Nhãn lồng Hưng Yên, một thương hiệu cần được bảo vệ.

Nếu như đến xã Hồng Nam, Thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên của những ngày này cách đây một năm trước, chắc hẳn chúng ta không khỏi bất ngờ trước sự nhộn nhịp, đông vui của vùng quê này. Đó là những ngày rộn ràng nhất của vụ thu hoạch nhãn lồng. Dân buôn từ khắp các nơi đổ về với ô tô tải, xe máy, đông nhất là dân buôn Hà Nội. Thấp thoáng cả những chiếc xe con của các sếp cũng ghé thăm những vườn nhãn trĩu quả.

Những tưởng thời điểm này, khi ghé thăm Hồng Nam sẽ có túi lớn túi nhỏ nhãn lồng mang về làm quà. Nhưng về đến Hồng Châu, Hồng Nam, vẫn là những vườn nhãn trĩu quả nhưng còn chưa chín. Ngay cả cây nhãn Tổ ở chùa Hiến cũng vẫn còn xanh. Hỏi ra mới biết, năm nay nhãn chín muộn. Chúng tôi băn khoăn rằng, vậy những chùm nhãn lồng Hưng Yên mà khắp các chợ rao bán hàng tháng nay là loại nhãn gì?

Trên các con phố ở Hà Nội, nhãn Thái Lan, Trung Quốc giả nhãn lồng Hưng Yên được bày bán cách đây khá lâu.

Dạo quanh một vòng xã Hồng Nam chúng tôi quyết định vào thăm một vườn nhãn. Bác chủ vườn đon đả mời khách vài quả nhãn sớm. Tuy là nhãn đầu mùa nhưng hương vị đã khác hẳn những loại nhãn đang bày bán trên thị trường. Bà N.T.Huyền (thôn Nễ Châu, xã Hồng Nam, TP Hưng Yên) chủ vườn nhãn nói trên chia sẻ: “Năm nay nhãn chín muộn hơn mọi năm, khoảng từ hai đến ba tuần nữa mới bắt đầu có nhãn chín”.

Khi được hỏi về nhãn lồng hiện đang bày bán khắp nơi trên thị trường, bà Huyền bức xúc: “Đã làm gì có nhãn lồng, đó toàn là nhãn Trung Quốc, nhãn Thái Lan. Chúng tôi ở đây thì chúng tôi mới biết được chứ người mua không thể phân biệt được đâu. Nhãn lồng Hưng Yên bị giả danh từ lâu lắm rồi nhưng cũng chẳng có ai quản lý vấn đề này cả”.

Bà N.T.Huyền là chủ của hơn 100 gốc nhãn với đủ loại: nhãn đường phèn, nhãn hương chi… Bà còn chỉ cho chúng tôi xem mấy gốc nhãn được chiết cành từ cây nhãn Tổ. Nhìn vườn nhãn tươi tốt, trĩu quả cũng đủ biết bà và gia đình đã chăm sóc chúng vất vả như thế nào.

Trao đổi với chúng tôi, bà Huyền cho biết, một vài năm trở lại đây nhãn lồng Hưng Yên bán ra chậm hơn và không được giá bằng những năm trước. Nguyên nhân là do trên thị trường ồ ạt xuất hiện những loại nhãn lạ mà người bán hàng khẳng định là nhãn lồng Hưng Yên. Hơn nữa, giá bán của những loại nhãn cũng tương đương với giá bán ra của nhãn lồng Hưng Yên. Chính điều này đã gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc phân biệt đâu là nhãn thật, nhãn giả.

Câu chuyện về nhãn lồng Hưng Yên chỉ là một trong rất nhiều câu chuyện liên quan đến bài toán bảo vệ thương hiệu nông sản ở nước ta hiện nay. Thiết nghĩ, đã đến lúc các cơ quan chức năng cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn trong việc quản lý và bảo vệ những thương hiệu nông sản mang tầm quốc gia nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người nông dân; cũng như duy trì và phát triển những thương hiệu nông sản có giá trị.

Hoa Nguyễn