Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước làm thủ tục cho ô tô NK. Ảnh: T.H

Thu giảm trên 5.000 tỷ đồng

Theo Cục Hải quan TPHCM, tổng kim ngạch XNK trong 4 tháng năm 2024 đạt 41,3 tỷ USD, tăng 11,74% so với cùng kỳ năm 2023 (tăng tương ứng 4,34 tỷ USD). Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 20,58 tỷ USD, tăng 18,8%, tăng tương ứng 3,26 tỷ USD; kim ngạch nhập khẩu đạt 20,72 tỷ USD, tăng 5,5%, tăng tương ứng 1,08 tỷ USD. Đáng chú ý, kim ngạch XNK có thuế tăng gần 400 triệu USD, đạt 12,25 tỷ USD.

Mặc dù kim ngạch hàng hóa XNK có thuế đều tăng nhưng số thu NSNN của Cục Hải quan TPHCM trong 4 tháng đầu năm 2024 mới chỉ thu được 38.329,2 tỷ đồng, đạt 29,3% dự toán pháp lệnh được giao (130.800 tỷ đồng), giảm 11,78%, tương đương giảm tuyệt đối 5.115,9 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2023.

Theo phân tích của Phòng Thuế XNK, số thu NSNN giảm so với cùng kỳ 2023 chủ yếu do tác động của kim ngạch giảm. Trong đó, các mặt hàng chính có thuế suất cao, trị giá lớn đã làm giảm thu NSNN. Cụ thể, mặt hàng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu trong 4 tháng đạt trên 19.000 chiếc, kim ngạch có thuế đạt 0,35 tỷ USD, giảm 30,2% về lượng, giảm 43,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023; số thuế nộp NSNN của ô tô nguyên chiếc NK là 5.516,8 tỷ đồng, giảm 51,78% (giảm tuyệt đối 5.924,4 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2023.Mặt hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác nhập khẩu đạt kim ngạch có thuế 1,44 tỷ USD, giảm 7,8% về trị giá; số thuế phải thu NSNN đạt 3.496,9 tỷ đồng, giảm 3% (giảm tuyệt đối 108,2 tỷ đồng).

Ngoài ra, nguyên nhân giảm số thu so với cùng kỳ năm trước cũng do tác động của chính sách giảm 2% thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết 110/2023/QH15 ngày 29/11/2023 của Quốc hội.

Nhiều giải pháp thu NSNN

Đánh giá nguyên nhân tác động đến nguồn thu NSNN, Cục Hải quan TPHCM đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu pháp lệnh. Trong đó, tăng cường theo dõi, tổng hợp, phân tích, đánh giá và dự báo tình hình thu NSNN tại đơn vị; thường xuyên phân tích số liệu và đánh giá các tác động của những yếu tố tác động đến số thu NSNN: như ảnh hưởng của kinh tế thế giới, tác động của các chính sách thuế đối với các mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn thu NSNN, kết quả triển khai các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan để xây dựng giải pháp phù hợp.

Tăng cường công tác xử lý nợ thuế, phấn đấu đạt kết quả cao trong công tác quản lý nợ thuế năm 2024. Không để phát sinh nợ thuế khó thu hồi, thực hiện tốt phương châm “giảm 1 đồng nợ thuế là tăng thu 1 đồng cho NSNN để phục hồi, phát triển kinh tế”. Tổng số nợ thuế chuyên thu quá hạn tính đến 30/4/2024 trên 1.878 tỷ đồng, giảm 1,4 tỷ đồng so với cùng kỳ tháng trước.

Để thu hồi nợ hiệu quả, Cục Hải quan TPHCM chỉ đạo các đơn vị triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo Kế hoạch số 409/KH-HQTPHCM ngày 26/2/2024 của Cục Hải quan TPHCM về việc thực hiện công tác thu hồi và xử lý nợ thuế năm 2024; tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế; quyết liệt xử lý, cưỡng chế thu hồi nợ thuê theo quy định của pháp luật; phấn đấu giảm nợ đọng thuế theo chỉ tiêu được giao năm 2024, không để nợ tại thời điểm 31/12/2024 cao hơn thời điểm 31/12/2023.

Thực hiện thống nhất, hiệu quả chính sách thuế đối với hàng hóa XNK, đặc biệt là công tác miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế, xử lý tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa tại các chi cục. Đồng thời, thực hiện nghiêm túc và hiệu quả các chỉ đạo của Tổng cục Hải quan về công tác trị giá hải quan, phối hợp với các chi cục tổ chức tham vấn nhanh chóng, chính xác, hiệu quả, thu đúng và đủ thuế cho NSNN; chú trọng công tác tham vấn giá, danh mục hàng hóa rủi ro về giá, các cảnh báo kiểm tra giá trên hệ thống thông quan, hạn chế việc bỏ sót, bỏ lọt các lô hàng có mức giá khai báo thấp nhưng không dược kiểm tra, tham vấn, gây thất thu NSNN cả trong và sau thông quan.

Thường xuyên rà soát, kiểm tra công tác phân loại, áp mã số thuế hàng hóa trong thông quan và sau thông quan, chú trọng các nhóm mặt hàng có kim ngạch lớn, hàng dễ nhầm lẫn về mã số, các tờ khai luồng xanh hoặc các lô hàng đã thông quan có hàng hóa giống như các mặt hàng tại các Thông báo phân tích phân loại, các trường hợp cùng một mặt hàng nhưng khai báo nhiều mã số khác nhau hoặc kết quả phân tích phân loại không thống nhất nhằm kịp thời truy thu thuế do áp sai mã số, ngăn chặn việc doanh nghiệp lợi dụng sự thông thoáng của pháp luật để gian lận mã số, thuế suất.

Trong 4 tháng đầu năm 2024, Cục Hải quan TPHCM đã thực tham vấn giá 9.676 tờ khai hải quan, chấp nhận trị giá khai báo 5.720 tờ khai, bác bỏ trị giá khai báo 2.711 tờ khai, đạt tỷ lệ 28,02% trên tổng tờ khai đã thực hiện tham vấn giá, góp phần tăng thu NSNN trên 36 tỷ đồng.