Anh Trần Thanh Tịnh, công chức Chi cục KTSTQ, Cục Hải quan Hà Tĩnh.

Khi chúng tôi hỏi về những thuận lợi, khó khăn đối với cán bộ làm công tác KTSTQ, nhất là đối với công tác KTSTQ tại Cục Hải quan Hà Tĩnh, ông Đào Xuân An, Chi cục trưởng Chi cục KTSTQ chia sẻ, trong những năm qua, các DN hoạt động XNK tại cửa khẩu đường bộ chủ yếu là các DN nhỏ và vừa, trong khi đó, đại đa số các DN tham gia XNK tại cảng biển lại chiếm số lượng lớn về kim ngạch cũng như số thu. Do đó, việc sai sót về thủ tục hải quan cũng như chính sách thuế thường tập trung vào các DN có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện các gói thầu cho Công ty TNHH Gang thép Formosa Hà Tĩnh.

Theo ông Đào Xuân An, hiện nay trên các hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan phục vụ công tác KTSTQ gặp nhiều khó khăn, cơ sở dữ liệu còn thiếu và chưa kết nối được với nhau. Nguồn thông tin bên trong đã thiếu, nguồn thông tin bên ngoài càng yếu hơn, trong đó việc phối hợp điều tra xác minh thông tin liên quan đến DN, hàng hóa… giữa các ban ngành chưa có quy định cụ thể.

Nắm bắt được cái khó khăn, hạn chế trong công việc cũng như để có một cuộc KTSTQ chất lượng và khắc phục hạn chế của hệ thống thông tin hải quan, anh Trần Thanh Tịnh công chức của Chi cục KTSTQ trực thuộc Cục Hải quan Hà Tĩnh đã mạnh dạn đề xuất với lãnh đạo đơn vị cho thực hiện công tác KTSTQ theo quản trị mục tiêu, tranh thủ phối hợp các chi cục nơi DN mở tờ khai, phối hợp với Cục KTSTQ hay trực tiếp làm việc với cơ quan Thuế quản lý DN, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Công an, Quản lý thị trường… để nắm bắt, sàng lọc thông tin một cách chính xác. Sau khi nắm bắt các thông tin, anh cùng đồng nghiệp tiếp tục ngồi lại phân tích, chắt lọc thông tin để đi đến quyết định DN có sai phạm hay không. Trường hợp xác định 95% DN có sai phạm, anh báo cáo với lãnh đạo Chi cục để ra quyết định kiểm tra đối với DN đó.

Với cách làm này, năm 2018, Chi cục KTSTQ đã thực hiện 17 cuộc kiểm tra, đạt 131% chỉ tiêu; ấn định thuế, phạt chậm nộp và vi phạm hành chính, thu nộp vào ngân sách với số tiền trên 9,4 tỷ đồng.

Kinh nghiệm từ các vụ việc thành công, anh Tịnh bộc bạch: “Theo quy định, thời gian áp dụng cho một cuộc KTSTQ là 10 ngày, nếu là vụ việc đơn giản thì không vấn đề gì nhưng đối với các vụ việc lớn, phức tạp, DN có nhiều hoạt động XNK liên quan đến nhiều nghi vấn sai phạm về giá, mã số, C/O thì thời gian này không thể kết thúc được quá trình kiểm tra để đưa ra kết luận. Do vậy, chúng tôi thường phải đi tìm hiểu, rà soát, thu thập thông tin DN từ trước đó. Sau khi có kết quả “nắm trong tay phần thắng” chúng tôi mới báo cáo lãnh đạo đơn vị ra quyết định kiểm tra thì mới kịp thời gian theo quy định”.

Có kinh nghiệm 20 năm trong ngành thì có đến 18 năm làm công tác nghiệp vụ, anh Trần Thanh Tịnh cho rằng, cơ sở dữ liệu của ngành Hải quan cần phải phong phú và có sự kết nối để công chức trực tiếp làm công tác khai thác tra cứu nhanh, sâu các thông tin liên quan đến DN. Trong đó, công chức trực tiếp làm công tác này phải được nâng cao, đào tạo sâu về chuyên môn nghiệp vụ các mảng công tác.

Trước lúc chia tay đơn vị khi năm 2018 đã qua và mùa Xuân Kỷ Hợi 2019 đang đến gần, Chi cục trưởng Chi cục KTSTQ Đào Xuân An nói với tôi: “Năm 2019, đơn vị tiếp tục duy trì cách thu thập thông tin và áp dụng quy trình làm này của đồng chí Trần Thanh Tịnh. Chúng tôi hy vọng trong năm 2019 cách làm này sẽ mang lại hiệu quả cao hơn nữa, đơn vị phấn đấu nộp NSNN con số hơn 9,5 tỷ đồng”.