng. Trong bối cảnh truyền thông đa phương tiện phát triển mạnh mẽ như hiện nay, đòi hỏi tăng cường ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số, đưa các kênh thông tin đa phương tiện phục vụ cho công tác truyền thông chính sách; đồng thời, cần có giải pháp tăng cường bồi dưỡng, đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ nhân lực làm công tác truyền thông chính sách có năng lực, có chuyên môn, có tâm, có đức bảo đảm hoạt động chuyên nghiệp hiệu quả.