Ngân hàng chiếm thế “thượng phong”

Tại thời điểm cuối tháng 5, vốn hóa của 50 công ty đại chúng trong bảng xếp hạng của Vietnam Report chiếm trên 60% của toàn thị trường. ROE (lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu) năm 2020 trung bình đạt 16,82%, tốc độ tăng trưởng kép của doanh thu và lợi nhuận trung bình 5 năm đạt tương ứng lần lượt là 11,99% và 17,17%. Trong danh sách của VIX50, có 27 công ty đạt vốn hóa trên một tỷ USD, 21 công ty đạt doanh thu trên 1 tỷ USD, và 36 công ty đạt lợi nhuận trên 1.000 tỷ đồng.

27 doanh nghiệp vốn hóa tỉ đô trong danh sách VIX50 năm 2021. Nguồn Vietnam Report

Đáng chú ý, trong Top 50, nhóm ngành ngân hàng chiếm thế "thượng phong" với 12 cái tên. Bên cạnh đó là nhóm ngành bất động sản (9), sản xuất thực phẩm (6), dịch vụ tài chính (4), hóa chất (4), xây dựng và vật liệu xây dựng (3). Trong danh sách này, Vingroup là quán quân về doanh thu, còn Vinhome là quán quân về lợi nhuận. Xét về hiệu quả sinh lời ROE thì Nam Tân Uyên là doanh nghiệp đứng đầu, tiếp đó là Vicostone và Cao su Phước Hòa.

Còn trong top 10 công ty đại chúng uy tín và hiệu quả, có 06 doanh nghiệp thuộc nhóm ngành ngân hàng, cho thấy khả năng tăng trưởng vượt trội của nhóm ngành này so với thị trường chung (tăng trưởng lợi nhuận sau thuế trung bình ngành ngân hàng trong quý I/2021 đạt hơn 120%).

Mặc dù quý I/2020 là thời điểm mà đại dịch Covid-19 mới bắt đầu bùng phát trên thế giới nhưng ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế Việt Nam ở thời điểm đó chưa rõ ràng, một loạt các ngân hàng lớn vẫn giữ được mức tăng trưởng hàng quý ấn tượng xuyên suốt từ 2018 đến thời điểm quý I/2020 như Vietinbank, Vietcombank… Việc tăng trưởng lợi nhuận của quý I/2021 so với quý I/2020 cho thấy các ngân hàng đang ổn định dần hoạt động kinh doanh sau 1 năm đối mặt với đại dịch và có thể sẽ dần quay trở lại xu thế tăng trưởng cũ đã bị đứt mạch từ năm 2020.

Yếu tố tạo nên sức mạnh

Ngoài nhóm ngành ngân hàng, trong top 50 VIX, dễ dàng nhìn thấy các tên tuổi quen thuộc, đình đám đã được đại chúng ghi nhận như Vinhomes (VHM), Tienphongbank (TPB), VIBbank (VIB), Thế giới số (DGW), Thành Thành Công – Biên Hòa (SBT), Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội (SHS), Chứng khoán Vndirect (VND), Tập đoàn Hòa Phát (HPG), Bất động sản Phát Đạt (PDR), MBBank (MBB). Các doanh nghiệp này có tốc độ tăng trưởng kép về doanh thu giai đoạn 2016-2020 cao nhất thị trường (trên 20%). Đây đều là các doanh nghiệp vượt trội về sức mạnh tài chính và có những kinh nghiệm, bài học riêng để thích ứng với thời kỳ khủng hoảng và đầy biến động do đại dịch gây ra.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đại dịch vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp trên phạm vi toàn cầu. đỉnh dịch tại Việt Nam vẫn chưa thể xác định, đặc biệt cuộc cách mạng 4.0 đang lan tỏa mạnh mẽ tới từng ngóc ngách của đời sống thì nỗi lo tụt hậu trên thị trường luôn hiện hữu. Các doanh nghiệp đại chúng nói chung, VIX50 nói riêng cần phải chuyển mình liên tục để thích ứng với môi trường mới, mô hình kinh doanh mới, đánh giá lại các chiến lược cũng như xác định lại vị thế trên thị trường để có thể phát triển trong gia đoạn “bình thường tiếp theo”.

Nguồn Vietnam Report

Trong báo cáo của mình, Vietnam Report đã chỉ ra các chiến lược doanh nghiệp VIX50 cần ưu tiên để nâng cao thương hiệu - hiệu quả kinh doanh - phát triển bền vững trong thời giai đoạn tới. Đó là củng cố danh tiếng của doanh nghiệp thông qua việc tăng cường bản sắc riêng; tái cấu trúc và tối ưu hóa bộ máy vận hành để đạt được tốc độ khi ra quyết định; mở rộng các hệ sinh thái.

Đáng chú ý, trong chiến lược tái cấu trúc bộ máy, Vietnam Report cho rằng, dưới tác động của đại dịch, cấu trúc ma trận truyền thống khiến sự vận hành của doanh nghiệp bị rối loạn và khó có thể giải quyết những vấn đề phức tạp của thị trường thì mô hình “chuỗi xoắn ốc” đơn giản hơn đã được lựa chọn thay thế. Trong mô hình này, các nhiệm vụ quản lý truyền thống được chia thành hai “dòng” (giống cấu trúc ADN), hoạt động song song nhưng riêng biệt - gần như ngang nhau về quyền lực và thẩm quyền, nhưng về cơ bản thì khác nhau.

Một dòng tập trung vào phát triển con người và thúc đẩy quá trình hoàn thành xuất sắc công việc được giao; dòng còn lại tập trung vào các ưu tiên cho doanh nghiệp (bao gồm giám sát công việc hàng ngày của nhân viên), tạo ra giá trị, giúp mang lại trải nghiệm đầy đủ và thỏa mãn nhất cho khách hàng.

Để thiết lập mô hình chuỗi xoắn ốc thành công, doanh nghiệp cần tập trung xây dựng thị trường nội bộ tiềm năng, kế hoạch phải minh bạch hiệu quả, đảm bảo trách nhiệm rõ ràng và cân bằng hiệu suất giữa hai “dòng”.

Bên cạnh đó, trong chiến lược mở rộng các hệ sinh thái, doanh nghiệp cần mở rộng và khai thác hệ sinh thái gồm các đối tác bên ngoài ranh giới truyền thống theo nguyên tắc cộng sinh, coi các hệ sinh thái đối tác là phần mở rộng của chính mình để cùng nhau vượt qua những cú sốc, sáng tạo những giá trị mới và chia sẻ thành công.

Cái quan trọng nhất là phải thúc đẩy chuyển đổi tư duy tập thể từ “biết tất cả” sang “học tất cả”, chuyển đổi tâm thế từ đối phó sang cạnh tranh, sẵn sàng đón nhận thất bại, học hỏi, thì tương lai, thách thức sẽ biến thành cơ hội.